O`zbekiston respublikasi oliy va o`rta maxus ta`lim vazirligi termiz davlat universiteti magistratura bo`limi

Sarkazm

Og'zaki istehzo va istehzo o'rtasidagi munosabatlar masalasini juda ko'p chalkashliklar o'rab oladi.
Fawler`s Dictionary of Modern English Usage (2015 yilda qayta nashr etilgan) lug`atida sarkazmga shunday ta`rif beriladi: “Sarkazm istehzoni o'z ichiga olmaydi va istehzo ko'pincha kinoyaga tegmaydi”.
Bu ikkala tushunchaning bir-biriga bog'langanligini, ammo alohida ko'rib chiqilishi mumkinligini ko'rsatadi. Oksford inglizcha lug'atining kinoya uchun yozuvida istehzo aytilmagan, ammo kinoya yozuvi quyidagilarni o'z ichiga oladi:
“Ko'zda tutilgan ma'no ishlatilgan so'zlar bilan ifodalanganiga qarama-qarshi bo'lgan nutq shakli; odatda istehzo yoki masxara shaklida bo'lib, unda maqtovli iboralar qoralash yoki nafratlanishni anglatadi”.
Ingliz tilining mashhur Britannica Encyclopædia  lug`tida «Adabiy bo'lmagan kinoya ko'pincha sarkazm deb ataladi» deb ta`rif bersa; Webster Dictionary lug`atida: Sarkazm: 1. og'riqni kesish yoki berish uchun mo'ljallangan keskin va ko'pincha satirik yoki kinoyali so'z; 2. Achchiq, o'tkir va ko'pincha istehzoli tilga ta'siriga qarab, odatda shaxsga qarshi qaratilgan satirik zehnlilik uslubi.
Partridge in Usage and Abusage (1997) nutqning ikki shaklini butunlay ajratib turadi: “Ironiyani to'g'ridan-to'g'ri istehzo bilan aralashtirib yubormaslik kerak: istehzo aniq aytilgan narsani anglatadi, lekin keskin, o'tkir, ... tarzda”.
Og'zaki istehzoning aksariyat holatlari tadqiqotchilar tomonidan istehzoli deb nomlanadi, bu esa kinoya atamasi uning texnik ta'rifidan ko'ra kengroq qo'llanilishini ko'rsatadi¹⁹. 
Ayrim psixolingvistik nazariyotchilar istehzo, giperbola,  savollar, qoʻshma gap va hazil-mutoyiba ogʻzaki istehzo shakllari sifatida koʻrib chiqilishini taklif qiladilar. Ushbu ritorik qurilmalar o'rtasidagi farqlar ( troplar) juda nozik bo'lishi mumkin va tinglovchilarning odatiy hissiy reaktsiyalari va ma'ruzachilarning maqsadlari bilan bog'liq bo'lishi mumkin. 
Nazariychilar majoziy til turlarini turli yo'llar bilan tasniflashlaridan qat'iy nazar, suhbatdoshlar so'zlovchi niyatlari va nutq maqsadlarini talqin qilishga urinayotgan odamlar odatda ishlatiladigan tropik turlarni aniqlay olmaydilar²⁰. 
Ekoik ishora
Ekoik ishora og'zaki istehzoli ma'noni yetkazishda ishtirok etadigan asosiy komponent hisoblanadi. Bu eng yaxshi nutq harakati sifatida tasvirlangan bo'lib, uning yordamida ma'ruzachi bir vaqtning o'zida fikr, e'tiqod yoki g'oyani ifodalaydi va bu g'oyani noto'g'ri yoki aldangan boshqa birovga bevosita bog'laydi. 
Shu tariqa, so‘zlovchi g‘oyadan ataylab uzilib, o‘zining so‘zsiz muxolifatini yetkazadi va shu bilan ularning gapiga boshqacha ma’no beradi. Ba'zi hollarda, ma'ruzachi g'oyaga masxara qilish yoki uni o'zi tegishli shaxs yoki odamlarni masxara qilish orqali ifodalangan fikrdan kuchliroq ajralib chiqishini ta'minlashi mumkin²¹. 
Ekoik ishora, og'zaki istehzoning boshqa shakllari kabi, to'g'ri talqin qilish uchun semantik ma'noni anglatuvchi belgilarga tayanadi. Bu ishoralar koʻpincha prosodiya, ohang yoki balandlik  kabi paralingvistik belgilar, shuningdek, qoʻl ishorasi, yuz ifodasi va koʻz qarashlari kabi noverbal belgilar shaklida keladi²².