Oʻzbekiston respublikasining soliq kodeksi (Yangi tahriri) Oʻzbekiston Respublikasining
-modda. Nazorat qilinadigan chet el
Yüklə 2,93 Mb. Pdf görüntüsü
|
|
331-modda. Nazorat qilinadigan chet el
kompaniyalarining foydasiga soliq solishning oʻziga xos xususiyatlari (1-q.) Nazorat qilinadigan chet el kompaniyasining foydasi (zarari) deb mazkur kompaniyaning ushbu moddada belgilangan tartibga muvofiq quyidagi usullardan biri bilan aniqlangan foydasining (zararining) miqdori eʼtirof etiladi: 1) kompaniya roʻyxatdan oʻtkazilgan mamlakatning qonunchiligiga muvofiq tuzilgan mazkur kompaniyaning yillik moliyaviy hisoboti maʼlumotlari boʻyicha. Bunday holda nazorat qilinadigan chet el kompaniyasining soliq solinguniga qadar boʻlgan foydasining (zararining) miqdori ushbu kompaniyaning foydasi (zarari) deb eʼtirof etiladi; (OʻzR 21.04.2021-y. OʻRQ-683- son Qonuni tahriridagi band) 2) ushbu boʻlimda soliq toʻlovchi boʻlgan yuridik shaxslar uchun belgilangan qoidalar boʻyicha. (2-q.) Nazorat qilinadigan chet el kompaniyasining foydasini (zararini) ushbu modda birinchi qismining 1-bandiga muvofiq aniqlash quyidagi shartlardan biri bajarilgan taqdirda amalga oshiriladi: 1) ushbu nazorat qilinadigan chet el kompaniyasining doimiy turgan joyi soliq solish masalalari boʻyicha Oʻzbekiston Respublikasi bilan xalqaro shartnomasi mavjud boʻlgan chet davlat boʻlsa, bundan soliq solish maqsadida Oʻzbekiston Respublikasi bilan axborot almashishni taʼminlamaydigan davlatlar (hududlar) mustasno; 2) moliyaviy hisobotga nisbatan salbiy fikrlar mavjud boʻlmagan yoki fikrlarni ifodalash rad etilmagan auditorlik xulosasi taqdim etilgan boʻlsa. (3-q.) Nazorat qilinadigan chet el kompaniyasining foydasini (zararini) ushbu modda birinchi qismining 1-bandiga muvofiq aniqlash quyidagi talablarni hisobga olgan holda amalga oshiriladi: 1) nazorat qilinadigan chet el kompaniyasining foydasini (zararini) aniqlash maqsadida bunday kompaniya roʻyxatdan oʻtkazilgan davlatning qonunchiligiga muvofiq tuzilgan konsolidatsiyalashmagan moliyaviy hisobotdan foydalaniladi. Agar nazorat qilinadigan chet el kompaniyasi roʻyxatdan oʻtkazilgan davlatda bunday qonunchilik mavjud boʻlmasa, foyda (zarar) Moliyaviy hisobotlarning xalqaro standartlariga yoxud moliyaviy hisobotlarni tuzishning xalqaro jihatdan eʼtirof etilgan, qimmatli qogʻozlarni savdolarga qoʻyishga ruxsat berish toʻgʻrisida qaror qabul qilishi uchun chet el moliyaviy vositachilari roʻyxatiga kiritilgan chet el fond birjalari hamda chet el depozitar-kliring tashkilotlari tomonidan qabul qilinadigan standartlariga muvofiq aniqlanadi; (OʻzR 21.04.2021-y. OʻRQ-683-son Qonuni tahriridagi band) 2) agar nazorat qilinadigan chet el kompaniyasi roʻyxatdan oʻtkazilgan davlatning qonunchiligiga muvofiq ushbu kompaniyaning moliyaviy hisoboti majburiy auditdan oʻtkazilishi shart boʻlmasa, ushbu Kodeks maqsadlarida foydani (zararni) aniqlash auditi auditning xalqaro standartlariga muvofiq oʻtkazilgan moliyaviy hisobot asosida amalga oshiriladi. Ushbu bandda belgilangan shartlarga rioya etish ushbu modda ikkinchi qismining 1-bandini qoʻllash maqsadlari uchun talab