|
O‘tgan zamon maqsad fe’li nutq so‘zlangan paytdan ilgari bajarilishi maqsad qilingan, ammo voqe bo‘lmagan ish-harakatni ifodalaydi. Masalan: U bugun Malika bilan xoli gaplashib, ko‘nglidagi hamma sir-asrorini to‘kib solmoqchi edi (E.Usmonov). Ertasiga qishloqqa chiqadigan edi.
O‘tgan zamon maqsad fe’li -moqchi, -digan qo‘shimchalarini olgan fe’l negiziga edi to‘liqsiz fe’lini biriktirib (I guruh tuslovchilar bilan) tuslash bilan shakllanadi:
|
SHaxs
|
Son
|
Birlik
|
Ko‘plik
|
Misol
|
Zamon ko‘rsat-kichi
|
SHaxs-son qo‘shimchasi
|
Misol
|
Zamon ko‘rsat-kichi
|
SHaxs-son qo‘shimchasi
|
I shaxs
|
o‘qimoqchi edim, o‘qiydigan edim,
|
-moqchiQedi, -diganQedi
|
-m
|
o‘qimoqchi edik, o‘qiydigan edik,
|
-moqchiQedi, -diganQedi
|
-k
|
II shaxs
|
o‘qimoqchi eding, o‘qiydigan eding,
|
-moqchiQedi, -diganQedi
|
-ng
|
o‘qimoqchi edingiz, o‘qiydigan edingiz,
|
-moqchiQedi, -diganQedi
|
-ngiz
|
III shaxs
|
o‘qimoqchi edi, o‘qiydigan edi,
|
-moqchiQedi, -diganQedi
|
-
|
o‘qimoqchi edilar, o‘qiydigan edilar,
|
-moqchiQedi, -diganQedi
|
(-lar)
|
Hozirgi zamon
Bu zamondagi fe’llar ish-harakatning nutq so‘zlanib turgan paytda bajarilgan yoki bajarilmaganini ifodalaydi.
Hozirgi zamon fe’li qo‘shimcha modal ma’nolariga ko‘ra 2 turga bo‘linadi: 1) hozirgi-kelasi zamon fe’li, 2) hozirgi zamon davom fe’li.
Dostları ilə paylaş: |
