Oʻzbekiston respublikasi oliy va oʻrta maxsus ta’lim vazirligi toshkent moliya instituti iqtisodiyot fakulteti

ЯМ (ТМ) 
МУ
бх
= ----------- 
Т
Б 
Меҳнат унумдорлигини
Меҳнат ошириш фоизи 15
сарфининг =-------------------------- • 100=------ •100=13
камайиш 100+Меҳнат унумдорлигини 100+15
фоизи ошириш фоизи
Меҳнат сарфининг
Меҳнат камайиши 15
унумдорлигининг =-------------------------•100= ----- •100=17
ошиш 100-Меҳнат сарфининг 100-15
фоизи камайиши

---

---

Masalan: agar mehnat sarfi 15 foizga kamaysa, u holda mehnat unumdorligi

17 foizga ortadi.
Boshqaruv xodimlari mahsulot tannarxining xususan shartli o’zgaruvchan
xarajatlar (IT
shux
)ning pasayishiga ta’sir ko’rsatadi. Buni qo’yidagicha ifodalash
mumkin.
Bu erda,
YIT
sho’x
-shartli o’zgaruvchan xarajatlarning pasayishi evaziga erishilgan
yillik iqtisodiy tejam.
BX-yillik boshqaruv xarajatlari.
IT
sho’x
-shartli o’zgaruvchan xarajatlarning yillik tejami, ya’ni:
Bu erda,
T
mx
-moddiy xarajatlarning pasayishi evaziga olingan tejam.
T
e
-yoqilg’i va eneergiyaning tejalishi evaziga olingan tejam.
T
ih
-ishchilarning ish haqining tejalishi evaziga olingan tejam
T
yam
-yaroqsiz mahsulotning kamayishi evaziga olingan tejam.
T
ux
-unumsizz xarajatlarning kamayishi evaziga olingan tejam.
T
ichu
-ishlab chiqarishni o’zlashtirishdagi sarflarning kamayishi evaziga
olingan tejam.
T
u
-uskunalarni saqlash va ekspeua?atsiyasi bilan bog’liq bo’lgan sarflarning
kamayishi evaziga olingan tejam.
Foydaning qo’shimcha o’simi asosida boshqaruv xodimining iqtisodiy
samaradorligi (BX
is
) qo’yidagicha aniqlanadi:
ИТ