Bozor iqtisodiyoti mazmuni, asosiy belgilari Ergashov Soxib
Mahsulot va xizmatlar qanday ishlab chiqariladi? Mahsulot va xizmatlar
ishlab chiqarishda qanday texnologiya va resurs manbaalardan foydalaniladi
Mahsulot ishlab chiqarish qanday tashkilashtiriladi? Bunga javob: tovar ishlab
chiqarishda eng kam harj talab qilinadigan usul texnikalardir. Raqobat bozoridan
yuqori narx bilan ishlaydigan ishlab chiqaruvchilarni siqib chiqarishi tufayli,
foydalilik dajasi o'sha ishlab chiqaruvchi dantovarlarni eng kam harj sarflab ishlab
chiqarishni talab qiladi. Bunday kam tovarlarini sotuvga chiqarish mumkin
emasligini aniqlab beradi. Ishlab chiqaruvchilar iste'molchi didi va xohishiga mos
keluvchi tovarlarni ishlab chiqarishga harakat qiladi, aks holda ular bankrotlikka yuz
tutishi mumkin. Huddi shu qonuniyat resurs ta'minotlariga ham tal’uqlidir.
Resurslardan foydalana olishlik o'sha tovar- mahsulot va xizmatlarni harjli mahsulot
ishlab chiqarishga erishish uchun korxonalar mehnat va kapitalning eng muqobil
o'rtalamasidan foydalanib, o'sha resurslarning mahsuldorligi va narxlarni shunga
yo'naltiradi. Bu yana ishlab chiqarish texnikalari yetkazib berish xarajatlari va
mahsulot ishlab chiqarishga maksimal darajada mos keladigan qilib joylashtirishni
taqozo qiladi. Eng kamharj mahsulot ishlab chiqarish uni ishlab chiqarishda
iqtisodiy jihatdan eng samarali texnikalardan foydalanishni taqozo qiladi. Eng
samarali ishlab chiqarish texnikalari quyidagilarga bog'liq bo'ladi:
Mavjud texnologiya, ya'ni nazarda tutilgan tovarni ishlab chiqaruvchi turli resurs
manbaalaridir.
Kerakli resurslarning narxlari Agar texnikalarning bozordagi narxlari
baland bo’lsa, malum turdagi tovarlarni ishlab chiqarishda bir necha kamharjli
resurslarni talab qiladigan turi dan foydalanish iqtisodiy jihatdan samarasiz bo'lishi
mumkin. Daromad va resurs xarajatlari dollar va sentlar bilan o'lchanadigan bo’lsa,
iqtisodiy samaradorlikka tanqis resurslardan iloji boricha kamroq sarflab ma lum
turdagi mahsulot ishlab chiqarish orqali erishish mumkin. Aytaylik, 15 dollarlik
yuvinish sovuni ishlab chiqarish uchun eng kam mablag' sarflash eng samarali natija
bo'lishi mumkin.
