O'zbekiston respublikasi

15. Tuzilmalar

1. type rasm = (piki, trefi, bubni, chervi);
nom=(olti, etti, sakkiz, toqqiz, on, valet ,dama, qirol, tuz);
karta = record m: rasm; d: nom end;
KR rasmli (rasm) karta (karta) zot bo'lganda K1 karta K2 kartani urishi yoki yo'qligini aniqlovchi mantiqiy uradi(K1,K2,KM) funktsiya-funktsiyasi tuzilsin.
2. type choqqi = record nomi: string[15];
balandligi: 1000..9999
end;
ruyxat = array [1..30] of choqqi;
C ro'yhatdagi (ruyxat) eng baland cho'qqining nomini chop qiluvchi eng_baland(C) funktsiyasi tuzilsin.
3. Maktab o'quvchisi haqidagi ma'lumotni o'z ichiga olgan aralash tur e'lon qilinsin. Unda o'quvchining familiyasi, ismi va sharifi, yoshi, maktab nomeri, nechanchi sinfda o'qishi va qandaydir beshta fandan olgan baholari berilgan bo'lsin.
Mazkur turdagi o'zgaruvchi e'lon qilinib, unga mos ravishda quyidagi qiymatlar berilsin: Salimov Karim Olimovich, 16 yosh, 194-maktab, 9B-sinf, baholari- 5, 3, 4, 5, 2.
4. type deсard  record x,y: real end;
qutb  record r, fi: real end; {r  0 , -  fi   }
Berilgan nuqta koordinatasini Dekard (dekard) koordinatalar sistemasi d dan qutb koordinatalar sistemasi r ga o'tkazadigan DQ(d,p) va teskari almashtirishni bajaruvchi QD(p,d) funktsiyalari tuzilsin.
5. type maydon  record
vert : (a,b,c,d,e,f,g,h); goriz : 1..8
end;
Farzin bir yurishda n1 maydondan (maydon) n2 maydonga o'tishi mumkinligini tekshiradigan mantiqiy farzin_yurish(n1,n2) funktsiyasi tuzilsin.
6. type vaqt = record soat: 0..23; min, sek: 0..59 end;
a) t1 vaqt (vaqt) t2 vaqtdan oldin kelishini tekshiradigan mantiqiy oldin(t1,t2) funktsiyasi tuzilsin (bir sutka ichida);
b) t vaqtdan 1 sekund ortiq vaqtni t1 parametrga beradigan sesund(t,t1) funktsiyasi tuzilsin (sutka almashinuvi hisobga olingan holda);
v) t1 vaqtdan t2 vaqtgacha qancha vaqt o'tganligini xisoblaydigan interval(d,t2,t1) funktsiyasi tuzilsin. (d=t2-t1, t2>t1.)
7. type ism  (Anvar, Vali, Jura, Savri, Rano, Bahodir, Tura, Saida);
malumot  record
jinsi: (er,ayol);
buyi: 140..200 end;
guruh  array[ism] of malumot;
a) GR guruhidagi (guruh) ayollarni o'rtacha bo'yini aniqlaydigan urta_boy(GR) funktsiyasi tuzilsin.
b) GR guruhidagi (guruh) erkaklarning eng bo'yi uzunining ismini aniqlaydigan baland (GR) funktsiyasi tuzilsin.
v) GR guruhida (guruh) kamida 2 ta bir xil bo'yga ega odamlar borligini tekshiradigan mantiqiy teng_boy(GR) funktsiyasi tuzilsin.
8. type ratsional  record
surat: integer; mahraj: 1..maxint end;
massiv  array[1..20] of ratsional;
a) a va b ratsional (ratsional) sonlarni tengligini tekshiruvchi mantiqiy teng(a,v) funktsiyasi tuzilsin.
b) a va b ratsional (ratsional) sonlarni yig'ib, yig'indisini s ratsional parametrga beradigan summa(c,a,b) funktsiyasi tuzilsin.
v) r ratsional (ratsional) sonni qisqartirib bo'lmaydigan ko'rinishga keltiradigan qisqartir(r) funktsiyasi tuzilsin.
g) x massivdagi ratsional sonlarning eng kattasini m parametrga beruvchi max(x,m) funktsiyasi tuzilsin.
9. type komplex  record re, im: real end;
koeff  record a,b,c: komplex end; {a0}
ax²bxc kvadrat uchhadning x kompleks (komplex) nuqtada r koeffitsyentlari (koeff) bo'yicha uning qiymatini hisoblaydigan qiymat(p,x,y) funktsiyasi tuzilsin.
10. type domino_tosh  record chap, ung: 0..6 end;
qator  array [1..28] of domino_tosh;
Berilgan r qatordagi (qator) domino toshlari (domino_toshi) to'g'ri qo'yilganligini (navbatdagi domino toshining o'ng qismidagi son keyingi toshning chap qismidagi songa tengligini) tekshiradigan mantiqiy togri_qator(r) funktsiyasi tuzilsin.
