O’zbеkitsоn rеspublikasi

Iqtisodiy va Ijtimoiy Kengash
Iqtisodiy va Ijtimoiy Kengash Bosh Assambleyaning umumiy rahbarligi ostida harakat qilib Birlashgan Millatlar Tashkiloti va uning tizimidagi muassasalar faoliyatini ijtimoiy va iqtisodiy sohada muvofiqlashtirib turadi. Xalqaro iqtisodiy va ijtimoiy muammolarni muhokama etish va shu sohadagi siyosat borasida tavsiyalar ishlab chiqish uchun bosh anjuman hisoblangan Kengash taraqqiyot maqsadlarida xalqaro hamkorlikni mustahkamlashda muhim rol o`ynaydi. Kengash ish faoliyatida Birlashgan Millatlar Tashkiloti va Fuqarolar jamiyati o`rtasidagi o`sha muhim hayotiy muloqotni qo`llab-quvvatlagan holda tegishli nohukumat tashkilotlari bilan maslahatlashadi.
Kengash tarkibiga Bosh Assambleya tomonidan uch yilga saylanadigan 54 nafar a`zo kiradi. Kengash har yili - Nyu-York va Jenevada, galma-galdan - o`zining bir oy muddatga cho`ziladigan sessiyasini o`tkazadi. Sessiya davomida muhim iqtisodiy va ijtimoiy masalalarni muhokama etish uchun ministrlar darajasida majlis, 1998 yildan esa sessiya doirasida insonparvarlik masalalarini ko`rib chiqish bosqichi o`tkazilmoqda.
Kengashning ishlari yil mobaynida o`z yig`ilishlarini muntazam o`tkazib turadigan va Kengashga hisobot beradigan yordamchi tashkilotlar tomonidan olib boriladi. Masalan, inson huquqlari komissiyasi dunyoning barcha mamlakatlarida inson huquqlariga qanday rioya etilayotganligini nazorat qiladi. Boshqa tashkilotlar ijtimoiy taraqqiyot, xotin-qizlarning ahvoli, jinoyatchilikdan ogoh etish, giyohvandlikka qarshi kurash va atrof muhitni muhofaza etish masalalari bilan shug`ullanadilar. Beshta hududiy komissiya iqtisodiy taraqqiyot va o`z hududlarida iqtisodiy munosabatlarni rivojlantirishga yordam beradi.
Vasiylik Kengashi
Vasiylik Kengashi 7 a`zo-mamlakat qo`l ostidagi 11 vasiylik hududida xalqaro nazoratni ta`minlash, shuningdek, ularning hukumatlari bu hududlarda o`z-o`zini boshqarish yoki mustaqillikning zarur chora-tadbirlarini ko`rishlari uchun xalqaro nazoratni ta`minlash maqsadida tashkil etilgan. 1994 yilga kelib vasiylik hududlarining barchasi o`zlarini boshqara boshladilar yoki alohida davlatga aylanib mustaqillikka erishdilar, yoxud mustaqil qo`shni davlatlar bilan qo`shilishdi. Eng oxiri bo`lib bunday tadbirni Qo`shma Shtatlari qo`l ostida bo`lgan Tinch okean orollari (Palau) vasiylik hududi amalga oshirdi va 185-a`zo davlat bo`lib qoldi.
Hozirgi paytda, tarkibiga Xavfsizlik Kengashining besh doimiy a`zosi kirgani sababli Vasiylik Kengashi ishlari, asosan, tugallandi, uning ish tartibi qoidalariga tegishli o`zgartirishlar kiritildi, ya`ni u o`zining yig`ilishlarini faqat shart-sharoit taqozo etgan hollardagina o`tkazadigan bo`ldi.
Xalqaro Sud
Xalqaro Sud - Butunjahon sudi sifatida hammaga ma`lum bo`lib, u Birlashgan Millatlar Tashkilotining bosh sud organidir. Bosh Assambleya va Xavfsizlik Kengashi tomonidan saylangan 15 sudyadan tashkil topgan Xalqaro Sud davlatlar o`rtasidagi mojarolarni bartaraf etish bilan shug`ullanadi. Davlatlarning - sud muhokamasida qatnashishlari ixtiyoriydir, biroq davlatlar shunga rozi bG`lsalar, ular Sud qaroriga bo`ysunishlari shart. Shuningdek, Bosh Assambleya va Xavfsizlik Kengashi iltimoslari bilan Sud konsultativ xulosalar chiqarish ishlari bilan ham shug`ullanadi.
Kotibiyat
Kotibiyat Birlashgan Millatlar Tashkilotining Bosh Assambleyasi, Xavfsizlik Kengashi va boshqa tashkilotlari ko`rsatmalariga muvofiq tezkor va ma`muriy ishlarni amalga oshiradi. Uni umumiy ma`muriy rahbarlikni olib boradigan Bosh kotib boshqaradi.
Hozirgi vaqtda Kotibiyat qariyb dunyoning 160 mamlakatidan bo`lgan 8900 kishi ishlaydigan yetti deportament va turli boshqarmalardan tashkil topgan. Bundan tashqari Nyu-York, Jeneva, Vena va Nayrobida Birlashgan Millatlar Tashkilotining bo`limlari mavjud.