O’zbеkiston Rеspublikasi Qurilish vazirligi Toshkent arxitektura qurilish instituti qurilishda menejment kafedirasi

K ₅ = 1/2 [(1 - B _a /B _d ) + (1 - R _a /R _d ) ] ,
Bunda: B_d va R_d — mos holda gaz ta'minlanayotgan xonadonlar va kommunal maishiy-korxonalarning yalpi soni, Ba va Ra bir sutkadan ortiq gaz o'chirilgan xonadonlar va kommunal-maishiy korxonalar soni.
Gaz uskunalari va tarmoqlari yong'in havfliligi yuqori bo'lgan manzillar hisoblanadi. Tizimda texnik avariya haqida tushgan buyurtmani bajarish va avariyani bartaraf etish gaz xo'jaligi avariya dispetcher xizmati xodimlarining asosiy vazifalari hisoblanadi. Gaz tizimini ekspluatatsiya qilishda havfsizlik darajasi gaz xo'jaligi faoliyatini baholashning muhim ko'rsatkichi bo‗lib, u quyidagi formula bo'yicha hisoblanadi:

K₆= A_n / V_n : A_t /V_t = A_n /A_t:V_n/V_t

bunda: A_n va A_t — mos holda joriy va o'tgan yildagi avariyalar soni;
V va V — mos holda gaz xo'jaligi tomonidan joriy va o’tgan yilda bajarilgan ish hajmi, ming shartli birlikda. Bunda shuni takidlash zarurki, agar gaz xo'jaligi korxonalarining birida xizmat ko’rilayotgan davrda avariya ro’y berishi oqibatida o’ta katta moddiy zarar ko'rilsa, unda bu korxonani baholanayotgan korxonalar qatoridan chiqarish zarur. Gaz uskunalari va tarmoqlaridan gaz chiqishi munosabati bilan chaqiruvchi abonentlar soni qancha ko’p bo'lsa, gaz taminoti tizimida bu xizmat ko'rsatishlar bo’yicha ishlar sifati shuncha yuqori bo’ladi. Shuning uchun gaz xo'jaliklari ishini ko'rsatuvchi ko'rsatkich sifatida joriy xizmat ko'rsatish sifati darajasi tavsiya etiladi va ushbu formula bo'yicha aniqlanadi:
bunda: Zn va Z mos holda nosozlikni tuzatish bo'yicha chaqiruvchi abonentlar soni, baholanayotgan (joriy) va o'tgan davrda.
Iqtisodiy o'sishning yuqori sur’atlarini taminlovchi shartning eng muhimi ish haqi va mehnat unumdorligining o'sish suratlari maqbul nisbatiga erishish yoki amal qilishdir. Bunday nisbatning umumiy qonuniyati, unga kommunal xo'jaligi korxonalarida ham amal qilinishi kerak. Mehnat unumdorligining o'sish sur’atlari ish xaqi miqdori o'sishi sur’atlariga nisbatan jadalroq kechishidan iborat.
Gaz xo'jaligining mazkur ko'rsatkichi quyidagi formula orqali hisoblab chiqarilishi mumkin:
Bunda: K_mchun — mehnat unumdorligi darajasi bo'lib, xo'jalikda ishlovchiga to'g'ri keladigan xaqiqiy ish unumining rejadagiga nisbatan sifati hisoblab chiqilgan. Ish unumi yoki yuqoridagi usul bilan yoki gaz xo'jaligining m a ‘lum bir vaqtdagi ish hajmini shu muddatga ishlaganlarning o ‗rtacha ro'yxati soniga bo'lishdan hosil bo'ladigan shartli birligi sifatida hisoblanadi.