O„zbekiston respublikasi oliy va o„rta maxsus ta‟lim vazirligi toshkent davlat iqtisodiyot universiteti



Yüklə 3,55 Mb.
Pdf görüntüsü
səhifə48/93
tarix20.11.2023
ölçüsü3,55 Mb.
#165659
1   ...   44   45   46   47   48   49   50   51   ...   93
Kompyuter grafikasi va dizayn

Katakli kodlash. 
Guruhli kodlash usulida tasvir chiziqli yoki bir o‗lchamli 
piksellar to‗plami deb qaraladi. Katakli kodlash usulida minimum informatsiya 
yordamida butun tasvirni keltirishga harakat qilingan, ya‘ni kataklar oddiy alfavit-
raqam ENT mavjud bo‗lgan terminalda amallarni haqiqiy vaqtda bajarish mumkin 
bo‗lishi uchun, katakli kodlash qo‗llaniladi. Bunday terminalda ekran muhiti bir 
literni tashkil qilishi uchun etarlicha bo‗lgan kataklar yoki muhitlarga bo‗linadi. 
Masalan, ekranni 8x8 pikselli muhitga bo‗lish mumkin 512x512 razreshenali 
displeylar uchun 64x64 kletkalar hosil bo‗ladi, 480x640 televizion displeylar uchun 
esa 4:3 standart ko‗rinishdagi 60x80 kletka hosil bo‗ladi. Odatda 8x8 piksellardagi 
kletkalar 5x7 o‗lchamdagi nuqtali matritsali literni chiqarish uchun foydalaniladi. 
Qo‗shimcha piksellar literni bo‗lish uchun foydalaniladi, xudi shu kabi past 
tushuvchili qatorli literlar uchun ham. Literni qobiq o‗lchami o‗tkaziladi. Xuddi shu 
kabi kletkalarni boshqa o‗lchamlari ham qo‗llaniladi. Masalan, 7x9 matritsali liter 
uchun odatda 8x10 pikseldagi kletka qo‗llaniladi, natijada displey har biri 80 literli 






90 
24 ta qatorda niborat bo‗ladi. Har bir liter uchun, piksellardan tuzilgan shablon 
doimiy xotirada saqlanadi.
Katakli kodlash usulini chiziqlarni chizish uchun ham qo‗llash mumkin, faqat 
doimiy xotiraga kesmalar segmenti shablonlarini ham saqlash kerak. Shunda zarur 
bo‗lgan chiziqlarni qurish uchun, qo‗shni kataklarda joylashgan segmentlar 
kombinatsiyasidan foydalanish mumkin. Ixtiyoriy 
nõn 
o‗lchamdagi katak uchun 
piksellar dantuzilgan 
2
n2 
shablonlar mavjud. 

ning har qanday qiymatida juda ko‗p 
shablonlarni saqlashga to‗g‗ri kelar edi, masalan, 
n = 8 
da 
2
n2 
= 1,8 + 10 
bo‗ladi. 
Ammo hamma shablonlar ham haqiqiy imkonli segmentlarni keltirmaydi. Masalan, 
yuqorida qaralgan Brezenxem algoritmi uchun, 0 va 1 orasida tangens burchak ostida 
egilgan kesma uchun 
2

- 1 
dan ko‗p bo‗lmagan kesmalar segmentini tasvirlaydigan 
shablonlar mavjud. Nihoyat, Jordanva Barret 8x8 kataklar uchun aks va 
maskirovkalash o‗tkazishlaridan foydalanilganda 108 kesmalar segmenti shablonlari 
talab qilinishini ko‗rsatdi.
8x8 katakning pastki chap burchagidan chiqadigan kesma segmenti 
tasvirlangan. Bukesma Prezenxem algoritmi yordamida rastli joylashtirilgan, undan 
tashqari tangnes egilish burchagi musbat. 

o‗qiga nisbatan qaytish natijasida 
yuqoridagi chap burchakdan chiqadigan tangnes egilish burchagi manfiy bo‗lgan 
kesma hosil bo‗ladi.

o‗qi atrofida tik o‗tkazish natijasida katak asosining yuqorisidan 
boshlanadigan kesma hosil bo‗ladi. Koordinatalar hajmi bo‗yicha boshlanishi katak 
ichida joylashgan kesma hosil bo‗ladi. Barreta va Jordon ishlarida katakli kodlovchi 
diskida interaktiv ishlash qarab chiqilgan. Yuqoridan pastga va chapdan o‗ngga 
taxlangan displey fayl uchun qo‗shimcha ro‗yxat foydalanilganda qo‗llash katta 
foyda beradi. Ammo erishiladigan interaktiv darajasi uncha yuqori emas. Katakli 
kodlash usuli rangli displeylarda va butun tasvirni ko‗rsatishda keng tarqalmagan. 
Ammo bunda ma‘lumotlarni siqish koeffitsiyenti oq-qora tasviridagi kabi uncha katta 
emas.


91 

Yüklə 3,55 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   44   45   46   47   48   49   50   51   ...   93




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©azkurs.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin