O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi samarqand davlat universiteti



Yüklə 2,04 Mb.
Pdf görüntüsü
səhifə24/60
tarix09.09.2023
ölçüsü2,04 Mb.
#142370
1   ...   20   21   22   23   24   25   26   27   ...   60
8-Amaliy

Javob
:
10-
masala
. Alanga–ionizatsion detektorning propanga nisbatan 
sezuvchanlik chegarasi 1,5•10
-8 
mg/s. Hajmi 1 ml bo„lgan namuna 
tarki-bida hajm jihatdan 10
-3
% butan mavjud. Butan uchun 
kolonkaning sama-radorligi 1000 nazariy tarelka. Bo„g„ining zichligi 2,7 
mg/ml bo„lganda, butanning tutilish vaqti 4 minut. Ushbu sharoitlarda 
asbob namuna tarkibidagi butanni sezish-sezishmasligini isbotlang. 
Yechish
. Butan va propan gomolog moddalar hisoblanadi. Shuning 
uchun detektorning sezuvchanligi ikkala modda uchun deyarli bir xil. 
Namuna tarkibidagi butan massasini aniqlaymiz. 

 
Vaqt birligida butan xromatografik cho„qqisining enini aniqlaymiz: 
√ 
⁄ √

Xohlagan xromatogramma enining qiymatida aniqlanayotgan 
moddaning 95% miqdori mavjud bo„ladi. Shu nuqtai – nazardan 30 
sekund davomida mavjud butanning 95% detektor orqali o„tadi. 
Shunday qilib, 


Demak, detektor sezuvchanligi yetarli darajada. Ushbu sharoitlarda 
asbob butanni sezadi. 
Javob
: detektor sezuvchanligi yetarli darajada. Ushbu sharoitlarda 
asbob butanni sezadi. 
11 –
masala.
Fenolning organik erituvchidagi 0,02; 0,04; 0,06; 
0,08; 0,10% li standart eritmalari xromatografik analiz qilinganda, 
quyidagi yuzaga ega bo„lgan xromatografik cho„qqilar hosil bo„ldi: 12; 
23; 36; 47; 61 mm
2
. Shunday erituvchi orqali (10 ml hajm, zichligi 0,85 


68 
g/sm
3
) fenol bug„lari bo„lgan 1 m
3
havoni o„tkazdik. Konsentrat 
xromatografik analiz qilinganda, yuzasi 30 mm
2
bo„lgan xromatografik 
cho„qqi oldik. Havo tarkibidagi fenol miqdorini toping. 
Yechish
. Masala shartidagi qiymatlar bo„yicha darajalash chizig„ini 
chizamiz. 
Grafikdan noma‟lum konsentratsiyani topamiz:
mass.
10 sm
3
erituvchidagi fenol massasini topamiz: 

Shuncha miqdordagi fenol 1 m
3
(1000 l) havoda bo„ladi. Fenolning 
massa ulushini aniqlaymiz: 



Javob


12
- masala
. Tarkibida hajm bo„yicha 12,1% propan va 87,9% azot 
bo„lgan darajalash aralashmasining 1,0; 2,0 va 3,0 sm
3
miqdori 
xromatografik analiz qilinganda mos ravishda yuzalari 427, 846 va 1272 
mm
2
teng bo„lgan propan xromatografik cho„qqilari olindi. Agar 
noma‟lum aralashmadan 2,5 sm
3
namuna yuborilsa, xromatografik 
cho„qqi yuzasi 1006 mm
2
bo„lsa, namuna tarkibidagi propanning hajmiy
miqdorini aniqlang. 
Yechish 
(analitik Yechish). Standart aralashmalar uchun darajalash
koeffitsiyentlarining miqdorini aniqlaymiz. 


69 
O„rtacha qiymatini topamiz:
̅̅̅̅
Gaz aralashmasidagi propanning o„rtacha massa ulushini (%) 
topamiz: 
Javob
:
13- 
masala
. Tarkibida 20 % benzol va 80 % toluol bo„lgan standart 
aralashma xromatografik analiz qilinganda, moddalarga mos ravishda 
yuzalari 45 mm
2
va 150 mm
2
bo„lgan xromatografik cho„qqilar hosil 
bo„ldi. Namuna analiz qilinganda benzol va toluol uchun yuzalari mos 
ravishda 60 mm
2
va 105 mm
2
bo„lgan xromatografik cho„qqilar hosil 
bo„ldi. Namuna tarkibidagi benzol va toluolllarning massa ulushlarini 
aniqlang.
Yechish

Standart 
aralashmada 
olingan 
natijalarga 
ko„ra 
detektorning toluolga nisbatan sezuvchanlik koeffitsiyentini aniqlaymiz 
(benzolga nisbatan 1ga teng qilib olamiz): 
=
Namuna tarkibidagi benzol va toluolning massa ulushini 
aniqlaymiz: 

Yüklə 2,04 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   20   21   22   23   24   25   26   27   ...   60




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©azkurs.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin