O`zbekiston Respublikasi Oliy va o`rta maxsus ta’lim Vazirligi Xorazm viloyati kasb-hunar ta’limi hududiy boshqarmasi

4.Ekologiya


Ekologiya
Xozirgi zamon ishlab chiqarishi ekologik tangljkni keltirib chiqaradi. Ishlab chiqarish esa zamonaviy texnikaga asoslangan. Texnikaning manbayi esa fandir. Demak ekologik qiyinchiliklar fan texnika taraqqiyoti bilan uzluksiz bog`liqdir.
Fan yordamida tabiyatning qonunlar kashf etiladi. Inson manfaatlari xisobga olinmasdan o`tkaziladigan har qanday tadqiqotlar xozirgi zamon ekologik vaziyatini haqiqiy tarzda aks ettira olmaydi. Ekologik tanglik sabablaridan biri milliy tafakkurdagi xaddan ortiq taxliliy, muloxazaviy yondashuvidir, bir so`z bilan aytganda, endilikda ijtimoiy tizimdan ekologik muammolarni va axloqiy xolatlarning zamonaviy o`ziga xos sifatlar yuzaga keladi. Aqliy faoliyat natijasida bo`lgan murakkab jarayon muammosini faqat akl va u yuzaga keltirgan sivilizattsiya yoxud taraqiyot imkoniyatlari yordamida xal etish mumkun. Xozirgi zamonning taraqqiyoti va xolatidagi asosiy ziddiyatlar ana shulardan iborat. Barcha, insonning faoliyati oqibatida yuzaga kelgan ijtimoiy va tabiiy muammolar bir oz fojiyaviy tuyulsa-da, biroq uni ishonch va umidlar tuyg`usi xam sira tark etmaydi. Ekologiya va insonning xozirgi zamon ma`naviy olami, tuyg`usi, kechirmalari, mayllari xam bundan mustasno emas. Ularni bir tomonlama o`rganish, tushinish va tushintirishga xarakat qilish xaqiqat moxiyatidan yiroqlashtiradi.
Umuman olganda, tushunish muammosi abadiy muammolardan biridi. Agar insoniyatda sayyoramizning erkin energiyasi va boshqa tabiy zaxiralaridan tog`ri va oqilona foydalana olish qobiliyati to`la shakillanmasa ijtimoiy tuzimlar o`rtasidagi muammoviy ziddiyatlarga xam yakun yasaydi. XX asr insoniyatida yangicha siyosiy dunyoqarash va ekologik taffakur shakllanadi. Bu dunyo omillarining tabiyatni muxofaza qilish, ekologik muammolarni xal etish orasidagi o`zaro xamkorligi va munosabatlar ahamiyat kashf etadi. Bu yangicha yagona dunyoqarash, eng avvalo, bugungi dunyoning orasiga nafaqat tushinish mumkun
bo`lgan, o`zaro qarama-qarshi turli ijtimoiy tizimlar, katta dunyoqarash, etiqod-ishonch diniy oqidalar shakillangani xisobga olinsa o`ta muhimdir. Odamlar xzir kundalik tashvishlariga kumilib qolganligi tufayli ekologik muammolari bilan unchalik qiziqishmaydilar. Insoniyat uchun yer yakka-yu yolg`iz, tanxo yaxlitdir. Odomzodning yerdan boshqa tayanch nuqtasi yo`q. Dunyoviy muammolar insoniyat ma`naviyatini kim tiklashtirib yoki ma`naviyatdagi nuqsonlar nomukammallik dunyoviy muammolarni keltirib chiqaradimi, degan savollar xam tugilishi tabiy holdir.
Bu savollar xolis insoniyatining komol topmagani, u bor-yo`g`I rivojlanish bosqichda ekanini bildiradi. Bugungi kunda insonning moddiy va ma`naviy extiyojlari tobora ortib bormoqda, ekologiya yaqin vaqtlardagina yuzaga kelgan muammo emas. Garchan <<Ekologiya>>atamasi endilikda mat`buotga mustaxkam singib radio va televideniyada tez –tez tilga olinib nazarrimizda ekologiya muammosi insoniyat paydo bo`lganidan buyon mavjuddir.