O`zbekiston respublikasi oliy va o`rta maxsus ta’lim vazirligi urganch Davlat universiteti “Psixologiya” kafedrasi

Abu Ali ibn Sinoning falsafiy karashlari

Abu Ali ibn Sinoning (980-1037) psixologik falsafiy karashlari, ilmlar tasnifi, ta’rifi va tarkibi xakidagi fikrlari uning «Tib konunlari» asarida inson fiziologiyasi va psixologiyasi asosida talkin etiladi. Ibn Sino sezgini tashki va ichki sezgilarga ajratadi. Tashki sezgi insonni tashki olam bilan boglaydi, ular 5 ta: kurish, eshitish, ta’m - maza bilish, xid va teri sezgisi. Bular insonning ma’lum organlari - teri, kuz, ogiz, burun va kulok bilan uzviy boglik.

Ichki sezgilar - bu umumiy, chunonchi, taxlil etuvchi, ifodalovchi, eslab koluvchi (xotira), tasavvur etuvchi sezgilardir. Ibn Sino miyani barcha sezgilardan boruvchi nervlar markazi, umuman inson nerv sistemasining markazi ekanligi xakidagi ta’limotni olga surgan. Inson tana va jondan tashkil topadi, miya insonni boshkarib turuvchi markazdir.

Ibn Sinoning ilmiy psixologik falsafiy fikrlari noyob oltin xazina bulib xisoblanadi.