O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi qarshi davlat universiteti agrokimyo-Ekologiya kafedrasi

II. bob. Kuzatuv usuli va hududi. 
2.1. Xo‘jalikka tavsif. 
Tajriba o‘tkazilgan Nishon tumanidagi Paxtaobod fermerlar uyishmasiga qarashli Avazov 
Qodir fermer xo‘jaligi paxta va g‘lla yetishtirishga ihtisoslashgan fermerlarning paxta maydoni 
45 gektarga, g‘alla maydoni 30 gektarga, bog‘ 5 gektarga, sabzavotlar 1 gektarga, bo‘lib davlatga 
120 tonna paxta, 95 tonna g‘alla 100 tonna olama topshiriladi. 

---

13 
Xo‘jalikni dala pasporti ma’lumotlari bo‘yicha qishloq xo‘jalik ekinlaridan yuqori hosil 
olish uchun sug‘orish me’yori va usullarini to‘g‘ri ta’minlashga erishiladi.
Xo‘jalikda hosilga kirgan olma bog‘lar sug‘orilishi jihatidan 7-8 marta sug‘oriladi. Bu 
suvlar tuproqqa singdirilmasdan darrov bog‘lanib qo‘yilar edi.
Men tajriba o‘tkazgan maydonda mevali daraxtlar egatlar orqali qondirlib sug‘orliganda 
juda yaxshi natijalarga erishiladi. Men tavsiya qilgan usul olma bog‘larini sug‘orish uchun qulay 
va samaradorli yuqori usul hisoblanadi. Bu usul infil’tratsiyon usul hisoblanib bog‘larni 
sug‘orishda ko‘p qo‘llanilsada lekin uning sifatli sug‘orishiga ko‘p ham e’tibor berilmaydi. 
Bunday sug‘orishni samaradorligi oshirish uchun yer bog‘ qilishdan oldin to‘liq tekislanishi 
kerak. Aks holda infil’tratsion sug‘orish usuli yaxshi natija bermaydi bunda bog‘ hosilga to‘liq 
kirgandan keyin 40-70 sm chuqurligi, 20-25 sm juyaklar olinib suv jildiratib tarab qo‘yadi. Mana 
shu ekatlarga tuproq sharoitiga qarab 24-36 soat suv oqiziladi.
O‘n yillik olma bog‘ butun vigitatsion davrida 4500-5000 m
3
suv bilan sug‘orish kerak 
ushbu normani olish uchun bog‘ kamida 800-1000 m
3
dan 6-7 marta suv talab qiladi. Shu 
miqdordagi suvni faqat infeltratsion usulda 1-rasmda ko‘rsatilgandek sug‘orish talab etiladi. 
Ushbi tajriba qo‘yilgan zonada olma bog‘lar gullash fazasida hosil tugunlari kirgandan keyin va 
olma bo‘lib shakllangandan keyin har oyda bir martadan sug‘orish tavsiya etiladi va har 
sug‘orishdan keyin qator oralari yumshatilib turiladi va buning natijasida nam yaxshi saqlanadi.