O‘zbekiston Respublikasi Oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi Samarqand davlat universiteti

Yordamchi qurilmalar 
 
Printer 
– ma’lumotlarni
 
qog‘ozga 
chiqarish 
qurilmasi. 
Printerlarning uch xili mavjud: bosma, purkovchi, lazer. 
Trekbol
– “sichqoncha”ning to‘ntarib qo‘yilgan holatida ishlaydi, 
undan asosan notebook xilidagi ko‘chma kompyuterlarda foydalaniladi. 
Djoystik
– tugmali harakatlanuvchi maxsus dastadan iborat qurilma, 
u asosan o‘yin yoki mashq bajaruvchi dasturlarni boshqarishda 
qo‘llaniladi. 
Plotter
– (graf yasagich) – chizmalarni qog‘ozga chiqarish uchun 
xizmat qiluvchi qurilma. Qog‘ozda tasvirlanadigan chizmalar tushlangan 
pero bilan hosil qilinadi. Chizmalar 300-300 sm o‘lchamgacha bo‘lgan 
katta qog‘ozlarga ham chiqarilishi mumkin. 
Skaner
– foto rasm, grafik va matn shaklidagi axborotlarni 
kompyuterga kiritish uchun ishlatiladi. Hozirda stol usti skanerlari va qo‘l 
skanerlari keng tarqalgan. Stol usti skanerlari o‘z navbatida planshet, 
rulon, protektsion xillariga bo‘linadi. 
Strimmer
– vinchesterdagi eng zarur axborotlarni buzmasdan 
asrash uchun, uning nusxasini o‘chirib zahirada saqlash uchun xizmat 
qiladigan qurilma.
Modem
– kompyuter signallarini telefon signallariga aylantiruvchi 
va aksincha aylantirishni ta’minlovchi maxsus qurilma. 
Soundblaster
– axborot saqlagichlarga yozilgan ramkali 
audioaxborotni tovushlarga aylantirib beruvchi qurilma. 

---

17 
Multimediya
– matn, tovushli ma’lumotlarni, tabiiy va grafik 
tasvirlarni birlashtiruvchi axborot texnologiyasi. 
Klaviatura 
 
 
1. Klaviatura kompyuterga turli belgi, raqam va harflarni kiritish 
uchun ishlatiladi. Klaviatura standart ko‘rinishda 
101 ta
tugmacha 
(klavisha)dan iborat bo‘ladi. 
2. Har bir tugmachada quyi va yuqori registrlarda 2 ta belgi va 
raqam yoki harf joylashgan bo‘ladi. 
3. Yuqori registrda joylashgan belgilarni kiritish uchun