etilmaydi. (OʻzR 21.04.2021-y. OʻRQ-683-son Qonuni tahriridagi band) (4-q.) Ushbu moddaning ikkinchi qismida belgilangan shartlar bajarilmagan taqdirda, shuningdek nazorat qiluvchi shaxs boʻlgan soliq toʻlovchining tanloviga koʻra, nazorat qilinadigan chet el kompaniyasining foydasi (zarari) ushbu modda birinchi qismining 2-bandiga muvofiq aniqlanadi, bundan ushbu moddaning oltinchi, yettinchi, toʻqqizinchi - oʻn birinchi qismlarida belgilangan qoidalar mustasno. (5-q.) Agar nazorat qilinadigan chet el kompaniyasining foydasini (zararini) aniqlash tartibi ushbu modda birinchi qismining 2-bandiga muvofiq soliq toʻlovchining tanlovi boʻyicha qoʻllanilsa, bunday tartib tegishli nazorat qilinadigan chet el kompaniyasiga nisbatan bu tartibni qoʻllash boshlangan sanadan eʼtiboran kamida besh soliq davri ichida qoʻllanilishi lozim va bu hisob siyosatida nazorat qiluvchi shaxs boʻlgan soliq toʻlovchiga soliq solish maqsadlari uchun mustahkamlab qoʻyilgan boʻlishi kerak. (6-q.) Nazorat qilinadigan chet el kompaniyasining ushbu kompaniyaning moliyaviy hisoboti maʼlumotlari boʻyicha aniqlangan va chet el valyutasida ifodalangan, ushbu Kodeksning 208-moddasida nazarda tutilgan tartibga muvofiq hisobga olinadigan dividendlarning (taqsimlangan foydaning) miqdoriga kamaytirilgan foydasi (zarari) chet el valyutasining yillik moliyaviy hisobot tuziladigan davr uchun aniqlanadigan, Oʻzbekiston Respublikasi Markaziy banki tomonidan milliy valyutaga nisbatan belgilangan oʻrtacha kursi qoʻllanilgan holda milliy valyutada qayta hisob-kitob qilinishi lozim. (7-q.) Nazorat qilinadigan har bir chet el kompaniyasi foydasining (zararining) summasi kompaniyaning tegishli davr (davrlar) uchun tuzilgan, uning moliyaviy va soliq hisobotlari ilova qilingan moliyaviy hisoboti bilan hujjatlar asosida tasdiqlangan boʻlishi kerak. (8-q.) Nazorat qilinadigan chet el kompaniyasi foydasining (zararining) summasi ushbu modda birinchi qismining 2-bandiga muvofiq aniqlangan taqdirda, nazorat qilinadigan chet el kompaniyasi foydasining (zararining) summasi chet el tashkiloti doimiy turgan davlatning (hududning) rasmiy valyutasida aniqlanadi hamda u chet el valyutasining nazorat qilinadigan chet el kompaniyasi foydasining (zararining) summasi aniqlanadigan kalendar yil uchun aniqlanadigan, Oʻzbekiston Respublikasi Markaziy banki tomonidan milliy valyutaga nisbatan belgilangan oʻrtacha kursi qoʻllanilgan holda milliy valyutada qayta hisob-kitob qilinishi lozim. Nazorat qilinadigan chet el kompaniyasi foydasining (zararining) summasi foydaning summasini aniqlash imkonini beradigan hujjatlar bilan tasdiqlangan boʻlishi kerak. Bunday hujjatlar, xususan, nazorat qilinadigan chet el kompaniyasining hisob-kitob varaqlaridan koʻchirmalar, amalga oshirilgan operatsiyalarni tasdiqlovchi dastlabki hujjatlardan iborat boʻlishi mumkin. (9-q.) Nazorat qilinadigan chet el kompaniyasining foydasini (zararini) aniqlashda ushbu kompaniyaning yillik moliyaviy hisobotida aks ettirilgan quyidagi daromadlari (xarajatlari) hisobga olinmaydi: 1) kompaniyaning ustav fondidagi (ustav kapitalidagi) ulushlarini, kooperativlarning paychilik fondlaridagi