O`zbеkiston rеspublikasi oliy va o`rta maxsus ta`lim vazirligi

6-мавзу. Глобаллашув ва барқарор тараққиѐт фалсафаси
Глобаллашув, глобалистика ва барқарор тараққиѐт тушунчаларининг ўзаро алоқаси ва фарқи. Глобал жараѐнларда барқарорлик ва беқарорлик диалектикасининг моҳияти ва даражалари. Барқарор тараққиѐтни таъминлашда глобаллашувнинг ижобий ва салбий йўналишлари. Глобал жараенлар таснифи. Миграция ва урбанизация барқарорлик ва беқарорлик омили. Глобал жиноятчилик ва унинг олдини олишда халқаро хамкорликнниг зарурати. Спортнинг глобал сиѐсий характери. Пандемия - XXI асрнинг глобал муаммоси ва уни бартараф этишда хусусий ва умумий манфаатлар уйғунлиги. Глобал онгни шакллантиришнинг сиѐсий зарурати, Глобал жараѐнларни прогнозлаштиришнинг ижтимоий зарурати. Covid19 – муаммоси. умумий қонунлари ва категорияларининг таснифи. Априор ва апостериор тушунчасининг моҳияти. Қонун тушунчаси. Қонунларнинг турлари: воқелик қонунлари, базис ва локал қонунлар. Фалсафа қонунларининг асосий шакллари. Қарама-қаршилик ва зиддият. Зиддиятларнинг турлари. Айният ва тафовут. Зиддиятларнинг турлари. Миқдор ва сифат ўзгаришлари диалектикаси. Сифат, миқдор, меъѐр, хосса, сакраш категориялари. Инкорни-инкор қонуни ва ворисийлик. Фалсафа тарихида категорияларга турли муносабатлар. Категория тушунчаси ва уларнинг турлари. Фалсафа категорияларининг таснифи. Метод, методика ва методология тушунчаси. Фалсафа тарихида методлар ҳақидаги ѐндашувлар. Методларнинг таснифи: Фан ва фалсафа методлари. Умумилмий методлар, хусусий илмий методлар, фанлараро тадқиқот методлари. Ижтимоий гуманитар фанлар методларининг ўзига хос хусусиятлари. Ҳозирги замон методологияси: куматоид, кейс стадис, абдукция. Эвристика янги методологик тамойил. Тизим, тизимли ѐндашув, тизимли таҳлил тушунчаларининг ўзаро алоқаси ва фарқи. Тизим динамикаси.

5- мавзу. Билиш фалсафаси (Гносеология)
Билиш амалиѐт ижод уйғунлиги. Фалсафа тарихида билишга оид қарашлар эволюцияси. Билимнинг асосий турлари ва шакллари. Билишда субъект ва объектнинг ўзаро алоқаси. Билиш фаолиятида рационаллик ва иррационаллик диалектикаси. Билишдаги қарама-қаршиликлар. Ҳиссий, эмпирик, назарий, мантиқий ва интуитив билиш даражаларининг ўзаро алоқаси ва фарқи. Хақиқат билиш мезони. Фалсафа тарихида ҳақиқатга муносабат. Ҳақиқатнинг асосий шакллари ва концепциялари. Исботлаш ва рад этиш. Ҳақиқатни англашда эмоция, идеал, ирода, ишонч ва шубҳанинг роли. Верификация тамойили. Ҳақиқат ва янглишиш, ѐлғон ва дезинформация (ѐлғон ахборот). Ҳақиқатни билишда назария, амалиѐт ва фаолият бирлиги. Амалиѐт ва фаолиятнинг мутаносиблиги. Фаолиятнинг тузилиши ва атрибутлари. Ижодий ва ноижодий фаолият. Ўйин фаолият сифатида. Хақиқатга эришишда тушуниш ва тушунтириш диалектикаси. Фалсафа тарихида тушуниш санъати ҳақидаги қарашлар эволюцияси. Тушунишда маънони англашнинг аҳамияти. Символ, семиотика ва диалог тушуниш воситаси. Онтологик, гносеологик, аксиолик символлар. Тушуниш ва тушунтиришнинг мутаносиблиги. Тушунтириш илмий билимни тушуниш шакли.