O`zbekstan respublikasi joqari ha`m orta arnawli bilimlendiriw ministrligi

Click here to buy

A

B

B

Y

Y

PD

F Transfo

rm

er

2

.0

w

w

w .A

B B Y Y.

c o

m

Click here to buy

A

B

B

Y

Y

PD

F Transfo

rm

er

2

.0

w

w

w .A

B B Y Y.

c o

m

---

2. Ma`yek jetistiriwdin` texnologiyaliq protsesinde inkubatsiyadan ha`m paydalaniw ushin ma`yek

jetistiriw parqlanadi. Qoraz benen birge bag`ilg`an ma`kiyenlerden inkubatsiyaliq ma`yek alinadi ha`m

bul ma`yekler sho`je shig`ariwg`a bag`darlanadi.

Bul ma`yeklerden tek inkubatsiyag`a jaramsizlari (mayda, ha`r qiyli kemshilikleri bolg`an) aziq-awqatqa

paydalaniladi. Paydalaniw ushin mo`lsherlengen ma`yekler tiykarinan tek ma`yek ha`m go`shke

bag`ilatug`in tawiqlardan alinadi. Bul maqsette tawiqlar a`dette qorazsiz bag`iladi, sebebi bunda aziq az

sarplanadi ha`m bir waqittin` o`zinde ko`birek qus bag`iw mu`mkin boladi.

Sanaat tiykarinda ma`yek jetistiriw protsesi to`mendegilerdi o`z ishine aladi:

1) Inkubatsiyaliq ma`yek jetistiriw

2) Ma`yekler inkubatsiyasi

3) Sho`je o`siriw

4) Ma`yek tuwiwshi tawiqlardi bag`iw ha`m olardan paydalaniw ma`yegin aliw

5) Ma`yeklerdi saralaw ha`m qag`az yashiklerge jaylastiriw

Bunnan tisqari, sho`je o`sirilgende quslardin` bir bo`limi jaramsizlari ajiratilip go`sh ushin bag`iladi.

Ma`yek jetistiriw ushin paydalanilatug`in mu`ddet tamamlang`annan keyin ana tawiqlar da go`shke

tapsiriladi.Qus go`shin jetistiriwdin` texnologiyaliq protsesi to`mendegilerden ibarat:

1. Inkubatsion ma`yek jetistiriw.

2. Ma`yek inkubatsiyasi.

3. Sho`je o`siriw.

4. Quslardi soyiw, bo`leklew ha`m go`sh bo`leklerin jaylastiriw.

Broyler o`siriw mu`ddeti 70 ku`n. U`yrekler 50-55 ku`n, tu`yetawiqlar 4 ay, g`azlar 6 aylig`inda go`shke

tapsiriladi.Qusshiliqta qa`nigelestiriw xojaliqtin` qanday maqsetlerge bag`darlang`anlig`i ha`m

jetistiriletug`in o`nimine qaray belgilenedi. Qusshiliqtag`i barliq xojaliqtin` qa`nigelestirilgenin esapqa

alg`an halda bag`ilatug`in qustin` tu`ri ha`m porodasi tan`lap alinadi.

Qusshiliq xojaliqlari ekonomikaliq ha`m ta`biyg`iy sharayatlardan kelip shiqqan halda to`mendegi

bag`darg`a qa`nigelestiredi.

a) Na`silshilik, b) sanaat tiykarinda

Na`silshilik xojaliqlarinin` tiykarg`i o`nimi inkubatsion ma`yekler ha`m na`silli sho`jeler jetistiriw bolip

tabiladi. Sanaat tiykarinda sholkemlestirilgen xojaliqlar tovar ma`yegi qus go`shin jetistiredi.

 Qusshiliqti qa`nigelestiriwde to`mendegi na`sishilik ha`m basqa tu`rdegi xojaliqlardin` a`hmiyeti u`lken.

1. Ilimiy-izertlew institutlarinin` selektsiya-genetika orylari ha`m  ta`jiriybe xojaliqlari, quslardin` jan`a

poroda ha`m liniyalarin jaratatug`in ilimiy izertlew oraylari.

2. Na`silshilik xojaliqlarinda taza porodalar o`rshitiledi.

3. Reproduktor xojaliqlari yamasa fermalarda nasilli quslardi o`rshitiw  menen shug`illanadi ha`m

gibridlerdin` ata-ana formalarin aliw ushin porodali quslar jetistiredi, gibridler jaratiw menen

shug`illanadi.

4. Qusshiliq fabrikalari 100 min` bastan ziyat ma`yek beriwshi tawiqqa mo`lsherlengen sanaat tiykarinda

sho`lkemlestirilgen, qa`nigelestirilgen ka`rxanalar.

5. Inkubator- qusshiliq oraylari reproduktor xojaliqlardan inkubatsion ma`yek alip inkubatsiyadan

otkeredi ha`m qusshiliq xojaliqlarina, xaliqqa 1 ku`nlik sho`je satadi.

6. Ja`maat xojaliqlarindag`i qusshiliq fermalari tovar o`nim-paydalanatug`in ma`yek ha`m qus go`shin

jetistiriwge qa`nigelestirilmekte. Bul xojaliqlarda o`ndiris sanaat tiykarinda sho`lkemlestiriledi.

4. Barliq qus porodalari o`nimdarliq bag`dari boyinsha ma`yek, go`sh, go`sh-ma`yek (universal)

porodalarg`a bo`linedi.Tu`rli bag`dardag`i o`nim alinatug`in tawiqlar tiri salmag`i jag`inan u`lken parq

qiladi. Tiri salmag`ina qaray olar 3,5-5,5 kg shekem bolatug`in awir poroda ( go`sh bag`darindag`i), 3-4

kg shekem bolatug`inlari ortasha ( ken` ko`lemde paydalanatug`in) ha`m 1-2 kg keletug`in jen`il ( ma`yek

bag`darindag`i) larg`a ajiratiladi.Tawiq porodalari. Ma`yek bag`darindag`i tawiqlar. «Rod-Ayland», «Nyu

Gempshir», «Plimutrok», «Avstralarp», «Yurlovskaya», siyaqli porodalar kiredi.  Leggorn porodasi.

Tawiqlarinin` tiri salmag`i 2 kg, qorazlari 2,5 kg. Aq leggorn jilina 180-220 dana ma`yek beredi, jaqsi

bag`ilg`an tawiqlar 300 shekem ma`yek beredi.Rus aq porodasi. Tawiqlarinin` tiri salmag`i 2 kg,

qorazlari 2,9-3 kg keledi. Bir jilda ortasha 165-200 shekem ma`yek beredi.Go`sh-ma`yek bag`darindag`i

tawiq porodalari. Nyu Gempshir porodasi go`sh bag`darindag`i (broyler) ha`m ma`yek bag`dari bolip, eki

tipke bo`linedi. 200-220 danag`a shekem ma`yek beredi. U`lken tawiqlarinin` tiri salmag`i 2,7-3 kg,

qorazlari 3-3,5 kg keledi. Plimutrok porodasinin` qorazlarinin` tiri salmag`i 4-4,5 kg, tawiqlari 3-3,5 kg

keledi. Ma`yek o`nimdarlig`i 150-180 danani quraydi.Go`sh bag`darindag`i tawiq porodasina Kornish

porodasi kiredi. Qorazlarinin` tiri salmag`i 4-5 kg, tawiqlari 3-3,5 kg. Jilina 150 ge shekem ma`yek