O‘zbekiston tarixi (IV asrdan XVI asrgacha)

ulusining bo‘linishi, madaniy hayot.
Ulug‘ xoqon farmoni.
XIII asr o‘rtalari
da Chig‘atoy ulu-
si ning mo‘g‘ul amaldorlari doirasida o‘troqlikka ko‘chish, sha-
har hayotiga yaqinlashish, mahalliy o‘troq aholining boy mada-
niyatidan foydalanish jarayoni kuchayadi. Mo‘g‘ulistonning 
ulug‘ xoqoni 
Munke 
soliq va hashar ishlarini tartibga solish 
to‘g‘risida maxsus farmon – 
yorliq 
chiqaradi. Yomlar bo‘ylab 
pochta xizmati uchun ajratilgan otlar soni belgilanib, aholidan 
ortiqcha ot talab qilish man etiladi. Shuningdek, elchilarga, 
qo‘llarida bevosita topshiriqlari bo‘lmasa, shahar yoki qish-
loqlarga kirmasligi va aholidan ular uchun belgilanadigan 
ortiqcha yem-xashak hamda oziq-ovqat olmasligi uqtiriladi. 
Shu tariqa aholi o‘zboshimchalik bilan yig‘ib olinadigan 
hisobsiz to‘lovlardan ozod bo‘ladi.
Ma’sudbekning pul islohoti.
Movarounnahrda asta-sekinlik 
bilan bo‘lsa-da, shahar hayoti, xususan hunarmandchilik va 
savdo munosabatlari jonlana boshlaydi. Shaharlarning ichki 
hayoti, ayniqsa, tovar va pul munosabatlarining tiklanishida 
Ma’sudbek 
tomonidan 
1271-yil
da amalga oshirilgan pul 
islohoti muhim ahamiyatga ega bo‘ladi. U Movarounnahrning 
16 ta shahar va viloyatlarida, bir xil vazn va yuqori qiymatli sof 
 
Yomlar – yo‘l bekatlari. Choparlar, yo‘lovchilar ot 
almashtiradigan joy. Yomda doimo otlar ulovga tayyor 
turgan

---

86
kumush tangalar zarb ettirib, mamlakatda ularni muomalaga 
chiqaradi.
Kebekxon va uning islohotlari.
XIV asrning birinchi 
yar mi 
da Chig‘atoy ulusida mo‘g‘ullarning o‘troqlikka o‘tish 
jarayoni kuchayib, ularning ijtimoiy hayotida jiddiy o‘zgarishlar 
sodir bo‘la boshlaydi. Movarounnahrdek madaniy o‘lka bilan 
mustahkam aloqa o‘rnatishga va o‘troq hayot kechirishga 
intilgan Chig‘atoy xonlaridan biri