O’zg Vara q Hujjat № Imzo Sana Bet

Elektr tokining inson organizmiga ta`siri 
Elektr tokidan inson organizimidan termik (ya`ni issiqlik), elektrolitik va 
biologik ta`sir ko`rsatiladi.
Elektr tokining termik ta`siri inson tanasining ba`zi joylarida kuyish, qon 
tomirlari, nerv va xujayralarning qizishi sifatida kuzatiladi. elektrolitik ta`sir esa, qon 
tarkibidagi yoki xujayralar tarkibidagi tuzalrning parchalanishi natijasida qonning 
fizik va kimyoviy xususiyatlarining o`zgari shiga olib keladigan holat tushuniladi. 
Bunda elektir toki markaziy asab tizimi va yurak-qon tizimni kesib o`tmasdan 
tananing ba`zi bir qisimlarigagina ta`sir ko`rsatishi mumkin.
Elektr tokining biologik ta`siri – bu tirik organizm uchun xos bo`lgan xususiyat 
xisoblanadi. Bu ta`sir natijasida muskullarning keskin qisqarishi tufayli inson 
organizmidagi tirik xujayralar to`lqinlanadi, bunda asosan organizimdagi bioelektrik 
jarayon buziladi. YA`ni inson organizmi asosan bioelektrik toklar yordamida 
boshqariladi. Bunga tashqi muhitdan yuqori kuchlanishdagi elektr tokining ta`siri 
natijasida biotoklar rejimi buziladi va oqibatda inson organizmida tok urish holati 
vujudga keladi. YA`ni boshqarilmay qolgan organizmda hayot faoliyatining ba`zi bir 
funktsiyalari boshqarilmay qoladi: nafas olishning yomonlashuvi, qon aylanish 
tizimining ishlamay qolishi va x.k.
Elektr tokining inson organizmiga ta`sirining xilma xilligidan kelib chiqib, uni 
ikki gurupaga bo`lib qarsh mumkin: mahalliy elektr ta`siri va tok urish. 
Mahalliy elektr ta`siri - kuyib qolish, elektr belgilari hosil bo`lishi, terining 
metallashib qolishi hollaridir. elektr ta`qsirida kuyish asosan organizim bilan elektr 
o`tkazgichi o`rtasida volta yoyi hosil bo`lganda sodir bo`ladi. elektr o`tkazgichdagi 
kuchlanishning ta`siriga qarab bunday kuyish turlicha bo`lishi mumkin. Engil kuyish 
faqat yallig’lanish bilan chegaralanadi, o`rtacha og’irlikdagi kuyishda pufakchalar 
hosil bo`ladi va og’ir kuyishda xujayra va terilar ko`mirga aylanib, og’ir asoratlarga 
olib kelishi mumkin. elektr belgilari – bu terining ustki qismida aniq kulrang yoki och 
sarg’ish rangli 1-5 mm diametrdagi belgi paydo bo`lishi bilan ifodalanadi. Bunday 
belgilar odatda xavfli emas. Terining metallashib qolishida, odatda erib mayda 
zarrachalarga parchalanib ketgan metal teri ichiga kirib qoladi. Bu holat ham elektr 
yoyi hosil bo`lganda ro`y beradi. Ma`lum vaqt o`tgandan keyin bu teri ko`chib tushib 
ketadi va hech qanday asorat qoldirmaydi. 
 

---

O’zg
 
Vara
q
 
Hujjat 
№ 
Imzo 
Sana
 
Bet 
 
 
Aslonova D. 
Bajardi: 
Rahbar: 
“Axborot-kommunikatsiya tizimlarini optimallashtirish” fanidan modulli 
o’qitish uslubiyotini yaratish (Chiziqli programmalash masalasini 
geometrik usulda yechish)