O’zbekiston respublikasi qishloq va suv xo’jaligi vazirligi. Toshkent davlat agrar universiteti

3. Respublikada birja turlari, ularning faoliyat yo’nalishlari. 
Mamlakatimiz mustaqillikga erishgach, iqtisodiy islohotlarning debochasi 
sifatida, sobiq Ittifoq xududida birinchilar qatorida tashkil etilgan Toshkentda 
“Toshkent” respublika unversal tovar birjasi negizida “Toshkent” respublika fond 
birjasi, O’zbekiston Respublika tovar xomashyo birjasi, O’zbekiston Respublikasi 
unversal agrosanoat birjasi va bir qancha tarmoq birjalari tashkil etildi.
1994 yilda O’zbekiston Respublikasi ko’chmas mulk birjasi tashkil etilib, 
hozirgi kunda uning Vatanimizning barcha viloyatlarida filiallari bo’lib, bozor 
iqtisodiyoti sharoitida mulkni davlat tasarrufidan chiqarib, hususiylashtirish va 
samarali boshqarishni tashkil etish va turli shakldagi korxonalar va muossasalar 

---

bozorini tashkil etish hamda ular o’rtasidagi raqobatchilikni rivojlantirish vazifalarini 
hal etishda xizmat qilmoqda. 
Albatta 
Mamlakatimiz 
iqtisodiyotining 
jahon 
iqtisodiyoti 
bilan 
integratsiyalashuvi jarayonining kengayib borayotganligi bilan birga respublikada 
birjalar faoliyati, ularning faoliyat doirasining kengayib borayotganligi kuzatilmoqda. 
Birjalarning faoliyat ko’lami va namunaviy o’quv dasturi talablaridan kelib chiqqan 
holda biz hozirgi kunda respublikamizda faoliyat ko’rsatayotgan asosan uchta turi 
faoliyati bilan tanishamiz. Bunda: 
1. 
“Tovar birjasi” – O’z-o’zini mablag’ bilan ta’minlash asosida: savdo 
bitimlarini tuzish uchun vositachilik xizmatini bajaruvchi, savdo jarayonlarini tartibga 
soluvchi, narx o’zgarishlariga ta’sir qiluvchi ma’lumotlarni yig’ish, ularni chop etish, 
ishlab chiqarish va boshqa omillarni o’rganuvchi tashkilot. Tovar birjasida tovar va 
uni yetkazib berish shartnomasi bitim predmeti hisoblanadi. 
2.