O‘zbеkiston rеspublikаsi

 
16.6. Ish haqi stavkalari differentsiasiyasi (tabaqalashuvi) 
 
Biz yuqoridagi mulohazalardan ish haqini o‘zgarmas deb qaradik. Amalda 
o‘rtacha ish haqi mutaxassisliklar bo‘yicha ham, tarmoqlar bo‘yicha ham, hattoki bir 
xil ishni bajaruvchi ishchilar bo‘yicha ham farq qiladi. Masalan, avtomobilsozlik 
tarmog‘ida ishlaydigan ishchilarning o‘rtacha ish haqi, qurilish sohasida ishlaydigan 
ishchilarning o‘rtacha ish haqlaridan farq qiladi, xuddi shunday kimyo tarmog‘idagi 
o‘rtacha ish haqi ham engil va oziq-ovqat sanoatidagi o‘rtacha ish haqidan farq qiladi. 
Yuqori kategoriyali vrach past kategoriyali vrachga qaraganda ko‘proq maosh oladi. 
W 
W
N
 
W
M
 
W
e
 
MRC
L
 
L 
0 
S
L
 
L
e
 
D
L
 
MR 
N 
L
M
 
E
0
 
E 
M 
L
N
 

---

225 
Ushbu farqning tagida, insonlar qobiliyatining xilma-xilligi, ma`lumoti, bilimi, 
tajribasi, malakasi yotadi. Bulardan tashqari, ular bajaradigan ishlarning turi ham, 
ular oladigan daromadlarga har-xil ta’sir qiladi. Ishning murakkabligi, ishlab 
chiqarishning inson hayoti uchun zararli bo‘lishi, ushbu sohada ishlovchilarning ish 
haqida ushbu zararni qoplaydigan qo‘shimcha ish haqida o‘z ifodasini topadi. 
Quyidagi 16.16-rasmda ishning og‘irligi va zararligi uchun to‘lanadigan 
qo‘shimcha ish haqi ko‘rsatilgan.