Decimal
Hex
Character
1
1
Left mouse button (sichqoncha chap tugmasi)
2
2
Right mouse button (sichqoncha o„ng tugmasi)
4
4
Middle mouse button (sichqoncha o„rta tugmasi)
8
8
Backspace
9
9
Tab
13
D
Enter
16
10
Shift (both)
17
11
Ctrl (both)
19
13
Pause
20
14
Caps Lock
27
1B
Esc
32
20
Spacebar
33
21
Page Up
34
22
Page Down
35
23
End
36
24
Home
37
25
(left arrow) (chap strelka)
38
26
(up arrow) (yuqoriga strelka)
39
27
(right arrow) (o„ngga strelka)
40
28
(down arrow) (pastga strelka)
45
2D
Insert
46
2E
Delete
25
48
30
0
49
31
1
50
32
2
51
33
3
52
34
4
53
35
5
54
36
6
55
37
7
56
38
8
57
39
9
65
41
A or a
66
42
B or b
67
43
C or c
68
44
D or d
69
45
E or e
70
46
F or f
71
47
G or g
72
48
H or h
73
49
I or i
74
4A
J or j
75
4B
K or k
76
4C
L or l
77
4D
M or m
78
4E
N or n
79
4F
O or o
80
50
P or p
81
51
Q or q
82
52
R or r
83
53
S or s
84
54
T or t
85
55
U or u
86
56
V or v
87
57
W or w
88
58
X or x
89
59
Y or y
90
5A
Z or z
91
5B
(left Windows key)
92
5C
(right Windows key)
93
5D
(application key - located between the right
Windows and Ctrl keys on most keyboards)
96
60
0 (numpad with Num Lock on)
97
61
1 (numpad with Num Lock on)
98
62
2 (numpad with Num Lock on)
26
99
63
3 (numpad with Num Lock on)
100
64
4 (numpad with Num Lock on)
101
65
5 (numpad with Num Lock on)
102
66
6 (numpad with Num Lock on)
103
67
7 (numpad with Num Lock on)
104
68
8 (numpad with Num Lock on)
105
69
9 (numpad with Num Lock on)
106
6A
* (numpad)
107
6B
+ (numpad)
109
6D
- (numpad)
110
6E
. (numpad)
111
6F
/ (numpad)
112
70
F1
113
71
F2
114
72
F3
115
73
F4
116
74
F5
117
75
F6
118
76
F7
119
77
F8
120
78
F9
122
7A
F11
123
7B
F12
144
90
Num Lock
145
91
Scroll Lock
186
BA
;
187
BB
-
188
BC
,
189
BD
-
190
BE
.
191
BF
/
192
C0
`
219
DB
[
220
DC
\
221
DD
]
222
DE
'
Misol: [Ctrl] + [Q] klavishlar birikmasini ishlatib, dasturdan chiqish uchun
uchun ssenariy kodi quyidagicha bo„ladi:
if e_Key==(17 and 81) then
Application.Exit(); End
27
AutoPlayda har qanday yaratilajak amaliy dasturlar uchun muloqot tizimini yo„lga
qo„yishga oid scriptlar ham yozish imkoniyati mavjud. Masalan, biror buyruq
tugmasining On Click hodisasi quyidagi kodni yozaylik (9-rasm)
Dialog.Message("Title", "Hello World");
9-rasm. Xabar tipidagi muloqot panelini hosil qilish uchun ssenariy yozish Demak,
ishchi sohaga o„rnatilgan “Button1” nomli buyruq tugmasi uchun Click hodisasi
ishlatilganda (ya‟ni buyruq tugmasi sichqoncha chap tugmasi bilan bir marta
bosilganda), xabar tipidagi quyidagi “Title” sarlavhali muloqot paneli yuzaga
keladi (10-rasm):
10-rasm. “Title” muloqot paneli
28
AutoPlay Media Studio 7.0 da ssenariy yozish birmuncha murakkabroq ish,
ammo har qanday takrorlanuvchi vaziyatlarda ssenariy tarkibini kichraytirish yoki
soddalashtirish maqsadida golabl ssenariylar yozish imkoniyatini taqdim eta oladi.
Buning ma‟nosi shuki, ssenariy ishchi sohada yoki boshqacha aytganda, loyihaga
tegishli barcha sahifalar uchun umumiy kuchga ega bo„lgan global ssenariy
bo„lishi mumkin, yoki faqat bitta sahifa uchun kuchga ega bo„lgan chegaralangan
ssenariy bo„lishi mumkin. Chegaralangan ssenariylar loyiha tarkibidagi boshqa
sahifaga o„tganda o„z kuchini yo„qotadi [5].
Global ssenariylar ko„proq menyu uchun yoki barcha sahifalarda dastur
boshida e‟lon qilinadigan global o„zgaruvchilar uchun ancha qo„l keladi.
