O’zbekiston respublikasi

Tadqiqot metodlari:

• 
  tadqiqot muammosiga oid pedagogik, psixologik va metodik adabiyotlar mazmunini o’rganish, nazariy jihatdan tahlil etish;
  
• 
  Yoshlarda oilaviy hayotga tayyorlikning mavjud holatini o’rganish;
  
• 
  pedagogik ko’zatuv;
  
• 
  suhbat;
  
• 
  anketa so’rovi;
  
• 
  pedagogik tajriba.
  

Tadqiqotning metodologik asosi: O’zbekiston Respublikasi o’zluksiz ta’lim tizimining mazmunini belgilab beruvchi direktiv-me’yoriy hujjatlar, xususan, O’zbekiston Respublikasining «Ta’lim to’g’risida» gi qonuni «Kadrlar tayyorlash milliy dasturi», O’zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasi, Oliy va O’rta maxsus xalq ta’limi vazirliklari tomonidan qabul qilingan qarorlar, me’yoriy hujjatlar; ta’lim-tarbiyani tashkil etishga oid pedagogika, psixologiya va metodika bo’yicha xorijiy tajribalar, nazariyalar va konsepsiyalar, shuningdek, respublikamiz olimlarining qarashlari; O’zbekiston Respublikasi Prezidenti I. A. Karimov tomonidan ta’lim sohasida ilgari surilgan g’oyalardan iborat.

Tadqiqotning ilmiy yangiligi shundan iboratki, unda yoshlarni turmush qurushga tayyorlasning pedagogik – psixologik asoslari ilgari surilgan.

I BOB. YOSHLARNI TURMUSH QURISHGA TAYYORLASHNING NAZARIY ASOSLARI

1. Mutafakkirlarning yoshlarni oilaviy hayotga tayyorlash borasidagi qarashlari

Sharqda yoshlarni oilaviy hayotga tayyorlashga qadimdan jiddiy ahamiyat berilgan. Jumladan Abu Nasr Farobiy, Abu Rayxon Beruniy, Abu Ali Ibn Sino, Yusuf Xos Xojib, Kaykovus, Alisher Navoiy, Rizouddin Ibn Faxriddin kabi allomalar bu masala yo’zasidan o’zlarining durdona fikrlarini tarixda qoldirib ketganlarki, ular hozirgacha o’z ahamiyatini yuqotmagan. Ular «Nasixatnoma»,

«Pandnoma», «Xikmatnoma» tarzida bizgacha yetib kelgan. Bu manbaalarda qizlarni hayotga tayyorlashda, ularda birinchi navbatda insoniy fazilatlar shakllangan bo’lishi, oila muqaddas, uni avaylab asrash aynan uy bekalariga bog’liq ekanligi xaqida turli tarbiyaviy ahamiyatga ega bo’lgan xodisalar xikoya qilinadi.

«Kaykovus Unsurulmaoni – 63 yoshida o’g’liga atab «Qobusnoma» yozib, unda o’zining bola tarbiyasi, oilaviy hayot, shaxs kamoloti masalalarini bayon etdi. Vasila Karimova “Oila ma’rifati” ushbu risola muallifining “Oila ma’rifati” ruknida chop etilayotgan risolalarining dastlabkisi bo’lib, bu bevosita oilaviy hayot bo’sag’asida turgan yoshlar hamda endigina nikox qurib, yaxshi niyatlar bilan turmush qurgan kuyov va kelinchaklarga mo’ljallangan.

Unda asosiy e’tibor oila ilmining mazmun mohiyati, oila ma’rifatini tashkil etuvchi omillar va baxtli hayot kechirishni aslida hammaga ma’lum bo’lgan, lekin amalda har doim ham egallash oson bo’lmagan jihatlarga qaratilgan.

Muallif “Oila ma’rifati”ga erishish, ya’ni kelin-kuyovlar, yoshlar hamda ularning ota-onalar savodxonligini oshirish orqali, oilaviy muhitda ma’naviy qadriyatlarni barqarorlashtirishga erishishni ko’zda tutgan.

A.Avloniy “Tarbiya biz uchun yo hayot yo mamot, yo najot- yo xalkat, yo saodat- yo falokat” masalasidir degan fikri o’zbekning kun tartibidan tushmasligi lozim. Chunki avvalgiga o’xshab qariyalar keksalar yoshlarni odob axloqqa

chaqirib yoshlar esa ularni xurmatlab, ularning o’gitiga amal qilish udumi yo’qolib bormoqda. Har kim o’zi bilan ovora birovning gapi birovga yoqmaydi.

Kovolyov S.V. o’smir va qizlarda oila va nikoh tushunchalari haqidagi taasavvurlarga ega bo’lishlari juda muhimdir deydi. Nikoh va sevgi tushunchalari 13-15 yoshli bolalarda qarama-qarshi tushunchalar ekanligi bilan ko’zatiladi, ya’ni ular sevgi va nikoh bir-biriga teskari tushunchalar ekan deb tushunadilar. Talabalarda umr yo’ldosh tanlashda sevgi tushunchasi faqat 4 o’rinda, ya’ni xurmat qilish, ishonch, bir-birini tushunish kabi xislatlardan keyin turadi. Yoshlar oilani jiddiy qabul qilmaydilar. Natijada juda ko’p xatoliklarga yo’l qo’yib, keyinchalik oilaning muhimligini psixologik tan oladilar.

Bizning asosiy vazifamiz shuki, o’smirlarda oilaning qadrini, sevgi, nikoh oiladagi sevgini ro’li muhimligini va u uzoq va baxtli hayot garovi ekanligini o’qtirishdir.

Zapepin V.I. ning ta’kidlashicha talabalar bilan bo’lgan natijalarda shu narsa ma’lum bo’ldiki, ularning tasavvurlaridagi umr yo’ldoshi real hayotdagi insonlarda katta farq qiladi va ularning talablariga umuman javob bera olmaydi.

Sisenko V.Aning oilaviy hayotga tayyorlashni asosiy yo’llanmalari.

1. 
   Psixologik “Oilaviy hayotga kerak bo’ladigan bilimlar”
   
2. 
   Pedagogik bolalarni tarbiyalashdagi qo’llanmalar.
   
3. 
   Sanitar gigiyenik tarbiya “Oila hayot gigiyenasi” 4.Ekonomik va maishiy xizmat.
   

2. Ijtimoiy psixologiyada yoshlarni oilaviy hayotga tayyorlash muammosining yoritilishi.

Oila ijtimoiy jamiyatning kichik bo’g’ini sifatida muayyan xalq, millat yoki elatning milliy xususiyatlari, shuningdek, mavjud tuzum mazmunini o’zida namoyon etadi. Oilalarning mustahkaml bo’lishi, ularning totuvlik va farovonlikka erishuvi u mansub bo’lgan ijtimoiy tuzumning iqtisodiy, ma’naviy rivoji, jamiyatda amal qilinayotgan ma’naviy-axloqiy me’yorlar, olib borilayotgan davlat siyosat mazmuni bilan belgilanadi. O’z navbatida jamiyat ma’naviy qiyofasi

