O‘zbеkiston rеspublikasi oliy va o‘rta maxsus ta'lim vazirligi

4.1 masala.
Elektr yuritma bikirligi β = 10 N.m.s. bo‘lgan mexanik 
xarakteristikalarga ega. Nominal moment M
n
= 50 N.m. erkin aylanish tezligi 
yuqori qiymati ω
0
= 104,6 1/s. 
Berilgan elektr yuritma ta’minlaydigan tezlikni rostlash diapazoni kattaligi 
topilsin. 
Qo‘shimcha berilganlar: motor validagi moment quyidagi oraliqlarda o‘zgaradi: 
0 ,15 M
n
 ≤ M
s
 ≤ 1,2 M
n
 
Berilgan tezlikni saqlash D = 100 bo‘lishi uchun mexanik xarakteristika 
bikirligi qanday bo‘lishi kerak? 
D
= 
Rostlash diapazoni D
1
= 100 bo‘lishi uchun mexanik xarakteristika bikirligi 
quyidagi qiymatga ko‘tarilishi kerak: 
Mexanik xarakteristikaning bikirligini tezlik bo‘yicha yopiq rostlash tizimini 
qo‘llash va ochiq tizimning kuchaytirish koeffitsienti oshirish yo‘li bilan 
ko‘tarishga erishiladi. 
 
4.3 Nazorat uchun savollar 
1. Rostlanuvchi elektr yuritmaning qo‘llash zarurati texnik talablarini
ayting? 
2
. Tezlik bo‘yicha rostlash diapazoni nima? 
3
. Elektr yuritma tezligini diapazoni qaysi parametriga bog‘liq? 
4
. Absolyut va statik xatolar farqi nima? 

---

123 
5
. Elektr yuritma mexanik xarakteristikasi bikirligini oshirish uchun qanday 
teskari aloqa qo‘llaniladi? 
6
. Yopiq boshqaruv tizimli elektr yuritma mexanik xarakteristikasi bikirligi 
ochiq boshqaruv tizimlariga nisbatan necha barobar ko‘payadi? (oshadi). 
7
. Tezlik bo‘yicha yopiq boshqaruv tizimi qo‘llanilganda uning statik xatoligi 
ochiq boshqaruv tizimlariga nisbatan necha marta kamayadi? 
8
. Tezlik bo‘yicha yopiq boshqaruv tizimi yuritma mexanik xarakteristikasi 
qanday bo‘ladi. 
9
. Elektr yuritmani rostlash diapazonini oshirish uchun qanday tadbirlar 
qo‘llaniladi? 
10
. Tezlik bo‘yicha manfiy teskari aloqani kiritish yuritma statik 
xarakteristikalarini yaxshilash bo‘yicha nimani beradi?

---

124