О‘zbekiston respublikasi oliy va о‘rta maxsus ta’lim vazirligi qarshi muhandislik iqtisodiyоt instituti

-ferrit (С = 0,006...0,025 %), yuqori xaroratlarda esa 

 - ferrit (С ≤ 0,1 % 
gacha) mavjud bо‟ladi. Ferrit H.M.K. panjaraga ega; uning asosiy mexanikaviy xossalari 
quyidagicha: 

в
 = 250 Н/см
2
;

 = 50 %;

= 80 %; НВ = 80...90. 
Mikroskop ostida kuzatilganda ferrit oqish rang donalar tarzida kо‟rinadi. 
 
 Austenit - uglerodning 

- temirdagi singish qattiq eritmasidir. Unda 727
о
С da 0,8 % dan 
1147
о
С da 2,17 % gacha uglerod erishi mumkin, Yo.M.K.panjaraga ega, qattiqligi НВ 220 gacha 
yetadi, magnitlanmaydi. 
 
 Tsementit- temir bilan uglerodning kimeviy birikmasi (Fe
3
C), tarkibida 6,67 % uglerod 
bor; qattiqligi НВ800 ga teng, plastikligi past, mo‟rt struktura. Tsementitning suyuqlanish 

---

harorati aniq bir qiymatga ega emas, taxminan 1250-1260
о
С ga teng. Fe-Fe
3
С sistemasidagi 
tsementit shartli ravishda uch xilga bо‟linadi: birlamchi (Ц
1
), ikkilamchi (Ц
11
) va uchlamchi 
(Ц
111
). Birlamchi tsementit bevosita suyuq qotishmadan kristallanadi, ikkilamchi tsementit 
harorat pasayishi bilan austenitdan, uchlamchi tsementit esa ferritdan ajralib chiqadi. Ikkilamchi 
(Ц
11
) va uchlamchi (Ц