O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi samarqand davlat universiteti ro`yhatga olindi №2018 yil «Tasdiqlayman»



Yüklə 3,31 Mb.
səhifə211/376
tarix26.12.2023
ölçüsü3,31 Mb.
#197416
1   ...   207   208   209   210   211   212   213   214   ...   376
O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi s-www.hozir.org

Florida yarim oroli. Florida materikning janubi-sharqiy qismida joylashgan
va yassi tekislik relef shakliga ega bo‘lgan yarim oroldir. U 1513 yilda ispaniyalik 
Ponse de Leon tomonidan kashf etilgan. Er yuzasi dengiz satxidan 100 m gacha
baland ko‘tarilgan. Maydoni 115 ming km
2
.

Florida xududi paleogen-neogen davrlarining oxaktoshlaridan, qisman 


dengiz va daryolarning mayin yotkiziklaridan tarkib topgan. Oxaktoshli


qatlamlarda karst xodisalari kuchli rivojlangan. Er ostida gorlarning, buloklarning, 
daryolarning va kullarning keng tarkalishi oxaktoshlar bilan uzviy boglik
YArim orolning iklimi tipik okean iklimi bulib, uning shimolpp kismi nam 
subtropik va janubiy qismi tropik iqlim tipiga qaraydi. qish oylari quyoshli va ilik
buladi. YAnvarning urtacha xarorati shimolda +14°S dan janubda +21°S gacha 
kutariladi. YOz oilari sernam va iliq buladi. Iyulning o‘rtacha xarorati shimolda
27-28°S atrofida buladi. Yillik yogin mikdori 1200-1400 mm. Daryolari juda 
kiska, lekin sersuv. Xatto Sent-Djons daryosida kemalar bemalol katnay oladi.
Ko‘llarga juda boy. Eng kattasi Okichobi ko‘lidir. Botkok landshaftlar keng 
tarqalgan. Floridaning janubiy qismigacha botkoklangan erlarda Evergleyds milliy
parki tashkil etilgan. o‘rmonlarda karagaylar, magnoliyalar, palmalar, shamshod 
daraxtlari usadi.
Kordilerali g‘arb 


Kordilera SHimoliy Amerikaning garbiy kismidagi murakkab geotektonik


va orografik strukturaga ega bulgan yirik tog tizimi. U shimolda Buyuk tizmasidan 
boshlanib, janubda Balsas daryosi -vodiysidagi tektonik botikgacha davom etadi.
Ana shu oralikdagi masofa 7000 km ni tashkil etadi. Kordilera toglari Alyaska, 
Kanada, AKSH va Meksika xududlarida joylashgan. Eni turli xil regionlarda
turlncha kenglikka ega: Alyaskada 1200 km, Kanadada 800 km, AKSH da 1600 
km va Meksikada 1000 km.
Kordilera bir-biriga parallel ravishda joylashgan tog tizmalaridan va ularning ichki 
kismidan urin olgan platolardan, yassi togliklardan va botiklardan iborat.
Kordileraning meridional ravishda yunalgan garbiy baland tog tizmalari 
Tinch okeanidan keladigan nam xavo massalarini tusib kolib, ichki plato va yassi
togliklar tomon utkazmaydi. SHuning uchun Tinch okeaning materikka bulgan 
ta’siri fakat kirgok buyi polosasi va toglarning garbiy yon bagri bilan
chegaralanadi. Kirgok tizmalaridan sharkda iklim kontinentallasha boradi. 
Orografik sharoitga boglik. bulgan bunday iklim xususiyatlari butun Kordilera
buylab yakkol seziladi. Bundan tashkari shimoldan janubga karab iklim 
mintakalarining birin-ketin almashinishi tog tizmalarini iklim sharoitini
uzgarishiga kuchli ta’sir kursatadi. 
Binobarin, Kordilera tog tizimida iklimning vertikal va gorizontal
yunalishlardagi uzgarishi rang-barang tog landshaftlarini va ularning ichki zonal 
farklarini vujudga keltiradi. SHuning uchun Kordilera togli ulkasi kenglik zonallik
xususiyatlariga kura turtta tog landshaft oblastiga bulinadi: Alyaska Kordilera 
toglari, Kanada Kordilera toglari AKSH Kordilera toglari va Meksika Kordilera
toglari. Kuyida xar bir landshaft oblastiga aloxida tavsif berib utamiz. 



Yüklə 3,31 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   207   208   209   210   211   212   213   214   ...   376




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©azkurs.org 2025
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin