d) Barcha javoblar toʻgʻri
51. Kartoshka seleksiyasida dastlabki material deb nimaga aytiladi?
a) yangi navlar yapatish uchun qo‗llaniladigan o‗simliklapning madaniy va
yovvoyi xillari
b) yangi navlar yapatish uchun foydalaniladigan o‗simliklapning madaniy xillari
s) yangi navlar yapatish uchun qo‗llaniladigan o‗simliklapning yovvoyi xillari
d) yangi navlar yapatishdaqo‗llaniladigan duragaylapning ota-ona fopmalari
151
52. Kartoshka seleksiyasida baholash ishlari noto‗g‗ri bajarilsa qanday noxush
xolat sodir bo`ladi?
a) qimmatli seleksion material yuqolib ketishi mumkin
b) o`simlik o`sishdan orqada qolishi mumkin
s) hosildorlik pasayishi mumkin
d) o`simlik qurib qolishi mumkin
53. Kartoshka seleksiyasi va urug‘chiligida belgilarni baholash xillarini qaysi?
a) bevosita, bilvosita
b) pozitiv, negative
s) duragaylash
d) ekinga ishlov berish
54. Belgilar ob‘ektiv usulda qanday baxolanadi?
a)o‗lchash, sanash, hisoblash orqali
b) tanlash, sinash orqali
s) ta‘tib ko‗rish orqali
d) o‗rib olish orqali}
55. Belgilar sub‘ektiv usulda qanday baxolanadi?
a) ko‗rish, sezish, hid bilish orqali
b) tanlash, sinash orqali
s) ta‘tib ko‗rish orqali
d) o‗rib olish orqali
56. kartoshka seleksiyasida provakatsion usul nima?
a) sun‘iy quritish usuli
b) monolit olish
s) hosilni yig`ishtirish
d) erta ekish
57. Tabiatda qurg`oqchilik necha xil bo`ladi?
a) 3 xil
b) 2xil
s) 4xil
d) 6xil
58. Kartoshka seleksiyasida yangi nav yaratish uchun seleksion materialni yaratish
va o‗rganishdan davlat nav sinashigacha bo‗lgan jarayon?
a) seleksion jarayon
b) urug‗chilik sxemasi
s) tajriba aniqligi
d) tajriba tipikligi
152
59. Seleksiyada sinalayotgan navni dalaning bir necha joyiga ekib olinadigan
ma‘lumotlarning bir- biriga muvofiq kelish darajasi?
a) tajriba aniqligi
b) seleksion jarayon
s) urug‗chilik sistemasi
d) urug‗chilik sxemasi
60. Kartoshka seleksiyasida fenalogik kuzatishlar nima uchun o‘tkaziladi?
a) o‘simliklarni o‘suv davri davomiyligini aniqlash uchun
b) hosildorlikni bilish maqsadida
s) urug‘chilik uchun
d) urug‗chilik sxemasi yaratish uchun
61. Kartoshka seleksiyasida Davlat nav sinashdan oldin kamida uch yil
o`tkaziladigan navsinash turi.
a) konkurs nav sinashi
b) ishlab chikarish nav sinash
s) dinamik nav sinash
d) ommaviy sinash
62. Kartoshka seleksiyasida navlarning xar xil tuproq iqlim zonalarda sinash.
a) zonalarda nav sinash
b) konkurs nav sinashi
s) dinamik nav sinash
d) ommaviy sinash
63. Navlarning ishlab chiqarish nuqtai nazaridan baxolash uchun o‗tkaziladigan
nav sinash turi.
a) ishlab chikarish nav sinash
b) dinamik nav sinash
s) zonalarda nav sinash
d) konkurs nav sinashi
64. Kartoshka urug‘chiligida elita urug‗larni ekib olinadigan urug‗lar qanday
urug‗lar deb nomlanadi?
a) reproduksiya
b) superelita
s) konditsion urug‗lar
d) ekinbop urug‗lar
65. Aprobatsiya nima?
a) urug‗larning navdorlik sifatini aniqlash uchun dalada o‗tkaziladigan tadbir
b) urug‗lik ekinni almashlab ekish
s) urug‗larni ekishga tayyorlash
153
d) urug‗lik maydonlarga ishlov berish
66. Kartoshka urug‘chiligida urug‗larning navdorlik sifati nimа?
a) qaysi navga mansubligini ta‘riflaydi
b) zararlanganligini ta‘riflaydi
s) xayotchanligini ta‘riflaydi
d) chidamliligini ta‘riflaydi
67. kartoshka ekini urug‗lik maydonlarida aprobatsiya qachon o‗tkaziladi?