oilalarda tashkil etilayotgan ijtimoiy tarbiyaning natijasi, samarasiga bog’liqdir. Shu bois asrlar davomida har qanday geografik makon va ijtimoiy zamonda ham yangi oilalarning shakllanishi, oilaviy hayotning yo’lga qo’yilishi, farzandlar tarbiyasini tashkil etish hamda sulola an’analarini davom ettirish masalalariga alohida e’tibor berib kelingan. Oilalarning ijtimoiy jamiyatdagi muhim o’rni hamda oila tarbiyasining shaxs kamolotini ta’minlashdagi roli xususida O’zbekiston Respublikasining Prezidenti I.A.Karimov quyidagilarni qayd etib o’tadi: “Oila bizning xalqimiz uchun millatning ko’p asrlik an’analari va ruxiyatiga mos bo’lgan g’oyat muhim hayotiy qadriyatlardan biridir. Respublikada oilalar asosan ko’p sonli bo’lib, ularda turli avlod vakillari birga yashashadi va birga xo’jalik yuritishadi. Bu esa bolalarni tarbiyalash, ularni umuminsoniy qadriyatlardan, an’analardan baxramand qilish, bilim darajasini oshirish uchun qulay sharoitlar yaratadi. Xuddi ana shunday oilalarda odamlar bolalik chog’laridanoq mehnatsevarlikni, kattalarga hurmatni, bilim egallashga intilishni, vatanparvarlikni o’rganadilar”. Darxaqiqat, oila muhitida shaxsning har jihatdan barkamol bo’lib voyaga yetishi uchun zarur bo’lgan omillar, chunonchi, oila xo’jaligini boshqarish jarayonida oila a’zolari o’rtasida yuzaga keluvchi xuquqiy, iqtisodiy, psixologik, ekologik, estetik va xokazo mazmundagi oilaviy munosabat, muomala aloqa aralashuvi uning ijtimoiylashuvi, ya’ni, ijtimoiy munosabatlarni yuritish jarayonida erkin, mustaqil harakat qilish layoqatini, qobiliyatini shakllantirishga xizmat qiluvchi omillar mavjuddir. Shu bois O’zbekiston Respublikasining mustaqilligi sharoitida, ijtimoiy jamiyatda yangilanish, keskin o’zgarishlar yuz berayotgan, bozor iqtisodiyoti munosabatlari, shuningdek, ijtimoiy raqobat qaror topayotgan o’tish davrida mustahkaml oilalarni shakllantirish har qachongidan ham dolzarblik kasb etmoqda. Sharq xalqlarida qiz bolalarning tarbiyasiga alohida e’tibor qaratilgan, moddiy ta’minoti yuqori bo’lgan oilalar pokiza, oqila, dono, katta hayotiy tajribaga ega ayollarni o’z qizlari uchun enaga etib tayinlagan va ularga qizlarining tarbiyasini ishonib topshirganlar. Oila boshliqlari bo’lgan erkaklar oilaning moddiy ta’minotini yaratish ishi bilan band bo’lganliklari bois, ona doimo farzandlari yonida bo’lib, ularning tarbiyasi bilan

shug’ullangan. Shu sababdan ona farzandlarning kamoloti uchun javobgar, mas’ul shaxs hisoblangan. Oilada qizlar tarbiyasini tashkil etishda qizlarda ana shu mas’uliyatli vazifani bajarish, shuningdek, ro’zg’or hamda oila xo’jaligini yuritish, oilaning boshqa a’zolariga nisbatan g’amxo’rlik ko’rsatish borasidagi muayyan ko’nikma va malakalarni shakllantirish masalasiga alohida e’tibor qaratilgan.

Xalqimiz oilada yoshlar tarbiyasini tashkil etish borasida asriy tajribaga ega. Mazkur tajriba mazmuni sharqona odob - axloq, xayo - ibo, pokizalik xissi bilan yo’g’rilgan pand - nasixatlar, mutafakkirlarning qarashlari, ilmiy - nazariy va amaliy g’oyalardan tashkil topgan. Uzoq yillar davomida oilaviy munosabatlarni yo’lga qo’yishda ana shu tajribaga tayanib ish ko’rildi. Ilm-fan, texnika va texnologiya taraqqiyotining jadal sur’atlar bilan rivojlanishi oilada qizlar tarbiyasini tashkil etish ishi mazmuniga nisbatan yangidan-yangi talablarni qo’ymoqda. Zero, yoshlarning ijtimoiy mavqieni oshirish, ularning ijtimoiy faolligini ta’minlash, tafakkur doirasi va dunyoqarashini kengaytirish muammolari ijtimoiy munosabatlarning chuqurlashuvi va murakkablashuvi sharoitida har qachongidan ham dolzarb ahamiyatga ega. Manfaatlar to’qnashuvi, bashariyatning ma’naviy-axloqiy me’yorlarga nisbatan ziddiyatli yondoshuvi, axborotlarning tezkor almashuvi sharoitida oila tarbiyasini yo’lga qo’yishda samaradorlikka erishish, yoshlarda erkin, mustaqil fikrlash, tashabbuskorlik, tashkilotchilik qobiliyatlarini shakllantirish milliy o’zlikni saqlab qolish, barkamol avlod tarbiyasini yo’lga qo’yish, oila mustahkamlligini ta’minlash, uning farovonligini oshirish, oilada sog’lom ma’naviy muhitni qaror toptirishning eng muhim omillaridan biridir.Mustahkam oilalarni shakllantirishning eng muhim shartlaridan biri bu yoshlar, xususan, qizlarni oila qurish, mustaqil oilaviy hayotni tashkil etish, oilada sog’lom ruxiy muhitni qaror toptirish, farzandlar tarbiyasini samarali tashkil etish jarayoniga muvaffaqiyatli tayyorlashdir. Mazkur jarayonning moxiyati quyidagilarda namoyon bo’ladi:

