O’zbekiston respublikasi toshkent axborot texnologiyalari universitetining farg’ona filiali

Xabarni uzatish mexanizmlari Ko'p kompyuter tarmog'ida xabarlarni uzatish mexanizmlari maxsus apparat va dasturiy ta'minotni talab qiladi. Ushbu bo'limda biz ba'zi sxemalarni muhokama qilamiz.

• 
  Xabarni uzatish mexanizmlari Ko'p kompyuter tarmog'ida xabarlarni uzatish mexanizmlari maxsus apparat va dasturiy ta'minotni talab qiladi. Ushbu bo'limda biz ba'zi sxemalarni muhokama qilamiz.
  
• 
  Xabarlarni yo'naltirish sxemalari Saqlash va to'g'ridan-to'g'ri marshrutlash xususiyatiga ega multikompyuterda paketlar axborot uzatishning eng kichik birligi hisoblanadi. Chuvalchang teshigi orqali yo'naltirilgan tarmoqlarda paketlar flotlarga bo'linadi. Paketning uzunligi marshrutlash sxemasi va tarmoqni amalga oshirish bilan belgilanadi, hop uzunligi esa tarmoq hajmiga bog'liq. Saqlash va to'g'ridan-to'g'ri marshrutlashda paketlar axborot uzatishning asosiy birligi hisoblanadi. Bunday holda, har bir tugun paketli buferdan foydalanadi. Paket manba tugunidan maqsad tugunga bir qator oraliq tugunlar orqali uzatiladi.
  

Kechikish manba va maqsad o'rtasidagi masofaga to'g'ridan-to'g'ri proportsionaldir.

• 
  Kechikish manba va maqsad o'rtasidagi masofaga to'g'ridan-to'g'ri proportsionaldir.
  
• 
  Chuvalchangli marshrutlashda manba tugunidan maqsad tuguniga uzatish bir qator marshrutizatorlar orqali amalga oshiriladi. Xuddi shu paketning barcha ramkalari quvurli tarzda ajralmas ketma-ketlikda uzatiladi. Bunday holda, paket qaerga ketayotganini faqat flit sarlavhasi biladi.
  
• 
  O'lik va virtual sxemalar Virtual sxema ikkita tugun o'rtasidagi mantiqiy bog'lanishdir.
  
• 
  U manba va maqsad tugunlarida bufer va ular orasidagi jismoniy kanal orqali hosil bo'ladi.
  

Virtual umumiy xotiraga ega kompyuterlar (Virtual Shared memory)

• 
  Bunday tizimlarda umumiy xotira mavjud emas. Har bir protsessor o'zining mahalliy xotirasiga ega. U “global manzil” yordamida boshqa protsessorlarning mahalliy xotirasiga kirishi mumkin. Agar "global manzil" mahalliy xotiraga ishora qilmasa, u holda xotiraga kirish protsessorlarni bog'laydigan tarmoq orqali yuboriladigan past kechikishli xabarlar yordamida amalga oshiriladi. Ba'zan parallel kompyuterlar sifatida ishlatiladigan kompyuter tizimlarining ikkita klassi mavjud: kompyuterlar jismonan yaqin va tezkor tarmoq orqali ulangan mahalliy tarmoqlar (LAN), Geografik jihatdan tarqalgan kompyuterlarni birlashtiruvchi keng tarmoqli tarmoqlar (WAN).
  

Foydalaniladigan adabiyotlar
1. "Introduction to Parallel Computing" - Grama, Gupta, Karypis, and Kumar
2. "Parallel Programming: Concepts and Practice" - Gregory R. Andrews
3. "Parallel Computing: Theory and Practice" - Michael J. Quinn
4. "Parallel Computing Works!" - Geoffrey C. Fox
5. "Parallel Algorithms" - Henri Casanova, Arnaud Legrand, and Yves Robert

Xulosa
Parallel kompyuterlar, umumiy va ajiratilgan xotirali multiprotsessorlar va mikrokompyuterlar, paralel kompüter sistemlarining turli xil turlarini ifodalaydi. Bu sistemlar, hisoblash kuchini oshirish uchun bir nechta prosessor yoki ish unitalarini biriktirib paralel hisoblash amalini bajarish mumkin bo'lgan kompyuter tizimlari hisoblanadi.

Umumiy multiprotsessorlar, bir kompyuter tizimi ichida bir nechta markaziy ish unitalariga (CPU) ega bo'lgan tizimlardir. Ushbu ishlemchi birliklari, bir vaqtning o'zida turli vazifalarni yuritish uchun ishlatilishi mumkin.
Ajiratilgan xotirali multiprotsessorlar, bir yoki bir nechta ishlemchida ajiratilgan xotiraga ega bo'lgan tizimlardir. Bu tizimlar, bir nechta ishlemchi orqali bir nechta vazifalarni bir vaqtning o'zida bajarish imkoniyatini beradi. Ajiratilgan xotira, ma'lum bir vazifani bajarish uchun kerak bo'lganda ishlab chiqilgan joyli xotira bo'lib, ishlab chiqarish vaqti keyinchalik boshqa vazifalar uchun qayta ishlatilishi mumkin.
Mikrokompyuterlar esa kichik o'lchamdagi kompyuterlardir va odatda yaxshi mobil qurilmalar, smartfonlar, planshetlar va boshqa kichik elektronika vositalarida foydalaniladi. Mikrokompyuterlar bir yoki bir nechta mikroprotsessorlar, xotirali yodgorlik va ularga oid boshqa komponentlardan iborat bo'lib, iste'molchilar uchun yorug'lik, ish bilan bog'liq yechimlar taklif etish uchun ideal qurilmalardir.
Paralel kompyuterlar, bir nechta ish birliklari yoki prosessorlar orqali parallel hisoblashni amalga oshirishi tufayli katta miqdordagi ma'lumotlarni tez va samarali bir xil vaqtda hisoblash imkoniyatini beradi. Bu tizimlar, intensiv hisoblash va paralel vazifalarni bajarish talablari bo'lgan sohalarda keng qo'llaniladi, masalan, ilmiy tadqiqot, model ishlash, ma'lumotlar tahlili, grafik hisoblash va kiber-xavfsizlik sifatida.