a) ekinlarda navga xos belgi xususiyatlar shakllanganda
b) unib chiqish fazasida
s) urug‗lik ekinlarni maysalash fazasida
d) hosilni yig‗ishtirish davrida
68. Kartoshka seleksiyasida o‗simliklar irsiyatining to‗satdan bir xolatdan ikkinchi
xolatga o‗tishi.
a) mutatsiya
b) geterozis
s) poliploidiya
d) gen injeneriyasi
69. Seleksiyada o‘simliklar xromosomalar sonining bir yoki bir necha karra oshishi
bilan kuzatiladigan irsiy o‗zgaruvchanlik.
a) poliploidiya
b) geterozis
s) xromosoma
d) gen injeneriyasi
70. Belgilar korrelyasiyasi nima?
a) bir belgi o`zgarishining boshqa belgi o`zgarishiga olib kelishi
b) belgilarning ekologik ta‘sir natijasida o`zgarishi
s) belgilarning irsiyatga bog`liqligi
d) irsiyat va o`zgaruvchanlikning belgilariga ta‘siri
71. Kartoshka seleksiyasida ota-ona o‗simliklarning birinchi marta ota, ikkinchi
marta esa ona sifatida olibchatishtirish.
a) retsiprok
b) murakkab
s) oddiy
d) pog‗onali}
154
72. Seleksiyada oddiy chatishtirish bilan olingan duragaylarni ota-ona
o‗simliklarning birontasi bilan qayta chatishtirish.
a) bekkros
b)pog‗onali
s) retsiprok
d) diallel
73. Kartoshka urug‘chiligidagi negative tanlash bu?
a) keraksiz o`simliklarni olib tashlash
b) kerakli o`simliklarni tanlash
s) dastlabki material tanlash
d) elita o`simliklarini tanlash
74. Seleksiyada duragaylash bosqichlari.
a) gulni chatishtirishga tayyorlash, bichish, changlash
b) izolyasiya qilish, bichish, changlash
s) gulni chatishtirishga tayyorlash, izolyasiya qilish
d) changlash, izolyasiya qilish
75. Fenologik kuzatish o‗tkazish orqali ekinning baxolanadigan xususiyati.
a) tezpisharlik
b) qishga chidamlilik
s) qurg‗oqchilikka chidamlilik
d) hosildorlik
76. Kartoshka seleksiyasida tur ichida duragaylash deb nimaga aytiladi.
a) bir turga mansub o‗simliklarni chatishtirishga
b) xar xil tur va turkumlarga mansub o‗simliklarni chatishtirishga
s) diallel chatishtirishga
d) murakkab chatishtirishga
76. Insuxt deb nimaga aytiladi.
a) chetdan changlanuvchi o‗simliklarni majburan o‗zidan changlatish
b) chatishtirish natijasida irsiyati xar duragay o‗simliklarni olish
s) chatishtirish uchun ota – ona juftlarini tanlash
d) sun‘iy chatishtirish
77. Kartoshkachilikning asosiy vazifasi nimalardan iborat.
a) hosildorlikni oshirish, sortimentni ko`paytirish, mavsumiylikni bartaraf etish
b) xo`jaliklarni sifatli sabzavot ekinlari urug`lari bilan ta`minlash
s) bozorbop mahsulot yetkazish
d) sabzavotchilik xo`jaliklarini kengaytirish
155
78. Quyidagilar orasida qaysi navlar kartoshka navlari?
a) santé, Pikasso, Almera, Quvonch-1656
b) Uzbekskiy 740, Margelanskiy 822, Konkurient
s) Karotalskiy, Samarkandskiy krasnыy, Farob
d) Tashkentskaya-10,Sud‘ya Uzbekistana, Iyunskaya
79. Kartoshka qaysi oilaga qaraydi?
a) ituzumdoshlar Solanaceae oilasiga
b) qovoqdoshlar Cucurbitaceae L. oilasiga
s) piyozdoshlar Alliaceae oilasiga
d) karamdoshlar Brassicaceae oilasiga
80. O‘suv davri davomiyligi bo‘yicha kartoshka navlari nechta guruhga bo‘linadi?
a) 3 ta
b) 4 ta
s) 6 ta
d) 8 ta
81. Kartoshka seleksiyasida qo‘llaniladigon seleksiya usullaru bu?
a) klonli tanlash, duragaylash, mutatsiya, poliploidiya
b) yoppasiga ekish usuli
s) bevosita va bilvosita usullar
d) umumiy usullardan
82. Kartoshkaning virus kasallikjlari qaysilar ?
a) barg buralishi, mazaika va boshqalar
b) sariq zang
s) qo‘ng‘ir zang
d) mildyu
83. Kartoshka virusli kasalliklarini aniqlash usullari qaysilar?
a) vizual, serologik, imunoferment va boshqalar
b) metodik usullar
s) Tyuren usulida
d) Agarazali gelda
84. Kartoshkani tuganagi bu?
a) shakli o‘zgargan novda
b) shakli o‘zgargan barg
s) ildizmeva
d) yug‘on barg
85. Kartoshka o‘simligining unib chiqgandan to pishib yetilgunga qadar bo‘lgan
davri bu?