paylarini va paychilik investitsiya fondlaridagi paylarni, qimmatli qogʻozlarni, hosila moliyaviy vositalarni moliyaviy hisobotni tuzishda qoʻllaniladigan standartlarga muvofiq haqiqiy qiymati boʻyicha qayta baholash summalari tarzidagi; 2) nazorat qilinadigan chet el kompaniyasi roʻyxatdan oʻtkazilgan mamlakatning qonunchiligiga (ushbu kompaniyaning moliyaviy hisobotini tuzish maqsadlari uchun hisob siyosatiga) muvofiq moliyaviy hisobotda nazorat qilinadigan chet el kompaniyasi deb eʼtirof etilgan shoʻba (birlashgan) tashkilotlar foydasining (zararining) summalari tarzidagi; (OʻzR 21.04.2021-y. OʻRQ-683-son Qonuni tahriridagi band) 3) rezervlarni shakllantirishga sarflangan xarajatlarning va rezervlarni tiklashdan koʻrilgan zararlarning summalari tarzidagi. Bunda nazorat qilinadigan kompaniyaning foydasi ilgari shakllantirilgan rezervning miqdorini kamaytiradigan xarajatlar summasiga kamaytiriladi. Agar nazorat qilinadigan chet el kompaniyasining kompaniya roʻyxatdan oʻtkazilgan mamlakatning qonunchiligiga muvofiq tuzilgan yillik moliyaviy hisoboti maʼlumotlariga koʻra zarar aniqlansa, ilgari shakllantirilgan rezervning miqdorini kamaytiruvchi xarajatlar bunday zararning summasini koʻpaytiradi. (OʻzR 21.04.2021-y. OʻRQ-683-son Qonuni tahriridagi band) (10-q.) Nazorat qilinadigan chet el kompaniyasining foydasini (zararini) aniqlash chogʻida ilgari shakllantirilgan rezervning miqdorini kamaytiruvchi xarajatlar summasini hisobga olishning ushbu modda toʻqqizinchi qismining 3-bandida belgilangan tartibi, agar nazorat qilinadigan chet el kompaniyasining moliyaviy hisobotida ilgari shakllantirilgan rezervlarni kamaytiruvchi xarajatlar summasi ochib berilgan boʻlsa yoki bunday xarajatlar hujjatlar bilan tasdiqlangan boʻlsa, qoʻllaniladi. (11-q.) Kompaniyaning ustav fondidagi (ustav kapitalidagi) ulushlari, kooperativlarning paychilik fondlaridagi paylari va paychilik investitsiya fondlarining paylari, qimmatli qogʻozlar, hosila moliyaviy vositalar realizatsiya qilingan yoki boshqacha tarzda chiqib ketgan taqdirda, nazorat qilinadigan chet el kompaniyasining, ushbu moddaning birinchi qismi 1-bandiga muvofiq, aniqlangan foydasiga (zarariga) ularni qayta baholash summalari (agar bunday qayta baholash amalga oshirilgan boʻlsa), shu jumladan ularning qadrsizlanishidan koʻrilgan zararning summasi miqdorida tuzatish kiritiladi. (12-q.) Nazorat qilinadigan chet el kompaniyasining yillik moliyaviy hisobotlarining maʼlumotlariga koʻra zarar aniqlansa, agar ushbu moddaning oʻn toʻrtinchi qismida boshqacha qoida belgilanmagan boʻlsa, u kelgusi davrlarga cheklovlarsiz taqsimlab oʻtkazilishi va ushbu kompaniyaning soliq bazasini aniqlashda hisobga olinishi mumkin. (13-q.) Nazorat qilinadigan chet el kompaniyasining ushbu moddaning birinchi qismida belgilangan usullardan biri yordamida aniqlangan zarari, agar nazorat qiladigan shaxs boʻlgan soliq toʻlovchi mazkur zarar olingan davr uchun nazorat qilinadigan chet el kompaniyasi toʻgʻrisidagi bildirish xatini taqdim etmasa, kelgusi davrlarga taqsimlab oʻtkazilishi mumkin emas. (14-q.) Nazorat qilinadigan chet el kompaniyasining soliq