O„zbekiston respublikasi oliy va o„rta maxsus ta‟lim vazirligi urganch davlat universiteti

Kichik mehmonxonani boshqarish tuzilmasi 
Standart motellarda boshqarishning eng oddiy sxemasi taxminan quyidagi 
ko‗rinishga ega bo‗ladi: 100 nomerli motelda direktorga qabul qilish va moliya 
xizmatining to‗rt klerki, xo‗jalik xizmatining boshlig‗i bevosita bo‗ysunadi, xo‗jalik 
xizmati boshlig‗ining qo‗l ostida sakkiz xodima, to‗qqiz paj (bellman) (ular mijozlarning 
avtomobillarini parkovka qilish bilan ham shug‗ullanadi) va bir ta‘mirlovchi (elektr va 
santexnika ishlarini bajaruvchi) ishlaydi.
 
Мещмонхона эга (акциядорлари) 
Директорлар кенгаши (президент) 
Бош директор 
+абул =илиш 
хизмати 
менежери 
(Front office 
mng) 
Хыжалик 
хизмати 
менежери 
(Housekeeping 
mng) 
Тижорат 
былими 
директори 
(Sales and 
marketing mng) 
Ов=атланиш 
хизмати 
директори 
(Food @ 
Beverage) 
Молия 
директори 
(Controller) 
Бош 
мущандис 
Харидлар 
былими 
директори 
Ходимлар 
быйича 
менежер

Рыйхатга 
олиш 
хизмати

Бронлаш-
тириш хизмати

Ходималар, 
фаррошлар

Бош 
ошпаз 
Ресторан 
директори

Хавфсизлик 
хизмати


Кадрлар 
былими

Таълим 
былими

Консьерж 
хизмати

Сотувлар 
быйича 
менежерла
р

ошпаз

Официант
лар


Бош 
бармен 

Банкет 
хизмати

Бармен 
Бош директор 
Ов=атлани
ш хизмати 
директори 
(F&B)

«Мещмон 
хизмати» 
директори 
(Guest 
service mng)

Хыжалик 
хизматининг 
директори 
(Executive Hous-
keeper)

Бош 
мущандис

Конт-
роллер

Ходимлар 
хизмати 
директори

Ресто-
ран 
дирек-
тори

Бан-
кет 
мене
жери

Дам 
олиш 
быйи
ча 
мене
жер

+абул 
=илиш 
хизмати 
клерклари

Х
одим
ал
ар

Т
аъ
м
ир
ло
вч
ил
ар

Б
ух
га
лт
ер
ия


---


32 
7-MAVZU.
MEHMONXONA XO„JALIGIDA BOSHQARUV USULLARI 
Reja: 
1.Mehmonxona xo„jaligida boshqaruv usullaridan foydalanish zarurati 
2.Boshqaruv usullarining turlari va ularning ahamiyati 
3.Boshqarishning tashkiliy-ma‟muriy, iqtisodiy va ijtimoiy-ruhiy usullar 
1.Mehmonxona xo„jaligida boshqaruv usullaridan foydalanish zarurati 
Boshqaruv uslubi – muayyan maqsadlarga erishish maqsadida boshqariluvchi 
obyektga ta‘sir ko‗rsatish usullari va vositalari majmui. Menejer muayyan vazifani hal 
qilayotganida turli uslublar uning ixtiyoriga maqsadlar qo‗yish va ularni amalga oshirish 
uchun zarur vaqt va boshqa resurslar sarfini kamaytiruvchi qoidalar, usullar va 
yondashuvlar tizimini beradi. Biz ko‗rib chiqayotgan boshqaruv uslublari mehnat 
jamoalariga, shu jumladan, alohida xodimlarga nisbatan qo‗llaniladi. Mazkur yondashuv 
boshqaruvning boshqariluvchi obyektlarga izchil ta‘sir ko‗rsatishni nazarda tutuvchi 
umumiy konsepsiyasi bilan bog‗liq. Mehmonxonalar, birlashmalar va mehnatkashlarning 
jamoalari boshqaruvning boshqariluvchi obyektlaridir.
Boshqaruv uslublarining ko‗pligi va ularni tasniflashga nisbatan yondashuvlarning 
har xilligi muayyan boshqaruv vazifalarini hal qilishda ularning orasidan ko‗proq samara 
beradigan uslublarni tanlab olish vazifasini og‗irlashtiradi. Boshqaruv uslublarining 
rang-barangligi ma‘lum mezonlarga ko‗ra tasniflash yordamida ularning butun majmuini 
tartibga solishni taqozo etadi. Boshqaruv uslublarini tavsiflashda ularning mo‗ljali, 
mazmuni va tashkiliy shaklini ochib berish lozim. Boshqaruv uslublarining mo‗ljali ular 
muayyan boshqaruv obyekti (firma, bo‗lim, bo‗linma, kompaniya va h.k.)ga 
yo‗naltirilganligini anglatadi. Boshqaruv uslublarining mazmuni deganda obyektga ta‘sir 
ko‗rsatish o‗ziga xos usullarining majmui tushuniladi. Boshqaruv uslublarining tashkiliy 
shakli – yuzaga kelgan muayyan vaziyatga ta‘sir ko‗rsatish usullari. Ta‘sir to‗g‗ri 
(bevosita) yoki egri (bilvosita, ya‘ni vazifani qo‗yish va uni hal qilishga 
rag‗batlantiruvchi shart-sharoitlar yaratish) bo‗lishi mumkin.