birinchidan, yoshlarda nikox hamda oilaviy hayot, shuningdek, ikki jins o’rtasidagi munosabatlar moxiyati borasida to’g’ri tushunchalar hosil bo’ladi;

ikkinchidan, ularni nikox hamda oilaviy hayotni tashkil etish jarayoniga ruxiy jihatdan tayyorlaydi;

uchinchidan, yoshlarda nikoxga kirishish hamda oilaviy hayotni tashkil etish (oila a’zolari o’rtasida ijtimoiy munosabatlarni tashkil etish, oila a’zolari (qaynota, qaynona, qaynsingil va qaynog’alar) bilan muloqotni yo’lga qo’yish, oila xo’jaligini boshqarish, pazandalik hamda bichish - tikish ishlarini yuritish, biologik qovushish, farzandlar tarbiyasini olib borish va xokazo jarayonlarni tashkil etish borasida amaliy ko’nikma hamda malakalarni shakllantiradi. Oilada qizlarni mustaqil oilaviy hayotga tayyorlash murakkab pedagogik jarayon sanalib, mazkur jarayonning samarali tashkil etilishi bu boradagi muayyan kamchilik va muammolarning bartaraf etilishi bilan belgilanadi. Ayni vaqtda esa oilada qizlarni mustaqil oilaviy hayotga tayyorlash borasida bir qator muammolar mavjud bo’lib, ular quyidagilardan iboratdir:

1. 
   Ota-onalarning oilada yoshlarni mustaqil oilaviy hayotga tayyorlash jarayonining moxiyati xususida to’la ma’lumotga ega emasliklari. Milliy etnopsixologik xususiyat (Ota-onalarning o’z farzandlari bilan ma’lum masalalarda ochiq oydin muloqotda bo’la olmasliklari, ichki kechinmalarini atrofdagilarga oshkor qilavermaslik lozimligi, oilani moddiy jihatdan ta’minlash erkak kishining burchlaridan biri ekanligi, farzandlar tarbiyasi uchun mas’ullik keksa avlod zimmasiga yuklangan asosiy vazifalardan biri ekanligi borasidagi qarashlar, shuningdek, kelin va kuyov munosabatlarining mazmunini ularga anglatish vazifasini qizning yanga (kelin oyi) lari, yigitning oshnalari zimmasiga yuklash an’analarining mavjudligi ota-onalarda oila sharoitida yoshlar, chunonchi, qizlarni mustaqil oilaviy hayotga tayyorlash jarayonining moxiyatini to’la tushunmasliklariga sabab bo’lmoqda.
   
2. 
   Ota-onalar tomonidan yoshlar, shu jumladan, qizlarni oilada mustaqil oilaviy hayotga tayyorlash borasidagi nazariy va amaliy bilimlarni o’rganish imkonini beruvchi manbalarning yetarli darajada mavjud emasligi. O’zbekiston Respublikasi mustaqillik yillarida milliy qadriyatlarni qayta tiklash, o’tmish meros va unda ilgari surilgan g’oyalarni o’rganish, yosh avlodda milliy ma’naviy
   

qadriyatlar hamda milliy madaniy merosni o’rganishga nisbatan qiziqish va extiyojni qaror toptirish, ularga nisbatan xurmat uyg’otish, ularni asrash hamda boyitish borasida muayyan mas’ullikni shakllantirishga qaratilgan ijtimoiy harakatning yo’lga qo’yilishi natijasida necha ming yillar davomida yaratilgan va oila, uni tashkil etish, oilaviy munosabatlar moxiyati, farzandlar tarbiyasini olib borish masalalari to’g’risida fikr yurituvchi asarlarning fors, arab, shuningdek, qadimiy turkiy tillardan tarjima qilinishi, zamondosh pedagog, psixolog va fiziolog olim (mutaxassis)lar tomonidan so’z yuritilayotgan muammo doirasida tadqiqot ishlarining olib borilishi tufayli ayni vaqtda muayyan manbalar majmuasiga ega bo’ldik. Biroq ushbu manbalar majmuasi mustaqil oilaviy hayot bo’sag’asida turgan yoki o’smirlik hamda o’spirinlik yosh davrini o’z boshlaridan kechirayotgan qizlar xissasiga nisbat bo’la olmayapti. Bizga ma’lumki, O’zbekiston Respublikasida istiqomat qiluvchi axoli sonining qariyib 50 foizdan ortig’i (demak, ushbu ko’rsatkich umumiy raqamlarda ifoda etilsa, taxminan 12,5 mln. nafar kishiga to’g’ri keladi) ni yoshlar tashkil etadi. Respublikaning yetakchi kutubxonalarining fondi bilan tanishish oila, uning vujudga kelishi, oilaviy munosabatlar mazmuni, oila xo’jaligini yuritish, farzandlar tarbiyasini tashkil etish, oilaviy muammolar, oilaviy ajrimlar hamda ularni keltirib chiqaruvchi omillar, ularni bartaraf etish, shuningdek, yoshlarni mustaqil oilaviy hayotga tayyorlash masalalarini yorituvchi adabiyotlar soni taxminan 500 ta (o’zbek va rus tillarida chop etilgan adabiyotlar) dan oshmasligini ko’rsatdi. Oddiy matematik xisob-kitob asosida mazkur ko’rsatkichlar nisbatini topishga harakat qilaylik, ya’ni, 12.500.000-500. Ushbu xolatda nisbat 25.000 ga teng bo’ladi. Bundan ko’rinib turibdiki, Respublika kutubxonalarida mavjud bo’lgan, oila mavzusida yaratilgan adabiyotlarning har biri 25.000 nafar yosh (yigit qiz) ga bittadan to’g’ri keladi. Ota-onalarning ijtimoiy mehnat bilan bandligi, oilaviy munosabatlarning ayrim jihatlari xususida ota-onalar hamda farzandlar o’rtasida erkin muloqotning tashkil etilish imkoniyatining chegaralanganligi, ta’lim muassasalarida oilaviy hayotning barcha qirralari to’g’risida ma’lumotlar berish mumkinligi xaqiqatdan yiroq ekanligini xisobga olsak, 25.000 nafar yosh yigit - qizlarning 0,2 foizigina maxsus

adabiyotlar orqali oilaviy hayot, uni tashkil etish, oilaviy munosabatlarning tub moxiyati, ularni samarali yo’lga qo’yish, ota - ona hamda farzandlar o’rtasida samimiy, o’zaro ishonchga asoslangan munosabatni o’rnatish, oilaviy muammolarni ortiqcha xissiyotlarsiz, janjallarsiz xal etish, oilaviy ajrimlarning oldini olish shartlari to’g’risida ma’lumotlar olish imkoniyatiga ega bo’lar ekanlar.

3. 
   Oila, shuningdek, ota-onalarga ijtimoiy tashkilotlar, ta’lim muassasalari hamda muayyan mutaxassislik yo’nalishlarida faoliyat yurituvchi idoralar tomonidan ko’rsatilayotgan nazariy va amaliy yordamning ijtimoiy extiyojlarga nisbatan proporsional emasligi. Bizga yaxshi ma’lumki, O’zbekiston Respublikasi axolisining qariyib 70 foizdan ortig’i qishloq va ovullarda istiqomat qiladilar. Mustaqillik sharoitida olib borilayotgan ijtimoiy o’zgarishlarning sezilarli samaralar berayotganligiga qaramay, qishloq axolisining turmush darajasini yaxshilash, ularga maishiy xizmat ko’rsatish sifatini oshirish borasidagi jiddiy muammolarni to’la to’kis bartaraf etishga muvaffaq bo’linmadi. Ushbu xolat bozor iqtisodiyoti munosabatlarining qaror topishi bilan bog’liq ravishda yuzaga kelgan muammolar tufayli o’z kuchini saqlab qolmoqda. Ya’ni, axolining ish o’rni bilan yetarli darajada ta’minlanmaganligi, oylik maoshlarni ishchi xizmatchilarga doimiy ravishda va muddatida yetkazib berishdagi o’zilishlar, ayrim jamoa xo’jaliklaridagi iqtisodiy tanglik, muayyan ishlab chiqarish korxonalarining sanasiyaga tushirilishi (bankrot deb e’lon qilinishi) va xokazo xolatlar mazkur joylarda faoliyat olib borayotgan xizmatchilarni ijtimoiy axvolining yomonlashuvini ta’minlovchi obyektiv omillar bo’lib qolmoqda. Ijtimoiy tashkilotlar, ta’lim muassasalari hamda muayyan mutaxassislik idoralari oldida turgan ichki muammolar ham axoli, xususan, qishloq axolisi o’rtasida o’zluksiz, izchil va tizimli ravishda maishiy, tibbiy va ijtimoiy yordamlarni ko’rsatish imkonini bermayapti. Eng achinarlisi, oila va ta’lim muasssasalari o’rtasida bir necha o’n yillar davomida shakllangan hamda yoshlar ta’limi va tarbiyasini muvaffaqiyatli tashkil etish borasida muayyan an’ana va tajribaga ega bo’lgan “Oila va ta’lim muassasasi” hamkorligi barham topmoqda. Bugungi kunda ular o’rtasida olib borilayotgan hamkorlik turli bosqichdagi ta’lim muassasalarining
   

