O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi sog‘liqni saqlash vazirligi namangan davlat universiteti fiziologiya kafedrasi


Miyachani olib tashlash natijalari



Yüklə 3,88 Mb.
səhifə121/320
tarix14.12.2023
ölçüsü3,88 Mb.
#179394
1   ...   117   118   119   120   121   122   123   124   ...   320
Fiziologiya MAJMUA

Miyachani olib tashlash natijalari. Miyachani olib tashlash yoki shikastlash natijasida statik va stato-kinetik reflekslar buziladi; ayniqsa ixtiyoriy harakatlar izdan chiqadi. Bundan anglashiladiki, miyacha, birinchidan, gavda vaziyatining tonik reflekslariga va holat reflekslariga (bu reflekslarni miya o’zanining markazlari yuzaga chiqaradi), ikkinchidan, katta yarim sharlar po’stlog’ining motor zonasiga va u bilan bog’langan nerv markazlariga ta’sir etadi.
Miyachaning bir yarmi olib tashlangach tegishli tomondagi oyoq yozilib qoladi: hayvon o’rnidan turmoqchi bo’lib burilganda yonboshlab yiqiladi yoki operatsiya qilingan tomonga doira bo’ylab harakatlana boshlaydi (manej harakatlari). Keyinchalik, dastlabki og’ir hodisalar o’tib ketgach, hayvon o’rnidan tura va yura boshlaydi, lekin operatsiya qilingan tomondagi harakatlarning beo’xshovlik va buzilish elementlari umrbod saqlanadi.
Miyacha butunlay olib tashlanganda yanada og’ir hodisalar ro’y beradi. Operatsiyadan keyingi dastlabki kunlarda hayvon tamomila ojiz bo’ladi; uning oyoqqa turishga urinishi muvaffaqiyatsizlik bilan tugaydi. Harakatlar sekin-asta tiklanadi-yu tartibsizligicha qolaveradi. Hayvon gandraklaydi, yiqilib tushadi, boshi va ayoqlari bir talay ortiqcha harakatlar qiladi; bu harakatlar beqiyos katta va noaniq bo’ladi. Hayvon tikka turganda muvozanatni saqlash uchun oyoqlarini keng qo’yishga majbur bo’ladi.
Odamning miyachasi zararlangach taqdirda ko’zini ochib tikka tursa rosa gandiraklaydi, ko’zini yumim olsa, yiqiladi, entak-tentak yuradi; harakatlar uyg’inlashmagan bo’ladi, muskullarning antagonistik guruxlari bilan tez harakat qilish imkoniyati, masalan, qo’lni qatorasiga bir necha marta bukish va yozish imkoniyati buziladi (bu simptom adiadohokinez deb ataladi).
Hayvonlarning miyachasini olib tashlashdan keyin harakat apparatining buzilish simptomlarini birinchi marta L.Lyuchiani mukammal tasvir etgan uch simptom: atoniya, asteniya va astaziya kelib chiqqanini kuzatgan. Keyinchalik yana boshqa simptomlar; atoksiya, dezekvilibratsiya va dismetriya ham tasvir etilgan.

Yüklə 3,88 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   117   118   119   120   121   122   123   124   ...   320




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©azkurs.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin