500
darsligida charchamoq, xursand bo’lmoq, jo’shmoq, zerikmoq, qiynalmoq,
so’lg’inlashib, chimirilmoq,
kulib qaramoq, nafratlanmoq, hazar qilmoq, yayrab
ketmoq, baxramand bo’lmoq, quvonishardi,
suyunib ketdi, xafa bo’libdi, hayron
qolmoq, faxrlanmoq, zirillamoq,
achinib ketishdi, mamnun bo’lmoq,yig’lamoq,
og’rinmoq, achinmoq, ezilmoq,qo’rqmoq, xavotirlanmoq, charchamoq, zavqlanmoq
kabi fe’llar qo’llangan.
2. Ona tili darslari o’qituvchi o’quvchilarga o’rganilayotgan mavzu yuzasidan
so’z toptirishda, birikma yoki gaplar tuzdirishda keltirilgan misollardagi fe’llarga
eotibor bermaydi. O’quvchilar kundalik hayotda ishlatadigan
keldi, ketdi, uxladi,
o’tirdi, gapirdi
kabi fe’llar bilan cheklanib qolmoqdalar.
3. O’qish darsligiga kiritilgan badiiy matnlar fe’llarning qo’llanishi, fe’llarni
ma`no turlari nutqtai nazardan o’rganildi. Ularda emotsional holat ifodalovchi
so’zlar uchraydi. O’qituvchi asar bilan tanishtirilgandan so’ng yoki asar tahlili
davomida bu fe’llar ustida ishlashi lozim va
qayta hikoyalash jarayonida
o’quvchilarni bu fe’llarni natqida qo’llashlarini talab qilishi kerak.
O’quvchilarning emotsional holat va munosabat ifodalovchi fe’llardan kam
foydalanishlarini, fe’llarning ko’pi asason ko’p ma`noli bo’lishini hisobga olib, ona
tili, husnixat va o’qish darslarida ularning nutqini emoional holat va munosabat
ifodalovchi fe’llar bilan boyitishni maqsad qilib oldik. O’quvsilar nutqini fe’llar
bilan boyitish ustida ishlash ularning nutqiy fikrlash qobiliyatlarini va tilga
sezgirligini rivojlantirishga katta imkoniyatlar yaratadi. O’quvchilarning nutqiy
faoliyatida emoional holat ifodalovchi fe’llardan foydalanishga o’rgatishni
osonlashtirish uchun bunday fe’llarni ko’yidagi guruhlarga ajratib oldik:
1.Yomon ruhiy holatni ifodalovchi fe’llar:
Dostları ilə paylaş: