O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi toshkent viloyati chirchiq davlat pedagogika instituti

mustaqil izlanishlari
asosida ham tashkil etiladi. Masalan, “Kitobga ixlos” (4-sinf) asarini o’qishga 
tayyorgarlikda o’quvchilarning o’tmishda yashagan tarixiy shaxslar haqidagi 
tushunchalari aniqlangach, o’quvchilar xayolan sayohatga olib chiqiladi. O’qituvchi 
o’quvchilarni Buxorodagi tarixiy muzeyga taklif etadi. Muzeyda o’quvchilar Abu 
Ali ibn Sino portretini kuzatadilar, u haqdagi yozuvlarni o’qiydilar (Muzey uchun 
sinfning biror qismi ajratiladi). 
Abu Ali ibn Sino – ma’rifatpar alloma 
Abu Ali ibn Sino – buyuk hakim 
Men kechalari kam uxlar, kunduzlari ham ilmdan boshqa narsa bilan 
shug’ullanmas edim. (Ibn Sino) 
Bir kuni shohdan kutubxonasiga kirishga va u yerda tibga oid 
kitoblarni mutolaa qilishga ruxsat so’radim.
SHoh menga ruxsat berdi. (Ibn Sino) 
Ibn Sino dorivorlar tayyolash, yurak kasalligi, jarrohlik va boshqa 
sohalarga doir 400 dan ziyod asar yozgan 
O’quvchilarni mustaqil izlanishga o’rgatishning yana bir usuli o’quvchilarga 
oldindan yozuvchi yoki asar yozilgan davr haqida kitoblar, manbalar tavsiya etib, 

---

247 
ulardan ma’lumotlar to’platish, alьbomlar tayyorlatish, so’ng o’quvchilar o’zlari 
aniqlagan ma’lumotlarni o’qib, so’zlab berishidir. 
Sinfdan sinfga ko’chish bilan yozuvchi hayoti va ijodi haqidagi o’quvchilar 
bilimi ortib boradi. Asar muallifi bilan tanishtirishga qo’yilgan talablar ham 
ko’payadi. O’qituvchi qisqa ma’lumot berishdan yozuvchi hayoti bilan to’liqroq 
tanishtirishga o’tadi. Bunda u kichik maktab yoshidagi o’quvchilarning yoshiga mos 
imkoniyatlarni, ular yozuvchi bilan qay darajada tanish ekanligi va uning asarlaridan 
nimalarni o’qiganligini hisobga oladi. 
 
Asar bilan tanishtirish 
 
Tayyorgarlik davridan so’ng 1-bosqich amalga oshiriladi. Bu bosqichning 
asosiy vazifasi asar mazmunini bilan tanishtirishdir. Badiiy asarni yaxlit idrok etish 
muhim bo’lgani uchun maktab tajribasida asar ustida ishlash shu asar yoki uning bir 
darsda o’rganishga mo’ljallangan qismi yaxlit o’qish usulida tanishtiriladi. 
Hikoya, masal, she’rning mazmunini to’g’ri idrok etish, shuningdek, matnning 
hissiy ta’sirini oshirish uchun ifodali o’qish katta ahamiyatga ega. 
1. Matn o’qituvchi tomonidan ifodali o’qib beriladi (ba’zan asar matni 
magnitafon orqali ham eshittirilishi mumkin). O’quvchilar matn mazmuni bilan 
tanishtirilgach, o’qituvchi ularga boshlang’ich taassurotlarini aytishni talab 
qiladigan savollar beradi. Masalan,