11. type kun1..31; oy 1..12; yil 1..2000;
sana  record c: son; o: oy; y: yil end;
xafta_ kuni  (dush, sesh, chor, pay, juma, shan, yak);
Barcha sanalar Grigorian kalendari bo'yicha berilgan deb hisoblab:
a) d-sanaga (sana) tegishli bo'lgan oydagi kunlar sonini hisoblovchi sana_d(d) funktsiyasi tuzilsin.
b) d-sana (sana) to'g'riligini (masalan, 31 iyun bo'lmasligi va h.k.) tekshiradigan mantiqiy tugri_sana_oy_kunlari(d) funktsiyasi tuzilsin.
v) 1-yil 1-yanvardan to d-sanagacha necha kun o'tganligini hisoblaydigan kunsoni(d) funktsiyasi tuzilsin.
g) d – sana haftani qaysi kunini aniqlaydigan dn(d) funktsiyasi tuzilsin (eramizning 1-yilining 1-yanvari dushanba (dush) kuni bo'lganligini hisobga olgan holda).
12. type satr  string[20];
yashovchi  record familiya, shahar: satr;
manzil: record
kucha: satr;
uy,xona: 1..999
end;
end;
ruyxat  array [1..15] of yashovchi;
Berilgan S ro'yxatdagi (ruyxat) turli shaharda, lekin bir xil manzilda yashovchi ixtiyoriy ikkita shahar yashovchisining familiyasini chop qiladigan taqdir_xazili(S) funktsiyasi tuzilsin.
13. type satr  string[18];
sana  record
kun: 1..31; oy: 1..12; yil: 1900..2002
end;
anketa  record
familiya: satr; jinsi: (erk,ayol); tyg_kun: sana
end;
guruh  array 1..25 of anketa;
a) GR guruhidagi (guruh) eng katta yoshli erkakning familiyasini Fam satriga (satr) yozadigan yoshi_kattasi(GR, Fam) funktsiyasi tuzilsin (yoshi eng kattasi bor va yagona deb hisoblansin).
b) GR guruhidagi (guruh) familiyasi Fam bilan boshlanadigan odamlarning familiyalari va tug'ilgan kunlarini chop qiladigan Chop_etish(GR, Fam) funktsiyasi tuzilsin.
14. type suz  string[9];
tel_nomer  string[7];
tanish  record
familiya: suz;
nomer: tel_nom
end;
bet  array [1..20] of tanish;
yondaftar  array[‘a’..’z’] of bet;
YD yon daftarchani (yondaftar) har bir betida bir xil harfdan boshlangan familiyalar va betning nomeri yozilgan deb hisoblagan holda:
a) YD da F familiyali tanish odam to'g'risida ma'lumot borligini aniqlovchi va, agar bunday ma'lumot bo'lsa, uning telefon nomerini TN parametrga beruvchi mantiqiy nomer(YD,F,TN) funktsiyasi tuzilsin.
b) YDda TN telefon nomerli tanish to'g'risida ma'lumot borligini aniqlovchi va, agar bunday ma'lumot bo'lsa, uning familiyasini F parametrga beruvchi mantiqiy familiya (YD,F,TN) funktsiyasi tuzilsin.
15. const n  300;
type yozuv  record
kalit: integer;
mazmun: array 1..99 of a..z
end;
jadval  array1..n of yozuv;
Jadvaldagi (jadval) yozuvlar har xil kalitdan (kalit) iborat deb hisoblagan holda:
a) T jadval yozuvlarini ularning kalitlarini o'sishi bo'yicha tartiblovchi tartib(T) funktsiyasi aniqlansin;
b) kaliti bo'yicha tartiblangan T jadvalda K kalitli yozuv bor yoki yo'qligini aniqlovchi, agar bunday yozuv bo'lsa, uning tartib nomerini N parametrga beruvchi mantiqiy izlash(T,K,N) funktsiyasi tuzilsin.
16. z kompleks son (2 ta haqiqiy son ko'rinishida) va 0 xaqiqiy son berilgan. Quyidagi funktsiyalar  aniqlikda hisoblansin:
a) e^z1z1!z²2!zⁿn!...
b) sh^zzz³3!z⁵5!...z^2n1(2n1)!...
v) chz1z²2!z⁴4!...z²ⁿ(2n)!...
g) sinzz-z³3!z⁵5!-...(-1)ⁿz^2n1(2n1)!...
d) cosz1-z²2!z⁴4!-...(-1)ⁿz²ⁿ(2n)!...
e) ln(1z)z-z²2z³3-...(-1)^n-1zⁿn... (z1)
j) arctgzz-z³3z⁵5-...(-1)ⁿz^2n1(2n1)... (z1).