83
ko‗proq ikkinchi ko‗rsatkichdan foydalaniladi. Iqtisodiy samaradorlikni baholashda
uchinchi ko‗rsatkichga ustuvorlik beriladi.
Odatda iqtisodiy o‗sish foizda o‗sishniig yillik sur‘ati sifatida aniqlanadi.
Masalan, agar o‗tgan yili real YaMM 60 mlrd. so‗mni va joriy yilda 70 mlrd. so‗mni
tashkil qilgan bo‗lsa, o‗sish sur‘atini joriy yildagi real YaMM hajmiga bo‗lish yo‗li
bilan aniqlash mumkin. Bu holda o‗sish sur‘ati 16,6% ni (70/60*100) tashkil qiladi.
Iqtisodiy o‗sishning alohida tomonlarnni xarakterlovchi ko‗rsatkichlari ham
mavjud bo‗lib, ulardan asosiylari ishlab chiqaruvchi kuchlar rivojlanish darajasi,
mehnat unumdorligi va ish vaqtini tejash, shaxsiy daromad va foyda massasi, milliy
iqtisodiyotning tarmoq tuzilishi kabilar hisoblanadi.
Ishlab
chiqaruvchi
kuchlar
darajasi
quyidagi
ko‗rsatkichlar bilan
xarakterlanadi:
a) ishlab chiqarish vositalarining rivojlanish darajasi, ya‘ni uning unumdorligi;
b) xodimning malakasi va tayyorgarlik darajasi;
v) ishlab chiqarishning moddiy va shaxsiy omili o‗rtasidagi nisbat;
g) mehnat taqsimoti, ishlab chiqarishning tashkil etilishi, kooperatsiyasi va
ixtisoslashtirilishi.
Iqtisodiy o‗sishning jahon amaliyotida keng qo‗llaniladigan boshqa
ko‗rsatkichi iqtisodiyotning tarmoq tuzilishi hisoblanadi. U tarmoqlar bo‗yicha
hisoblab chiqilgan, YaMM ko‗rsatkichi asosida tahlil qilinadi.
Dostları ilə paylaş: