168
Ishlab chiqarish hajmi
Q
*
dan yuqori bo‘lganda, ya’ni
Q
Q
1
*
da chekli
xarajatlar chekli daromaddan yuqori. Bu holda, ishlab chiqarish hajmini qisqartirish
umumiy xarajatlarni qisqartirishga olib keladi. Rasmdagi
ESK
uchburchak yuzasi
1
Q
miqdorda mahsulot ishlab chiqarish natijasida yo‘qotilgan foydani ifodalaydi.
Xulosa qilish mumkinki, narx o‘rtacha umumiy xarajatdan qancha yuqori
bo‘lsa, firmaning foydasi shuncha ko‘p bo‘ladi. Buni quyidagi grafikda ko‘rish
mumkin (12.5-rasm).
12.5-rasm. Raqobatlashuvchi firma foydasi
Rasmda, boshlang‘ich narx
P
0
bo‘lganda umumiy foyda
0
0
0
0
E
B
A
P
to‘rtburchak yuzi bilan ifodalansa, narx oshib
P
1
bo‘lganda umumiy foyda qiymati
ham oshadi va
1
1
1
1
E
B
A
P
to‘rtburchak yuzi bilan ifodalanadi.
Shuni ham eslatish o‘tish joizki, firma qisqa muddatli oraliqda har doim ham
foydani maksimallashtiravermaydi. Ko‘p hollarda o‘zgarmas xarajatning oshib
ketishi umumiy o‘rtacha xarajatni ham oshirib yuboradi (12.6-rasm).
Dostları ilə paylaş: 
