20
hayotiy ahamiyatga ega. Buni shu bilan izohlash mumkinki, sanoat mahsulotlari
ishlab chiqish va o‘zlashtirish muddati, qoidaga ko‘ra, xalq iste’moli tovarlari bilan
solishtirganda uzoqroq bo‘ladi (ba’zida – bir necha baravar), tovarlarni bozorga
chiqarish tajribasi ham katta emas. SHunday qilib, sanoat innovatsiyalari bozorda
muvaffaqiyatga erishish va investitsiyalarning o‘zini oqlashini bashorat qilish uchun
kamida 3-5 yillik zaxiraga ega bo‘lish zarur. Bozorga kechikib chiqish, mohiyatan,
tovarning hayotiylik davrini bozorga kiritish yoki o‘sish bosqichida uzadi va
innovatsiyani umumiy muvaffaqiyatsizlikka uchratadi.
Mahsulot noyobligi uning eksklyuzivligi bilan bog‘lanadi, chunki ehtiyojlarni
chuqurlashtirish va qismlarga ajratish jarayonida aynan u yakka tartibdagi so‘rovlar
va talablarga aniqroq javob beradi.
O‘ziga xos, boshqalardan farqli xususiyatlar va tavsifnomalarga ega bo‘lgan
mahsulotlar izlab topish va baholash bitta muhim cheklovga ega – o‘zining resurslari
yoki jalb qilinadigan resurslarga nisbatan jiddiylik. Bir qator holatlarda yangilik, o‘zi
juda istiqbolli bo‘lsada, biroq yakuniy mahsulot sifatida ayrim zavodlar yoki butun
diskret ishlab chiqarish uchun noprofilli bo‘lishiga qaramay, bir nechta korxona
tomonidan va hattoki chetdan firmalar bilan kooperatsiyalashib, muvaffaqiyatli
amalga oshirilishi mumkin.
Yana bir jiddiy muammo – mavjud ishlab chiqarish quvvatlarining ish bilan
to‘liq yuklanishi, bunda rahbariyat uni raqobatbardosh mahsulot chiqarish bilan
birgalikda olib borishga harakat qiladi. Bitta korxona doirasida bunday vazifani
ishlab chiqaruvchilar bozorining to‘yinganligi va ishlab chiqarishdagi umumiy
pasayish tufayli bajarishning amalda imkoni yo‘q. Agarda innovatsion dasturlar bir
nechta xo‘jalik yurituvchi sub’ektning ishtirokini ko‘zda tutadigan bo‘lsa, bu boshqa
gap. Chaparasta buyurtmalar tizimi ishlab chiqarish quvvatlarining ishsiz bekor turib
qolish muammosini qisman bo‘lsada, hal etishga imkon beradi.
Dostları ilə paylaş: