o\'zbekiston respublikasi soliq kodeksi, uning tarkibi va ahamiyati
Umumdavlat soliqlari va boshqa majburiy to’lovlar tarkibiga quyidagilar kiradi:
1) yuridik shaxslardan olinadigan foyda solig’i; 2) jismoniy shaxslardan olinadigan daromad solig’i; 3) qo’shilgan qiymat solig’i; 4) aktsiz solig’i; 5) yer qa‘ridan foydalanuvchilar uchun soliqlar va maxsus to’lovlar; 6) suv resurslaridan foydalanganlik uchun soliq. Umumdavlat soliqlari har yili O’zbekgiston Republikasi Prezidentining keyingi moliya yili utun makroiqtisodiy ko’rsatkichlar va davlat byudjeti bo’yicha chiqadigan qarori asosida belgilangan normativlar bo’yicha tegishli mahalliy byudjetlar o’rtasida taqsimlanadi;
7) ijtimoiy jamg’armalarga majburiy to’lovlar: - yagona ijtimoiy to’lov. Bu to’lov o’z navbatida quyidagi jamg’armalarga taqsimlanadi:
- pensiya jamg’armasiga, bandlik jamg’armasiga va kasaba uyushmasi jamg’armasiga; - fuqarolarning byudjetdan tashqari Pensiya jamg’ar-masiga sug’urta badallari; - byudjetdan tashqari Pensiya jamg’armasiga majburiy to’lovlar; 8) Respublika yo’l jamg’armasiga majburiy to’lovlar: – Respublika yo’l jamg’armasiga majburiy ajratmalar; – Respublika yo’l jamg’armasiga yig’imlar; 9) davlat boji. Davlat boji yuridik ahamiyatga molik harakatlarni amalga oshirganlik va bunday harakatlar uchun vakolatli muassasalar, shuningdek mansabdor shaxslar tomonidan hujjatlar berganlik uchun olinadigan majburiy to’lovdir. Bunday vakolatli muassasalarga misol qilib sud va notarial idoralarni, O’zbekiston Respublikasi diplomatik vakolatxonasi va uning konsullik muassasalarini keltirish mumkin. Davlat bojining stavkalari O’zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasi tomonidan belgilanadi;
10) bojxona to’lovlari. Bojxona organlari bojxona ishini amalga oshirishda belgilangan tartibda bojxona to’lovlarini undiradi. Bojxona to’lovlarining quyvdagi turlari mavjud:
– bojxona boji; – import qilinayotgan tovarlar uchun undirilagan qo’shilgan qiymat solig’i; – import qilinayotgan tovarlar uchun undiriladigan aktsiz solig’i; – bojxona yig’imlari. Soliq solishning soddalashtirilgan tartibida to’lanadigan umumdavlat soliqlari:
11) yagona soliq to’lovi; 12) tadbirkorlik faoliyatining ayrim turlari bo’yicha qat‘iy belgilangan soliq.