Bozor mexanizmi - bozor iqtisodiyotining faoliyat qilishini tartibga
solishni va iqtisodiy jarayonlarni uvg‘unlashtirishni ta’minlaydigan dastak va
vositalar.
Bozoming iqtisodiy mazmunini ochib berishda uning obyekti va subyektini
ajratib koisatish lozim boiadi.
Bozor obyekti – ayirboshlash
munosabatlariga
jalb qilingan iqtisodiy faoliyat natijalari
va iqtisodiy resurslar, tovar, pul va
unga tenglashtirilgan
moliyaviy aktivlar.
Hozirgi sharoitda oziq-ovqat va qishloq xo‘jalik mahsulotlari do'konlari,
avtomobilga
xizmat koisatish stansiyasi, benzin quyish shaxobchalari, sanoat
tovarlari do‘koni, tijoratchilaming
savdo shaxobchalari, turli xil supermarketlar,
yirik savdo markazlari va savdo yarmarkalari, umumiy
ovqatlanish shaxobchalari
bozoming odatdagi korinishlari hisoblanadi. Fond birjalari, valyuta bozori, don
birjalari va auksion kabilar bozoming yuqori darajada rivojlangan koiinishlaridir.
Bozor subyekti - ayirboshlash munosabatlari qatnashchisi.
Bozor
subyektlari ikki gumhga - sotuvchi
va xaridorlarga boiinib,
ular bozor
munosabatlarining turli vazifalarini bajaradi. Sotuvchilar
bozorga
tovar va
xizmatlami taklif etadi, xaridorlar esa ularga talab
bildiradi. Bozor o‘z
subyektlari
manfaatini bir-biriga bogiab, ulami
muvofiqlashtiradi. Ayrim turdagi bozorlarda
sotuvchi
va xaridorlar
o'rtasida bevosita aloqa mavjud boisa, boshqalarida bilvosita
aloqa
mavjud boiib, ular hech qachon bir-birini ko‘rmaydi yoki bilmaydi.
Bozorning asosiy vazifasi ishlab chiqaruvchilar tomonidan yaratilgan
Dostları ilə paylaş: