80
VII BOB. KEYNSNING TOVARLAR VA XIZMATLAR
MAKROIQTISODIY MUVOZANAT MODELI
7.1. Klassik umumiy iqtisodiy muvozanat modeli
Klassik maktab namoyondalari bozorlar va baholarning umumiy
muvozanati nazariyasini yaratdilar. Ularning umumiy muvozanat
konsepsiyasiga ko‗ra iqtisodiyotda faqatgina to‗liq bandlilik sharoitidagi
muvozanat mavjud bo‗lishi mumkin. Bunday xulosa J.B.Seyning
bozorlar qonuniga tayanadi. Bu qonunga ko‗ra mehnat taqsimotiga
asoslangan iqtisodiyotda har bir subyektning ishlab chiqarishi bir
vaqtning o‗zida boshqa subyektlarning ishlab chiqarish natijalariga talab
hisoblanadi. Oxir-oqibat yalpi talab yalpi taklifga teng bo‗ladi. Klassik
iqtisodchilar fikriga ko‗ra AD ≠ AS holati ro‗y bermaydi, umumiy
xarajatlar miqdori yetishmay qolgan, ya‘ni AD< AS holati ro‗y bergan
sharoitda ham baho, ish haqi va foiz stavkasi kabi dastaklar ishga
tushadi
va
natijada
xarajatlar
miqdorining
kamayishi
ishlab
chiqarishning real hajmi, bandlik va real daromadlar miqdorining
kamayishiga olib kelmaydi.
Makroiqtisodiy muvozanatning klassik modeli ishlab chiqarish
hajmi resurslarning bandliligi va ishlab chiqarish texnologiyalarining
funksiyasi hisoblanadi, va egiluvchan baholar mexanizmi tomonidan
potensial darajada tutib turiladi degan shartlarga tayanadi. Egiluvchan
baholar mexanizmi hisobiga bozor iqtisodiyoti barcha mavjud
resurslarning to‗liq bandlilgini ta‘minlab turadi.
Klassik makroiqtisodiy muvozanat modelining o‗ziga xos
xususiyati pulning neytralligi prinsipini ko‗zda tutishidir. Bu model pul
massasi real ishlab chiqarishga hech qanday ta‘sir ko‗rsatmaydi degan
prinsipga asoslanib tuziladi. Klassiklar modelida pul bozor agentlariga
faqatgina bitimlarga xizmat qilishi, ya‘ni oldi-sotdi jarayonida sof texnik
vazifalarni bajarishi uchungina kerak. Bu asosga ko‗ra klassiklar
tomonidan klassik dixotomiya konsepsiyasi shakllantirilgan.
Dostları ilə paylaş: 
