O'zbekiston respublikasi

13. Ko'rsatkich turi

1. type kursatgich = ^real;
vector = array[1..100] of kursatgich;
x vektorning barcha elementlari nil emas deb hisoblagan holda aniqlansin:
a) x vektor elementlari ko'rsatuvchi sonlar ichida eng kattasini topuvchi max(x) funktsiyasi;
b) x vektorning manfiy songa ko'rsatuvchi birinchi elementi yoki bunday element bo'lmagan holda nil qiymatini beruvchi neg1(x) funktsiyasi;
v) x vektorida kamida ikkita bir xil ko'rsatgichlar bor yoki yo'qligini aniqlovchi same(x) funktsiyasi.
g) x vektorida bir xil songa ko'rsatgichlarni, ularning birinchisi bilan almashturuvchi unique(x) funktsiyasi.
2. "Uzun" matnni tavsiflash usullaridan biri − matnni bir xil uzunlikdagi satrlarga bo'lish va bu satrlarga ko'rsatgichlar massivini yaratishdir.
Const d =...; {satr uzunligi}
n =...; {satrlarning maksimal soni}
type satr = string[d]; kursatgich = ^satr;
matn = array[1..n] of kursatgich;
Agar matndagi satrlar soni n-dan kam bo'ladigan bo'lsa, massivning oxirgi elementlari nil qiymatiga teng bo'ladi. Massiv boshida nil ko'rsatgichi bo'lishi mumkin emas.
Agar matn ustida amal bajarilishida qiymati nil bo'lib, satrga murojaat bo'lsa, bu amal bajarilmaydi.
Yuqoridagi tavsifdan foydalangan holda quyidagi funktsiya va funktsiyalar tuzilsin:
a) T matndagi satrlar sonini hisoblovchi satrsoni(T) funktsiyasi;
b) elem(T, i, j, c) mantiqiy funktsiyasi tuzilsinki, u T matnda i- satr bor yoki yo'qligini aniqlab, agar u bor bo'lsa, uning j-belgisi s parametrga berilsin;
v) T matnda i- va j- satrlarni o'rinlarini almashtiruvchi almashtirish(T, i, j) funktsiyasi;
g) T matnda i-satrni j-satr nusxasi bilan almashtiruvchi nusha(T, i, j) funktsiyasi;
d) T matnda j-satr nusxasini i-satrdan keyingi o'ringa joylashtiruvchi qoshish(T, i, j) funktsiyasi;
e) T matnda i-satrni o'chiruvchi ochirish(T, i) funktsiyasi;
j) T matnda s belgisi uchrashi yoki yo'qligini aniqlovchi, agar u uchrasa, uning birinchi uchrashining "koordinatalari": satr nomerini- i o'zgaruvchisiga, belgi o'rnini- j o'zgaruvchisiga beruvchi mantiqiy Izlash(T, c, i, j) funktsiyasi;
z) T matn satrlarini chop qiluvchi Chop_etish(T) funktsiyasi;
i) O'qish faylidan satrlarni o'quvchi va ulardan T matnni hosil qiluvchi Oqish(T) funktsiyasi.
Keyingi masalalarda boshlang'ich xalqasiz (rasmning a punkti) yoki boshlang'ich xalqali (rasmning b punkti) bir tomonga yo'nalgan ro'yxatlar quyidagi tavsifi bilan ishlatilsin.
type RE=...; {ro'yxat elementi turi (zarur bo'lganda masalalarda aniqlashtiriladi)}
ruyxat = ^xalqa;
xalqa = record elem: RE; navb_element: ruyhat end;
Bu yerda L, L1 va L2 parametrlari ro'yxatlarni (ruyhat) anglatadi, E, E1 va E2 - RE turidagi berilganlar bo'lib, ularga o'zlashtirish va tenglikka tekshirish amallari ishlatiladi.

3. Quyidagilarni amalga oshiruvchi funktsiya yoki funktsiya aniqlansin:
a) L-ro'yxat bo'sh yoki yo'qligini aniqlaydigan;
b) L- ro'yxat elementlarining o'rta arifmetigini topadigan (RE=real);
v) L- ro'yxatga kiruvchi barcha E1 eleventlarni E2 bilan almashtiradigan;
g) bo'sh bo'lmagan L ro'yxatning birinchi va oxirgi elementlarining o'rinlarini almashtiruvchi;
d) L ro'yxat tartiblangan yoki yo'qligini aniqlovchi (RE=’a’..’z’);
e) Elementlari ikkitadan ortiq bo'lgan L ro'yxatning oxiridan bitta oldingi va oxirgi elementlari yig'indisini hisoblovchi (RE=integer);
4. type suz = string[10];
RE = suz;
L ro'yxatdagi quyidagi shartlarga mos keluvchi so'zlar sonini hisoblovchi funktsiya tuzilsin:
a) bir xil belgi bilan boshlanuvchi va tugaydigan;
b) navbatdagi so'z boshlanadigan belgi bilan boshlanuvchi;
v) oxirgi so'z bilan ustma-ust tushuvchi.
5. type fayl = file of RE;
massiv = array [1..50] of RE;
Quyidagi elementlardan qurilgan ro'yxatni natijaviy qiymat sifatida qabul qiluvchi funktsiya tuzilsin:
a) f-faylining;
b) x-massivning (ro'yxat oxiridan boshlab qurilsin).