O‘zbekiston Respublikasi Oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi Samarqand davlat universiteti

1 bod = 1 bit/1 sekund
. 
Masalan, 120 megabayt axborot 8 minutda uzatilgan bo‘lsin. U holda ax-
borot uzatish tezligini quyidagicha hisoblash mumkin: 
120 Mbt/8 minut =122880 Kbt/8 minut = 15360 Kbt/minut = 15728640 
bayt/minut = 262144 bayt/sekund = 2097152 bit/sekund = 2097152 bod. 

---

12 
Hozirgi kunda axborot uzatish tezligining birliklari sifatida quyidagilar 
ishlatiladi: 
Kilobayt/sekund, Kilobit/sekund, Megabit/sekund.
1-topshiriq 
1.
Axborot texnologiyalari kursining maqsad va vazifalari ni-
maligi haqida o‘ylab, tahlil qilib yozing. 
2.
Ta’lim jarayonida axborot - kommunikatsion texnologiyalarni
qo‘llashning zamonaviy tendensiyalari, ilg‘or texnologiyalarning tavsi-
fi va rivojlanish omillari haqida internetdan ma’lumot topib, konspekt
qiling. Axborot tizimi nima? Bayon eting. 
3.
Ta’lim jarayonida AKTlarni qo‘llash borasidagi dolzarb vazi-
falar, ustuvor yo‘nalishlar nima, bularni bayon eting. Internetdan materi-
allarni qidiring, rus va ingliz adabiyotlaridan topib, tarjima qiling va kon-
spekt qiling. 
2-topshiriq 
1
. Ikkilikda kodlangan quyidagi yozuvni aniqlang: 
a) 01000001 01010011
b) 01010011 01000001 01001100 01001111 01001101
2. O‘z ism-sharfingizda necha bit va bayt axborot borligini 
hisoblang. 
3. “Kelajak yoshlar qo‘lida” iborasida necha bayt axborot borligini 
hisoblang va uni axborotning boshqa o‘lchov birliklarida ifodalang.
4. Agar axborot 14 Mbt hajmga ega bo‘lsa, u qancha bit, bayt va 
Kbt ekanligini hisoblang. 
5. 256 xil rangli gorizantaliga 1280 ta nuqtali vertikaliga 1024 ta 
nuqtali ekrandagi rasm kodlanganda axborot hajmini bayt va Kbt da toping
. 
3-topshiriq 
Berilgan axborotlardagi qonuniyatlarni aniqlang va nuqtalar o‘rniga 
kerakli son yoki belgilarni yozib ko‘chiring. 
a) 1, 3, 5, ..., 9; 
h) 128, 64, 32, ..., 8; 
n) 15 (27) 42 
b) 20, 15, ..., 5; 
i) 2, 3, 5, 7, ..., 13; 
30 (...) 55; 
d) 1, 2, 4, ..., 16; 
j) i, f, r, a,...,a; 
o) 10 (50) 15 
e) 1, 4, 9, ..., 25; 
к) 1, 2, 3, 5,..., 1597; 
17 (...) 20; 
f) q, o, s, y, h, ...,b; 1) 1, 3, 3, 9, ..., 6561; p) 143 (56) 255 
g) 1, 2, 6, ...,120; m) e, f, g, h, i, ..., k; 
218 (...) 114. 
4-topshiriq 
Rasmlarda berilgan axborotlarni yozuv ko‘rinishida ifodalang. 

---

13