O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi sh. Dj. Ergashxodjaeva strategik marketing toshkent – 2019
Marketingni ustuvor rolining o‘zgarishi
Yüklə 0,63 Mb.
|
|
1.4. Marketingni ustuvor rolining o‘zgarishi
Bozor raqobati sharoitida kommunikasiya va ayirboshlashni amalga oshirish nuqtai nazaridan qaraganda, hozirda kuzatilayotgan yuksalishga qaramay, marketing faoliyatining yangi turi emasligi shubhasizdir, chunki u har doim ham mavjud bo‘lib kelgan va erkin ayirboshlashga asoslangan har qanday tuzimda ham u yoki bu tarzda ko‘rib chiqilgan vazifalarni o‘z ichiga oladi. Firmaning marketing funksiyasini barpo etish, so‘ngra uni kuchaytirish zaruratining yuzaga kelishiga texnologik, iqtisodiy va raqobat muhitlarining murakkabligi sabab bo‘ldi. Marketingning bugungi kundagi rolini yaxshiroq anglab olish uchun ushbu evolyusiyaning tarixini ko‘rib chiqish qiziqarlidir. Bu erda uch bosqichni ajratib olish mumkin, ularning har biri marketingning ustuvor maqsadi bilan tavsiflanadi: passiv marketing; tashkiliy marketing; faol marketing. Passiv marketing cheklangan taklif sharoitida yirik potensial bozor mavjud bo‘lgan, ishlab chiqarish quvvatlari bozor ehtiyojlarini qondirish uchun etarli bo‘lmagan iqtisodiy muhitga xosdir. SHunday qilib, talab taklifdan ko‘p. Passiv marketing mazkur bozordagi ehtiyojlarning ma’lum va barqaror bo‘lishini, texnologik jarayonning esa sekinlik bilan borayotganligini ko‘zda tutadi. Ko‘rinib turibdiki, taklif etarli bo‘lmagan hollarda marketing cheklangan va passiv rol o‘ynaydi. Strategik marketing tabiiy tarzda faoliyat ko‘rsatadi, chunki ehtiyojlar ma’lum. Operasion marketing tayyor tovarlar oqimini tashkil qilishdan iborat bo‘ladi, ularni ilgari surish borasidagi faoliyat esa ortiqcha hisoblanadi, chunki firma bozorni o‘z ko‘nglidagidek ta’minlay olmaydi. Bozor bilan muloqotlar ko‘pincha tovarning birinchi xaridori bilan cheklanadi, bu birinchi xaridor ko‘pincha vositachi, ulgurji savdogar yoki sanoat tovarlarining distribyutori bo‘ladi. SHu sababdan pirovard talab bilan o‘zaro ta’sirlashuv unchalik katta bo‘lmaydi, bozor tadqiqotlari esa tez-tez o‘tkazib turilmaydi. Bunday ahvol firmaning tashkil qilinishida ham aks etadi, firmada operasion funksiya ustunlik qiladi, ishlab chiqarish quvvatlarining rivojlanishi va unumdorlikning oshirilishi esa asosiy ustuvor yo‘nalishlar bo‘ladi. Marketing ishlab chiqarilgan tovarning sotilishiga xizmat qiladi. 27
“Tovar konsepsiyasi”ni qabul qilgan firmaning tarkibiy tuzilishi quyidagi
Yüklə 0,63 Mb. Dostları ilə paylaş:
|