Bolalarda asosiy almashinuv Bolalarda kattalarga nisbatan intensivliroq. 8-9 yoshda asosiy almashinuv 2-2,5 baravar koʼproq kattalarga nisbatan. Energiya sarflanishi boʼyiga nisbatan (oziqaning umumiy energetik qimatidan)
• 3 oylikda – 36%
• 6 oylikda – 26 %
• 10 oylikda – 21 % Tashkil qiladi
Bolalarda termoregulyatsiyani oʼziga xosligi Bolalarda tana yuzasini massasiga nisbati kattalarga nisbatan 3 marotiba koʼp boʼlgani sababali issiqlik ajratish jarayoni ularda ancha koʼproq. Tana haroratini ushlab tirish uchun 3 marotiba koʼproq energiya sarflanadi. Bolalarda issiqlik saqlash qobiliyat qamroq (teri – yogʼ klechatkasi va terisi yupqa boʼlgani uchun).Termorngulyatsiya markazi yetilmagan.
Yangi tugʼilgan chaqaloqlar tana harorati 3-4 S0 pasayishini oson oʼtkazadilar, harorat 2-3 S0 oshishi xayot uchun xovfli. Tana haroratini ushlab turish intensiv metabolizm jarayoni va qoʼngʼir yogʼ yordamida amalga oshiradi. Termoregulyatsi markazini mukammalashtirilishi 17 yoshda tugaydi
Gormonlarni taʼsiri Metabolitik:
• Gormonlar xujayra va organoidlarni oʼtkazuvchanligini oʼzgartirish yoʼli bilan
• Xujayra ichidagi fermentlarni aktivligini oʼzgartirish yoʼli bilan
• Fermentlar sintezini oʼzgartirish yoʼli bilan.
2. Morfogenetik taʼsir – struktura elementlarini oʼsishini, differentsirovkasini, shakllanishini oʼzgartirish jarayonlariga taʼsir qilish
3. Kinetik taʼsir – ishga tushirish (oksitotsin, adrenalin)
4.Korregirlovchi taʼsir – organ faoliyatini oʼzgartirish (adrenalin, tiroksin)
5.Reaktogen taʼsir – toʼqima reaktivligini shu gormonga yoki boshqa gormonga nisbatan oʼzgartirish qobiliyati (kal’tsitoninni vazopresinga, follikulinni progesteronga taʼsiri)
Gormonlar fragmentlarining ahamiyati. Аdres fragmentlari – gaptomerlar, spetsifik taʼsirini joyini aniqlab beradilar. Аktonlar (efektomerlar, ergomerlar) boshqaradigan hujayralarga gormonal effektlarni kirishini taʼminlaydilar. Yordamchi fragmentlar – gormonlarning barqarorligini oʼzgartiradilar, aktivligini boshqaradilar, immunologik xossalarini taʼminlaydilar
Organizmga gormonlarning taʼsiri koʼp sharoitlarga bogʼliq: Organizmdagi vitaminlar tarkibiga. Organizm suyuqliklarida va toʼqimalardagi ionlar kontsentratsiyasini oʼzgarishiga. Ovqat ratsioniga.