a) vegetatsiya davri
156
b) biomassasi
s) kasallikka chalinishi
d) ildizmevaning shakillanishi
86. Kartoshkachilikka hissa qo‘shgan olimlar qaysilar?
a) M.Bukasov, D.Abdukarimov va boshqalar
b) V.Avtonomov, Sh.Ibragimov
s) I.Xruschov, M.Ivanovsniy
d) M.Shodmonov, J.Allado‘stov
87. Kartoshkaning madaniy turi bu?
a) S.Tuberozum
b) B.Vulgares
s) S.Andegenum
d) S.Demissium
88.Rivojlangan davlatlarda kartoshka urug‘chiligida keng foydalaniladigon usul
bu?
a) uchki meristema usuli
b) duragaylash
s) payvadlash
d) ommaviy tanlash
89. Kartoshka tuganagi tarkibida ko‘p miqdorda uchraydigon modda bu?
a) kraxmal
b) shakar
s) kislota
d) oksid
90. Kartoshka tuganagidan xalq xo‘jaligida qay maqsadlarda keng foydalaniladi?
a) oziq-ovqat, yem-xashak va kraxmal sanoatida xom ashyo sifatida
b) tekistilda
s) politelin ishlab chiqarishda
d) kavuchik ishlab chiqarishda
91. O‘zbekistonda yaratilgan kartoshka navlari qaysilat?
a)Hamkor-1150, Quvonch-1656, Umid
b) Sulton, Lojayn
s) Pikasso, Zafira
d) Omad, Baxro-30
92. Davlat reestriga kiritilgan kartoshka navlari qaysilar?
a) Pikasso, zafira, Quvonch 1656M
b) Buxoro-102, Zarafshon
s) Mashal, Aladin
157
d) Omad, Oqdaryo-6
93. Kartoshka seleksiyasida mutatsiya bu?
a) o‘simlik irsiyatini to‘satdan sakrash yo‘li bilan o‘zgarishi
b) chatishtirish yuli bilan irsiyatini o‘zgartirish
s) tanlash orqali nav yaratish
d) insektisedlarni qo‘llashni kuchaytirish
94. Kartoshka seleksiyasida somati9k mutatsiyalarni ahamiyati mavjudmi?
a) bor
b) yo‘q
s) neytral
d) bilmadim
95. Kartoshka seleksiyasida poliploediya bu?
a) organizm gaploidxramasomalar yig‘indisining karrali ortishi
b) changchilarning nobud bo‘lishi
s) tuganaklarning kupayib so‘ngra kamayishi
d) o‘simliklarning nobud bo‘lishi
96. Kartoshka navlariga qo‘yiladigon talablar?
a) hosildorlik, tezpisharlik, kasallilk va zararkunandalarga chidamlilik va boshqalar
b) yuqori vegitativ massa hosil qilishi
s) gullarining chiroyli bo‘lishi
d) gullarining yirik bo‘lishi
97. Kartoshka Quvonch 1656 navining muallifi kim?
a) T.Ostonaqulov va boshqalar
b) S.Axmedov va boshqalar
s) N.Xalilov va boshqalar
d) Sh.Saydullayeva va boshqalar
98. Respublikamizda kartoshkachilikni asosiy vazifasi nimalardan iborat?
a) aholini yil bo‘yi sifatli kartoshka bilan chorvachilikni ozuqa bilan, sanoatni
xomashyo bilan ta‘minlash, urug‘lik bazasini yaratish va eksport qilish
b) baland bo‘yli kartoshka navlarini yaratish
s) transgenli formalarni olish
d) chorvachilikni rivojlantirish
99. Kartoshka urug‘lik tuganaklarini sifatini pasayishiga olib keluvchi asosiy
kasalliklari bu?
a) virus, mikoplazma, fitoftora
b) zang kasalliklari
s) mildyu
d) soxta un shudring
158
100. Gallandiyadan keltirilib rayonlashtirilgan kartoshka navlari qaysilar?
a) Pikasso, Arinda, Sante
b) Baxro-30, Hamkor-1150
s) Mutant-1, Omad
d) oqdaryo-6, Sulton
|