bazasi nazorat qilinadigan har bir chet el kompaniyasiga nisbatan alohida-alohida aniqlanadi. (15-q.) Agar nazorat qilinadigan chet el kompaniyasining soliq bazasini aniqlashda hisobga olinadigan daromadlari oʻziga nisbatan oʻzaro bogʻliq shaxslar oʻrtasida bitimlar tuzilishi munosabati bilan soliqlarni hisoblab chiqarish va toʻlashning toʻliqligini tekshirish oʻtkazilgan soliq toʻlovchi bilan nazorat qilinadigan bitim tuzilishi natijasida olingan boʻlsa hamda mazkur tekshiruv natijalari yuzasidan qabul qilingan, kuchga kirgan qarorga muvofiq bitim narxiga soliqni qoʻshimcha hisoblash maqsadida tuzatish kiritilgan boʻlsa, nazorat qilinadigan chet el kompaniyasining tegishli daromadlari soliq bazasini belgilash maqsadida mazkur tuzatishni hisobga olgan holda aniqlanadi. (16-q.) Nazorat qilinadigan chet el kompaniyasi tomonidan shu nazorat qilinadigan chet el kompaniyasining yoxud uning oʻzaro bogʻliq shaxsining nazorat qiluvchi shaxsi deb eʼtirof etiladigan yuridik shaxsning foydasiga qimmatli qogʻozlarni va (yoki) mulkiy huquqlarni (shu jumladan ulushlarni, paylarni) realizatsiya qilishdan olingan daromadlar, shuningdek nazorat qilinadigan chet el kompaniyasining qimmatli qogʻozlarni va (yoki) mulkiy huquqlarni (shu jumladan ulushlarni, paylarni) sotib olish narxi tarzidagi xarajatlari, basharti qimmatli qogʻozlarni va (yoki) mulkiy huquqlarni (shu jumladan ulushlarni, paylarni) realizatsiya qilish narxi ularning, nazorat qilinadigan kompaniyaning hisobga olish maʼlumotlariga koʻra, mulk huquqi mazkur qogʻozlarga va (yoki) mulkiy huquqlarga (shu jumladan ulushlarga, paylarga) oʻtgan sanadagi hujjatlar bilan tasdiqlangan qiymatidan kelib chiqqan holda, biroq mazkur qimmatli qogʻozlarning va (yoki) mulkiy huquqlarning (shu jumladan ulushlarning, paylarning) mulk huquqi oʻtgan sanadagi bozor qiymatidan oshmagan, hujjatlar bilan tasdiqlangan qiymatidan kelib chiqqan holda aniqlangan boʻlsa, nazorat qilinadigan kompaniyaning foydasidan (zararidan) chiqarib tashlanadi. (17-q.) Nazorat qilinadigan chet el kompaniyasining tegishli davrdagi foydasiga nisbatan hisoblab chiqarilgan soliq summasi nazorat qiluvchi shaxsning ishtiroki ulushiga mutanosib ravishda chet davlatlar qonunchiligiga va (yoki) Oʻzbekiston Respublikasi qonunchiligiga muvofiq shu foydaga nisbatan hisoblab chiqarilgan soliqning (shu jumladan daromadni toʻlash manbaida ushlab qolinadigan daromad soligʻining), shuningdek shu nazorat qilinadigan chet el kompaniyasining Oʻzbekistondagi doimiy vakolatxonasi foydasiga nisbatan hisoblab chiqariladigan foyda soligʻining miqdoriga nisbatan kamaytiriladi. (OʻzR 21.04.2021-y. OʻRQ- 683-son Qonuni tahriridagi qism) (18-q.) Chet davlatning qonunchiligiga muvofiq hisoblab chiqarilgan soliq summasi hujjatlar bilan tasdiqlanishi kerak, Oʻzbekiston Respublikasining davlat (hudud) bilan soliq solish masalalariga doir xalqaro shartnomasi mavjud boʻlmagan taqdirda, ushbu summa chet davlatning soliqlar sohasida nazorat qilish va tekshirishga vakolatli organi tomonidan tasdiqlanishi kerak. (OʻzR 21.04.2021-y. OʻRQ-683-son Qonuni tahriridagi qism) Yüklə 2,93 Mb. Dostları ilə paylaş:
|