ichki muammolari (ta’lim muassasasi binolarini ta’mirlash, ularda sanitariya xolatini saqlash, o’quvchilarni muayyan darajada rag’batlantirish va xokazo kabi extiyojlarni qondirish) ni ijobiy xal etish maqsadida pul mablag’larini yig’ishdangina iborat bo’lib qolmoqda.

Oila sharoitida yoshlar, shu jumladan, qizlarni mustaqil oilaviy hayotga tayyorlash muammosi doirasida qishloq axolisi o’rtasida olib borilayotgan tadbirlarning o’zluksiz, tizimli hamda izchilligi ta’minlanmayapti. Ma’lum vaqtda bu boradagi tadbirlarning o’tkazilishiga katta miqdordagi kuch va mablag’ sarflangani xolda ayrim vaqtlarda mazkur mavzuning mutlaqo unutilishiga yo’l qo’yilmoqda.

4. 
   Ommaviy axborot vositalari orqali oila moxiyati, oilaviy hayotni tashkil etish, farzandlar tarbiyasini muvaffaqiyatli olib borish, oilaviy munosabatlar mazmuni, shuningdek, oilaviy nizo va ajrimlarni keltirib chiqarayotgan sabablar va ularni bartaraf etish chora tadbirlari xususida namoyish (yoki chop) etilayotgan ko’rsatuv, eshittirish yoki chiqishlar saviyasining yuqori emasligi. Oila muammosiga doir mavzularda vaziyat yoki xolatlarni chuqur taxlil etishga asoslanib tayyorlanayotgan ko’rsatuv, eshittirish yoki chiqishlarning yo’qligi, mavjud ko’rsatuv, eshittirish yoki chiqishlar mazmunining bir yoqlamalik kasb etayotganligi ota-onalarning yoshlar, shu jumladan, qizlarni mustaqil oilaviy hayotga tayyorlash borasida ma’lum ma’lumotlarga ega bo’la olmayotganligiga ham sabab bo’lmoqda.
   
5. 
   Respublikada yo’z berayotgan ijtimoiy iqtisodiy o’zgarishlar axoli ma’naviy axloqiy qarashlarining yangicha mazmun kasb etishiga olib keldi. Ayni vaqtda axoli ruxiyatida ro’y berayotgan kechinmalarning aksariyat qismini moddiy extiyojlarni qondirish ishtiyoqi egallagan bo’lib, bu xolat o’z-o’zidan ma’naviy extiyojlarni qondirish istagidan ustun mavqye egallashiga sabab bo’lmoqda.To’g’ri organizmning yashovchanlik qobiliyatini ta’minlash, tiklash va qayta tiklash manbai bo’lgan moddiy manbalarga ega bo’lmasdan turib, muayyan ishlab chiqarish yoki yaratuvchanlik faoliyatni olib borish mumkin emas. Biroq ana shu faoliyat mazmunini ezgu g’oyalar bilan boyitmay turib, ko’zlangan maqsadga ham
   

erishib bo’lmaydi. Insonni ijtimoiy jamiyat, atrofdagi kishilar yoki o’zi uchun foydali bo’lgan xatti harakatni tashkil etishga yo’llovchi omillardan biri bu uning oilasi muhitidagi tinchlik, osoyishtalik, oila a’zolari o’rtasidagi o’zaro hamjihatlilik va hamkorlik xisoblanadi. Oilaviy tinchlik, osoyishtalik, oila a’zolari o’rtasida o’zaro hamjihatlilik va hamkorlikni qaror toptirishning kafolati esa yoshlar, shu jumladan, qizlarni mustaqil oilaviy hayotga puxta tayyorlash, ularda ma’lum oilaviy qiyinchilik va muammolarni bartaraf eta olish layoqatini shakllantirish sanaladi. Bizning nazarimizda, yuqorida qayd etilgan muammolarning ijobiy yechimini quyidagi faoliyatlarni yo’lga qo’yish orqali ta’minlash mumkin bo’ladi:

