Αzbekiston respublikasi oliy va î‘rta maxsus ta’lim vazirligi q
Ferrit - uglerodning va boshqa elementlarning
- temirdagi singish qattiq eritmasidir.
727 о С gacha xaroratda
-ferrit (С = 0,006...0,025 %), yuqori xaroratlarda esa
- ferrit (С ≤ 0,1 %
gacha) mavjud bо‟ladi. Ferrit H.M.K. panjaraga ega; uning asosiy mexanikaviy xossalari
quyidagicha: Temir - tsementit (temir-uglerod) holat diagrammasi har xil xaroratlarda temir bilan uglerod
qotishmalarining fazaviy tarkibini va strukturasini kо‟rsatadi. Amalda temir-uglerod
qotishmalaridan tarkibida 6,67 % gacha uglerodi bо‟lgan, ya„ni 100 % tsementit hosil qiladigan
diagramma qismi muhim ahamiyatga ega. Shuning uchun temir-uglerod diagrammasining ana
shu qismi taxlil qilinadi va u temir-tsementit diagrammasi deb ataladi 3.1. Temir va uglerodning xossalari Temir-suyuqlanish xarorati 1539
о
С ga teng bо‟lgan yaltiroq, och kulrang metalldir.
Hozirgi paytda ajratib olinaetgan texnik toza temirning tarkibida 0,1...0,2 % (C, Mn, Si, S, P va
b.) qо‟shimchalar bо‟ladi. Тemirning muhim xossalaridan biri-uning allotropik shakl о‟zgartirishidir. Haroratga
qarab
-Fe yoki
-Fe bо‟lishi mumkin. 911
o
С дан past haroratlarda
-Fe, 911...1401 о С oralig‟ida
-Fe, 1401-1539 о С da esa
- Fe shaklida mavjud bо‟ladi.
Temirning mexanikaviy xossalari uning tozaligiga va donalari о‟lchamiga bog‟liq.
Temirning Brinel bо‟yicha qattiqligi 58...80 ga, chо‟zilishdagi mustahkamlik chegarasi
