O’zbekistоn respublikasi оliy va o’rta

Kapsula  bakteriy hujayrasi ushun shart bo’lgan qism emas. Faqatgina u himoy vazifasini bajarib, bakteriyni mexanik ta’sirlardan va qurib qolishdan saqlab turadi. Kapsula hujayrani qalin yoki yupqa parda bilan o’rab olishi mumkin.

2-rasm.

Ashitqi zamburug’lar tuzilishining shizmasi

1. 
   hujayra devori; 2- sitoplazmatik membrana; 3- ydro; 4- mitoxondriy; 5- qo’shilish mahkamasi; 6- lipidli birikmalar; 7-vakuola; 8- endoplazmatik retikulum.
   

Hujayra devori  ko’p qavatli bo’lib, u ba’zida esa o’n qavatdan iborat bo’lishi mumkin. Eukariotlarning hujayra devori oqsil-shakar kompleksi, prokariotlar hujayra devori esa murein deb atalmish glikopeptid saqlaydi. Bu moddalar mikrob hujayrasiga o’ziga xos shakl va mustaxkamlik berib turadi. Hujayra devori - etarli mustahkam birikma bo’lib, uning qalinligi 150280 nm ni tashkil etadi va devoridagi diametri 3,6 nm bo’lgan teshikshalar orqali hujayraga oziqa moddalari, hujayradan esa har xil metabolitlar (hujayrada sintez bo’lgan moddlar) kirib-shiqib turadi. Bunday hujayra devori hujayra ishidagi ma’lum osmotik bosimga shidamli bo’ladi. Prokariotlar, hujayra devorining tuzilishi va tarkibiy qismi bo’yisha ikki guruhga bo’linadi: grammusbat va grammanfiy.