1. 
   Ota-onalar o’rtasida oila sharoitida yoshlar, shu jumladan, qizlarni mustaqil oilaviy hayotga tayyorlash muammosining nazariy va amaliy jihatlarini to’laqonli yoritib berishga xizmat qiluvchi targ’ibot va tashviqot ishlarini samarali, tizimli va o’zluksiz tarzda yo’lga qo’yish lozim. Ota-onalarda oila sharoitida yoshlar, shu jumladan, qizlarni mustaqil oilaviy hayotga tayyorlash ularning porloq kelajagi va baxtli hayotlarini kafolatlovchi omil ekanligi to’g’risidagi tushunchani xosil qilish, bu boradagi nazariy va amaliy bilimlarni chuqur egallashga bo’lgan ichki extiyoj va rag’batni shakllantirish tadqiqot muammosining ijobiy yechimini ta’minlashga yordam beradi.
   
2. 
   Respublika “Oila” ilmiy - amaliy Markazi raxbarligida oila muammolari bo’yicha ilmiy tadqiqotlar olib borayotgan yetakchi olimlar, pedagog, psixolog, fiziolog, shuningdek, turli yo’nalishdagi ta’lim muassasalarida faoliyat yuritayotgan, katta hayotiy tajriba va pedagogik maxoratga ega o’qituvchilarning ijodiy kuchidan samarali foydalanish, ularning faoliyatini muvofiqlashtirish, zarur vaziyatlarda ular tomonidan bildirilayotgan tashabbuslarni qo’llab quvvatlash, shuningdek, ular mehnatining ma’naviy jihatdan rag’batlantirilib borishiga erishish maqsadga muvofiqdir.
   
3. 
   Oila sharoitida yoshlarlarni mustaqil oilaviy hayotga tayyorlash borasida oila, ta’lim muassasalari va ijtimoiy tashkilotlar o’rtasida mustahkaml aloqani yuzaga keltirish ular o’rtasida doimiy ravishda axborot almashuvining yo’lga qo’yilishi, xususiy muammolarni xal etishda ularning bir birlarini qo’llab
   

quvvatlashlariga erishish, shuningdek, bir-birlariga nisbatan ishonch xissini qaror toptirish oilaviy ajrimlar sonining ortib borishini oldini olishga yordam beradi.

4. 
   Ommaviy axborot vositalari orqali chuqur ilmiy taxlil hamda metodik tavsiyalarni berishga asoslangan oila moxiyati, oilani shakllantirish, oila a’zolarining o’rtasida o’zaro ishonch, ularning xis tuyg’u, kechinma va o’y fikrlarning xurmat qilinishiga asoslangan munosabatni qaror toptirish, farzandlar tarbiyasini muvaffaqiyatli tashkil etish, oila xo’jaligini samarali boshqarish va xokazo mavzulardagi ko’rsatish, eshittirish hamda chiqishlarning berib borilishi birinchidan, oilaviy muammolarning bartaraf etilishiga zamin xozirlasa. ikkinchidan, oila hamda ijtimoiy tashkilotlar o’rtasida axborot almashuvining yo’lga qo’yilishiga imkon beradi.
   
5. 
   Ota-onalarda moddiy extiyojlarnigina emas, balki ma’naviy extiyojlarning ham birdek qondirilishi ro’y berilishi mumkin bo’lgan ijtimoiy ziddiyatlarning oldini olishga yordam berajagi borasidagi qarashni shakllantirish lozim. Insoniyat tomonidan to’plangan asriy hayotiy tajriba moxiyatiga ko’ra qayerda insonlar ma’naviy extiyojlarning qondirilishini asosiy o’ringa qo’ygan bo’lsalar, o’sha yerda moddiy ishlab chiqarish ham tez sur’atlar bilan rivojlangan. Bu esa insonlarning farovon turmushini yaratilishiga asos bo’lib xizmat qilgan.
   

3.