O„zbekiston respublikasi oliy va o„rta maxsus ta‟lim vazirligi

2.2. Matematik ifodalar uchun ssenariylar

 

AutoPlay ssenariysida ishlatiladigan matematik ifodalar va operatorlar ham 

o„ziga xos ahamiyatga ega. Quyidagi matematik ifodalarga e‟tibor qarataylik: 

a = 

10;

 

a = (5 * 1) * 2; a 

= 100 / 10; a = 

100 / (2 * 5);

 

Shuningdek,   sonlar   ustida   matematik   amallar   ishlatilganda   quyidagi 

arifmetik operatorlardan foydalaniladi: 

+  (addition – qo„shish) -  

(subtraction – ayirish) *  (multiplication – ko„paytirish) 

/  (division – bo„lish) unary -  (negation – ishorasini 

almashtirish)

 

Masalan: 

a = 

5 + 2; b = a * 

100;

 

twentythreepercent = 23 / 100; 

neg = -29; pos = -neg;

 

AutoPlayda   sonlarni   yozishda   birmuncha   qoidalar   mavjud   va   ular 

quyidagicha yozilishi mumkin: 

4 = 4; 4. = 4; .4 = 0,4; 0.4 = 0,4; 

4.57e-3 = 0,00457; 0.3e12 = 3000.

 

Shuningdek, sonlar ustida taqqoslash amallari ham bajariladi. Ular uchun 

quyidagi operatorlar ishlatiladi: 

>  (greater-than – katta) <  (less-

than – kichik)

 

33

 

---

<=  (less-than or equal to – kichik yoki teng) 

>=  (greater than or equal to – katta yoki teng) 

~=  (not equal to – teng emas) ==  (equal – 

teng)

 

Mantiqiy  ifodalar  ustida  mantiqiy  amallar  bajariladi  va  ularnng  natijalari 

ham  mantiqiy  tipda  bo„ladi.  Mantiqiy  ifodalar  ustida  amallar  bajarilishi  uchun 

mantiqiy operatorlar ishlatiladi:

 

and  (only  true  if  both  values  are  true  –  rost,  agar 

ikkala qiymat ham rost bo„lsa)

 

or  (true  if  either  value  is  true  –  rost,  agar  ikkala 

qiymatdan biri rost bo„lsa)

 

not  (returns  the  opposite  of  the  value  –  inkor,  ya‟ni 

yolg„on, agar berilgan qiymat rost bo„lsa)

 

Satriy  kattaliklar  bilan  ishlaganda  har  qanday  ikkita  satriy  kattalikni 

birlashtirish uchun ularning konkatenatsiyasi sifatida gorizontal ikkita nuqta (..) 

ishlatiladi, masalan

 

name = "Joe".." Blow"; -- assigns "Joe Blow" to name b = 

name .. " is number " .. 1; -- assigns "Joe Blow is 

number 1" to b

 

AutoPlay ssenariysining yana bir ajoyib xususiyati shundaki, unda satriy 

kattalikni songa va aksincha, sonni satriy kattalikka aylantirish masalasi avtomatik 

ravishda hal etiladi, masalan: 

a = "10" + 1; -- Natijasi: 11 b = "33" 

* 2; -- Natijasi: 66 

Yoki:

 

a = "10+1"; -- Natijasi: "10+1" satriy kattalik b = 

"hello" + 1; -- XATO, "hello" songa aylantirilmadi

 

AutoPlay

 

ssenariy

 

matnida

 

tarmoqlanuvchi

 

algoritm

 

uchun

 

if

, 

takrorlanuvchi

 

algoritmlar

 

uchun

  while

,

  repeat 

va

  for 

kabi

 

sikl

 

operatorlaridan foydalanish mumkin.

 

34

 

---

Tarmoqlanuvchi

 

algortimlar

 

uchun

 if 

operatorining

 

umumiy

 

ko„rinishdagi 

sintaksisi quyidagicha: 

if A then

 

B 

end

 

Bu

 

yerda

  A 

–

 

shart,

  B 

esa

 

shu

 

shart

 

rost

 

qiymatga

 

ega

 

bo„lganda 

bajariladigan

 

ifoda

 

matni.

 

E‟tibor

 

berish

 

kerakki,

  if 

so„zi

 

faqat

 

kichik

 

harf

 

bilan 

yozilganda to„g„ri bo„ladi. Bosh harf bilan yozilsa, xato hisoblanadi.