“O„zbekiston tarixi” fanidan yozgan

---

O„zbekiston Respublikasi  

Oliy va O„rta maxsus ta‟lim vazirligi  

Qarshi Davlat universiteti  

 

 

Tarix fakulteti 2 –kurs 21-guruh talabasi  

Bo„riyeva Nigoraning  

“O„zbekiston tarixi” fanidan yozgan  

 

 

 

 

KURS ISHI  

 

 

 

Mavzu: “Shayboniylar davrida  

Movarounnahrda madaniy hayot” 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Bajardi: 

 

 

 

 

Bo„riyeva N. 

Qabul qildi: 

 

 

 

Karomov G„. 

 

---

 

2 

KIRISH 

 

Ma‟lumki,  “Ta‟lim  to‟g‟risida”gi  qonunda  va  Kadrlar  tayyorlash  milliy 

dasturida    ta‟lim  sohasidagi  davlat  siyosatining  asosiy  prinsiplarida  ta‟lim  va 

tarbiyaning  insonparvar  demokratik  xarakterda  ekanligi  muhim  tamoyil  sifatida 

ko‟rsatib  o‟tilgan.  Shuni  nazarda  tutgan  holda  bitiruv  malakaviy  ishimizning 

mavzusi ham o‟ta dolzarb mavzulardan biri hisoblanadi. 

Birinchidan 

O‟zbekiston  tarixi  darslarida  shaxsni  har  tomonlama 

shakllantirish,  uning  qobiliyati  va  imkoniyatlarini  to‟liq  namoyon  etish  va 

rivojlantirish  uchun  qulay  shart–sharoit  yaratish  uchun  ta‟lim  jarayonini  to‟g‟ri 

tashkil  etish,  o‟quvchilarning  ongiga  to‟g‟ri  yo‟l  topa  bilish  muhim  ahamiyatga 

ega.  Vatan  tarixining  ilmiy  tahlil  va  izchil  yondashuvni  talab  qiladigan 

yo‟nalishlaridan  biri  XVI–XVII  asrlarda  hukm  surgan  shayboniylar  davlati 

tarixidir.  

Ikkinchidan  XV–XVII  asrning  boshlarida  Movarounnahrdagi  iqtisodiy 

tushkunlik  va  siyosiy  porokandalikni  vujudga  keltirgan  sabablar,  shu  davr  tarixiy 

jarayonlarining  salbiy  oqibatlari  tegishli  saboq  bo‟lib,  mazkur  voqealarni  chuqur 

anglab, haqqoniy talqin qilish muhimdir. Mustaqillik yillarida O‟zbekiston tarixini 

yangi  konseptual  –  metodologik  asoslarda  tadqiq  etish,  turli  ilmiy  muammolarni 

asl  manbalarga  tayangan  holda  tahlil  etish  muhim  masalaga  aylandi.  O‟zbekiston 

Respublikasi  Prezidenti  I.A.Karimov  tashabbusi  bilan  tarixiy  –  madaniy  merosni 

o‟rganish  va  targ‟ib  etish,  ta‟lim  tizimida  yangi  pedagogik  texnologiyalarni  joriy 

etish,  o‟quvchilarni  komil  inson  darajasida  tarbiyalashga  katta  e‟tibor  berilib,  bu 

sohada ulkan ishlar amalga oshirilmoqda.  

Uchinchidan    O‟zbekiston  tarixining  muhim  burilish  nuqtasi  hosoblanmish 

shayboniylar  davrini  ilmiy  manbalar  asosida  tahlil  etish  fanimiz  oldida  turgan 

dolzarb  vazifalardan  biridir.  O‟quvchilarga  o‟zbekiston  tarixi  fanini  o‟qitishda 

shayboniylar  davri  tarixining  pedagogik  asoslarini  aniqlash  hozirga  qadar  yaxlit 

ilmiy  tadqiqot  sifatida  o‟rganilgan  emas.  Bu  esa  mavzuning  dolzarbligini  yanada 

oshiradi.   

---

 

3 

  Tariximizda  Somoniylar,  G„aznaviylar,  Qoraxoniylar,  Xorazmshoxlar, 

Temuriylar, Shayboniylar, Ashtarxoniylar va Mang„itlar kabi sulolalar hukmronlik 

qilganini bilamiz. 

  Shu  nuqtai  nazardan  olganda  Shayboniylar  davrining  dolzarbligi  shundan 

iboratki,  biz  bu  davrni  yanada  muhimroq  o„rganmog„imiz,  o„sha  davrda 

hukmronlik  qilgan  xukmdorlar  qilgan  ishlarini  chuqurroq  tahlil  qilmog„imiz, 

ochilmagan, siru-sinoatlarni ochib bermog„imiz darkor. Bizga ma‟lumki, bir qator 

tarixchilarimiz  Shayboniylar  davriga  oid  bir  qancha  asarlar  yozishgan.  Jumladan, 

B.  Axmedovning  “Tarixdan  saboqlar”,  “To„rt  ulus  tarixi”,  Z.M.  Boburning 

“Boburnoma”, 

Abdulg„ozixonning 

“Shajarai 

turk”, 

M. 

Solihning 

“Shayboniynoma”,  X.T.  Buxoriyning  “Abdullanoma”  asarlari  mavzuning 

yoritilishida muhim asarlar hisoblanadi.