Ssenariylarni yozishda boshqa dasturlash tizimlardagi singari har bir byuruq
satri uchun kommentariyalar ham yozib borish mumkin. Kommentariyalar har
doim ikkita ketma-ket defis bilan yoziladi, masalan:
-- abc o`zgaruvchiga
10 qiymatini beramiz abc = 10;
yoki
abc = 10; -- Assign 10 to
abc
Ko„rib turganingizdek, kommentariya yo buyruqdan bir satr oldinda yoki
buyruq satridan keyin nuqtali vergul (;) qo„yilib, uning davomidan ham yozilishi
mumkin ekan. Faqat bunda shunga e‟tibor qaratish lozimki, kommentariyalar ko„p
satrli bo„lishi mumkin emas, ular faqat bitta satrda yozilishi mumkin.
Shuningdek, ushbu qoida ikkita ketma-ket kelgan satrdagi buyruqlar uchun
ham o„rinli bo„lishi mumkin. Quyidagi ssenariy kodlarini ko„raylik:
1-ssenariy:
a=10
MyVar=a
Dialog.Message("Tekshirish", MyVar)
Bunda a o„zgaruvchiga 10 qiymati berilyapti, o„z navbatida a ning qiymati
MyVar ga o„zlashtirilyapti. “ Tekshirish” sarlavhali muloqot panelida esa MyVar
ning qiymati akslantirlmoqda.
29
Endi xuddi shu mazmunga ekvivalent bo„lgan yana ikkita ssenariyni
qaraymiz.
2-ssenariy:
a=10; MyVar=a;
3-ssenariy:
a=10;
MyVar=a;
Xuddi ssenariylar singari o„zgaruvchilar ham global yoki lokal bo„lishi
mumkin. O„zgaruvchilarga nom berishda boshqa dasturlash tizimlaridagi kabi
maxsus qoidalarga e‟tibor berish lozim.
Nomlari to„g„ri qo„yilgan o„zgaruvchilar:
a
strName
_My_Variable
data1
data_1_23
index bReset
nCount
Nomlari noto„g„ri qo„yilgan o„zgaruvchilar:
1
1data
%MyValue%
$strData
for local
_FirstName+LastName_
User Name
Ssenariy yozishda zahiraviy kalit solar ham qo„llaniladi. Quyidagi so„zlar
funksiya nomi va o„zgaruvchilar uchun ssenariy tarkibida eng ko„p qo„llaniladigan
zahiraviy kalit so„zlar hisoblanadi:
30
and
elseif
function
nil
return
until
break
end
if
not
table
while
do
false
in
or
then
else
for
local
repeat
true
Ssenariy boshida o„zgaruvchilarni e‟lon qilish ularning tiplarini ko„rsatish
shart emas. Chunki AutoPlay sscript tili dinamik xususiyatga ega. Siz
o„zgaruvchini uning qiymati bilan birga e‟lon qilishingiz bilan, u avtomatik
ravishda bu o„zgaruvchining tipini aniqlab oladi. Ammo AutoPlayda umumiy
miqyosda ma‟lumotlar tipining quyidagi asosiy 6 ta turidan foydalaniladi:
1) number (sonli),
2) string (satrli),
3) nill (nol),
4) boolean (mantiqiy),
5) function (funksional),
6) table (jadvalli).
Satrli ma‟lumotlar bilan ishlaganda o„zgaruvchiga satriy qiymat berish
uchun kerakli simvollar ketma-ketligi qo„shtirnoq yoki tirnoq ichiga olib yoziladi,
masalan:
Name = "Davron";
Dialog.Message("Title", "Hello, how are you?");
LastName = 'Kuvanov'; yoki
escaped = "Endi \"Command1\" tugmasini bosamiz va \"Page2\"
sarlavhali oynani hosil qilamiz!";
Shu holatdagi dastur matniga e‟tibor qarataylik, ya‟ni ushbu matn aks etgan
xabar tipidagi muloqot panelini aniq misolda ko„ramiz:
escaped = "Endi \"Command1\" tugmasini bosamiz va \"Page2\"
sarlavhali oynani hosil qilamiz!"; Dialog.Message("Title",
escaped);
Ssenariy natijasi quyidagicha:
31
Ssenariyda ko„rib turganingizdek, teskari og„ma chiziq satrdagi simvollar
ketma-ketligini boshqarishda ishlatiladi va u bir nechta parametrlar bilan birga
beriladi, masalan:
bell (signal)
backspace
form feed (bir sahifa pastga ko„chirish)
newline (satr oxiri)
carriage return (yangi satrga o„tkazish)
horizontal tab (gorizontal tabulyatsiya)
vertical tab (vertikal tabulyatsiya)
backslash (teskari og„ma chiziq)
quotation mark (kotirovka belgisi)
apostrophe (apostrof)
left square bracket (kvadrat qavs ochilishi)
right square bracket (kvadrat qavs yopilishi)
Endi quyidagi misolni qaraylik:
Lines = " Line one.\n Line
two.\n Line three"; Dialog.Message("Here is the
String", Lines);
Dastur natijasi esa quyidagicha bo„ladi:
Shunday qilib, keyingi bo„limda matematik ifodalar va ular ustida
bajariladigan amallarga oid ssenariy matnlari bilan tanishamiz.
32
\a
-
\b
-
\f
-
\n
-
\r
-
\t
-
\v
-
\\
-
\"
-
\ '
-
\ [
-
\]
-
|