O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi toshkent moliya instituti zoyirov Laziz Subxonovich Raimjanova Madina Asrarovna Saidov Rasulbek Boltabayevich Shoislomova Nargiza Qobilovna investitsiya loyihalari ekspertiza
Yüklə 2,13 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Risklar tahlili
|
9.6-rasm. Korxonalar faoliyatiga ta’sir ko’rsatuvchi risklarni strategik tahlil qilish va boshqarish jarayoni sxemasi 32 Shuni hisobga olish lozimki, bu usul moddiy ishlab chiqarish sohasida katta xarajatlarni talab etadi, aksincha, fond bozorida investitsion risklarning diversifikatsiyasi printsipial qiyinchiliklarni tug‘dirmaydi va bitta savdo sessiyasi mobaynida amalga oshirilishi mumkin. Diversifikatsiyalash usullari kredit risklaridan ham himoyalanish usuli bo‘lib xizmat qiladi. Rivojlangan davlatlarda korxonalar faoliyatiga ta‘sir etuvchi risklarni strategik tahlil qilish va boshqarish jarayonini quyidagi rasmda ifodalash mumkin. Rivojlangan mamlakatlarda risklarni sug‘urtalash amaliyotida keptiv sug‘urta kompaniyasini tashkil etish amaliyoti ham qo‘llaniladi. Bu sug‘urta kompaniyasi bo‘lmagan ta‘sischi-korxona (yoki moliya-sanoat guruhi)ning sug‘urta 32 E.I Nosirov va boshqalar. Investitsiya risklarini boshqarish. O‘quv qo‘llanma.–T.:«Fan va texnologiya», 2011. 36- b. Risklar tahlili Korxona ichki risklari Korxona tashqi risklari Risklar identifikatsiyasi va tasnifi Risk darajasini baholovchi ko‘rsatkichlarni tanlash Baholanuvchi ko‘rsatkichlarning me‘yoriy miqdorini aniqlash Baholanuvchi ko‘rsatkichlarning haqiqiy miqdorini aniqlash Maqsadga erishish ehtimollik chegarasini aniqlash Risklarni o‘lchash va baholash Riskning maqbul darajasini tanlash Natijalarni baholash Risklarni boshqarish 186 manfaatlariga xizmat ko‘rsatish maqsadida tashkil etilgan sho‘‘ba sug‘urta kompaniyasidir. Bevosita korxonada tashkil etuvchi zaxira fondlaridan farqli ravishda keptiv sug‘urta kompaniyalari o‘z ta‘sischilarining sug‘urta zaxiralarini ko‘proq optimal boshqarish imkoniyatlariga egadir. AQSh va boshqa bir qator mamlakatlarda o‘tkazilgan tadqiqotlarning ilk natijalari shundan dalolat beradiki, jahonda yuz bergan moliyaviy-iqtisodiy inqiroz oqibatlari tufayli paydo bo‘lgan risklarni nisbatan yumshoq qabul qilgan korxonalar o‘z ish faoliyatida qator tadbirlarni amalga oshirganlar. Jumladan, risk- menejmentida autsorsing va benchmarkinglarni faol qo‘llashgan. Korxonalar faoliyatiga ta‘sir etadigan risklarni boshqarish va kamaytirish yuzasidan bir vaqtning o‘zida turli xil tajribalardan foydalanishgan. Birinchidan, ular katta rasmiy reyting agentliklariga murojaat qilmasdan, salohiyatli investorlarning fikrlari va tahlil natijalariga asoslanib ish yuritishgan. Ikkinchidan, ular o‘tkazgan risk-menejmentida korxona ichidagi stress-test yaxshi natijalar bergan. Xulosa qilib aytadigan bo‘lsak, investitsiya loyihalaridagi pul oqimlarining hisob-kitobi kelgusi yillarga asoslanganligi sababli prognoz xarakterga egadir. Shu sababli investitsiya loyihasini tahlil qilishda prognoz ko‘rsatkichlar haqiqatda to‘g‘ri bo‘lib chiqishi qiyin yoki haqiqiy ko‘rsatkichlar rejadagidan ozgina cheklanadi, yoki umuman xato bo‘lib chiqishi mumkin. Shuning uchun investitsiya loyihasini tahlil qilish va baholashda investitsiya risklarini samarali boshqarilishini tashkil etish, risklar tahlili natijalariga mos ravishda boshqarish usullarini tanlash, tanlangan usullar va choralar va doirasida aniq chora-tadbirlarni qo‘llash muhim ahamiyat kasb etadi. Yüklə 2,13 Mb. Dostları ilə paylaş:
|