O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi samarqand davlat universiteti

Javob
: а) 
55-
masala
.Cho„qqining kengayishi kolonkadan tashqarida 15%, 
kolonkada 80% va detektorda 5 % ni tashkil etib, cho„qqi enini 1,5 
marta kengaygan holati uchun nazariy tarelkalar soni 1000 bo„lgan, 
uzunligi 20 sm bo„lgan xromatografik kolonkada A modda 
cho„qqisining enini (mm) da hisoblang.
Javob
: W=25,3mm; cho„qqining kengligi 1,4 marta ortadi. 

---

39 
56-
masala.
Analizning 
optimal 
shart-sharoitlarini 
aniqlash 
maqsadida turli uzunlikdagi (L) xromatografik kolonkalarda 3 kompo-
nentli 
aralashma 
tarkibiga 
kiruvchi 
moddalarning 
olingan 
xromatogram-malardagi tutilish masofasini (l) va xromatografik yarim 
cho„qqi baland-liklari (
⁄
) qiymatlarini hisobladik. Olingan natijalar 
jadvalda keltirilgan. 
Variant 
L, metr 
Aralashmadagi 
komponent , № 
l, mm 
⁄
, mm 
А 
1 
1 
2 
3 
26,5 
32 
38 
2,5 
2,5 
4,0 
Б 
2 
1 
2 
3 
27 
30 
44 
1,5 
2,0 
3,5 
В 
2 
1 
2 
3 
20 
27 
30 
1,0 
1,5 
2,0 
G 
1 
1 
2 
3 
32 
36 
45 
1,5 
2,0 
4,0 
D 
1,5 
1 
2 
3 
42 
49 
54 
2,0 
2,5 
3,0 
Olingan natijalar bo„yicha, n, H, R qiymatlarini hisoblang. 
57-
masala
. Yutilmaydigan argon harakatli fazaning oqim tezligi 40 
ml/min. Agar namuna tarkibidagi moddaning tutilish vaqti 4 minut 
bo„lsa, ushbu komponentning hajmiy va o„zgartirilgan hajmiy tutilish 
vaqtini aniqlang. Argonning tutilish vaqti 40 sekund. 
Javob
: 160 ml; 133,3 ml. 
58-
masala
. U noma‟lum moddaning hajmiy tutilish vaqti 150 ml 
va o„zgartirilgan hajmiy tutilish vaqti 120 ml ni tashkil etgan holat 

---

40 
uchun, 
yutilmaydigan 
moddaning 
tutilish 
vaqtini 
aniqlang. 
Harakatlanuvchi fazaning oqim tezligi 30 ml/min. 
 
Javob
: 60 sekund. 
59-
masala.
Azotga tegishli xromatografik cho„qqi asosining eni 
12 mm. Agar namuna yuborilgandan azotning xromatografik cho„qqi-
sigacha bo„lgan masofa 14 sm tashkil etsa, kolonkaning nazariy 
tarelkalar sonini hisoblang. 
Javob
: 2177. 
60-
masala
. Metanni aniqlashda xromatografik kolonkaning nazariy 
tarelkalar soni 2000 ni tashkil etdi. Diagramma lentada olingan 
xromato-grafik cho„qqi asosining eni 20 mm. Diagramma lentasining 
tezligi 600 mm/ soat bo„lsa, metanning tutilish vaqtini aniqlang. 
Javob
: 22,36 minut. 
61-
masala
. Agar xloroform uchun nazariy tarelkalar ekvivalent
balandligi (NTEB) 0,1 mm, tutilish vaqti 212 sekund, xromatografik 
cho„qqi asosining eni 12 sekund bo„lsa, kolonkaning nazariy tarelkalar 
sonini aniqlang. 
Javob
: n = 4995. 
62-
masala
. Geksaxlorgeksan –qishloq xo„jaligida insektitsid sifati-
da ishlatiladi. Oziq-ovqat sanoatida ushbu moddaning miqdorini 
xromato-grafik usulda aniqlashadi. Nazariy tarelkalar ekvivalent
balandligi (NTEB) 0,5 mm, tutilish vaqti 21 sekund, xromatografik 
kolonkaning uzunligi 1 metr. Agar yuqoridagi sharoitlarda diagramma 
lentasining tezligi 1200 mm/soat bo„lsa, xromatografik cho„qqi 
asosining enini hisoblang.