O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi toshkent moliya instituti a. A. Karimov

Muomalalarni aks ettirish 
T/r
Xo‘jalik operatsiyalarining mazmuni
Summa,
ming 
so‘mda
Debet
Kredit
1. Topshiriq-majburiyat bo‘yicha hisoblangan qarz 
aks ettirildi
600 
4710 
6990 
2. Kredit bo‘yicha qarzni so‘ndirish maqsadida 
xodimdan (har oyda) ushlab qolingan summalar 
aks ettirildi 
150 
6710 
4710 
3. Qarzni so‘ndirish hisobiga savdo tashkilotiga 
(har oyda) o‘tkazilgan summalar aks ettirildi
150 
6990 
5110 
2-variant.
 
Korxona uning xodimi tomonidan kreditga sotib olingan tovar 
qiymatini savdo tashkilotiga bankning krediti hisobiga to‘liq qaytaradi:

---

292 
 
31-jadval 
Muomalalarni aks ettirish 
T/r
Xo‘jalik 
operatsiyalarining 
mazmuni
Summa,
ming 
so‘mda
Debet
Kredit
Yozuvlarni 
tasdiqlovchi 
hujjatlar
1. Kredit olindi 
600 
5110 
6810 
Kredit shartnomasi 
2. Tovar qiymati savdo 
tashkilotiga to‘landi
600 
6990 
5110 
To‘lov 
topshiriqnomasi, 
bank ko‘chirmasi 
3. Kreditga sotilgan tovar 
bo‘yicha xodimning qarzi 
aks ettiriladi
600 
4710 
6990 
Buxgalteriya hisob-
kitobi 
4. Kreditni qaytarishga 
yo‘naltiriladigan ish haqi 
summasi aks ettiriladi (har 
oyda) 
150 
6710 
4710 
Ish haqini hisoblash 
qaydnomasi 
5. Kreditni qaytarish hisobiga 
ushlab qolingan 
summalarning o‘tkazilishi 
(har oyda) 
150 
6810 
5110 
To‘lov 
topshiriqnomasi, 
bank ko‘chirmasi 
O‘zR FKning 790-moddasi ham pul mablag‘lari bilan, ham boshqa mulk 
buyumlari bilan qarz berish va olish imkoniyatini beradi. Bunda O‘zR FKning 
734-735-moddalariga ko‘ra qarz shartnomasi bo‘yicha pul mablag‘lari qarz 
oluvchiga ular tomonidan qarz summasidan foizlar to‘lanishi yoki to‘lanmasligi 
sharti bilan berilishi mumkin. Qarz summasi miqdori, qaytarish tartibi va 
muddatlari hamda ushbu summadan foizlar to‘lash qarz shartnomasida majburiy 
belgilab qo‘yilgan bo‘lishi kerak. 

---

293 
Qarz olish xodimning qarz yoki ssuda so‘ralish sabablari ko‘rsatilgan holda 
korxona rahbari nomiga iltimosnomasi (arizasi) asosida rasmiylashtiriladi. Qarz 
yoki ssuda berish to‘g‘risidagi qarorni korxona rahbari mustaqil ravishda qabul 
qiladi (agar mulkdorga tegishli vakolat berilgan bo‘lsa).
Xodimga qarz yoki ssuda berish to‘g‘risida qaror qabul qilingan taqdirda 
xodim yozma shaklda uni qaytarish to‘g‘risida majburiyatnoma (qarz shartnomasi) 
tuzadi.
Agar qarz shartnomasining predmeti bo‘lib buyumlar hisoblansa, unda qarz 
oluvchiga buyumlarni berishda ularga bo‘lgan mulk huquqi qarz oluvchiga o‘tadi 
hamda ushbu operatsiyani buxgalteriya hisobida aks ettirishda buyumlarni qarz 
beruvchining balansidan hisobdan chiqarish lozim.