1 Bismillahir rohmanir rohiym Muqaddima

Qanday ovqatlanardilar? 
Rosululloh sollallohu alayhi vasallam uchta barmoqlari 
bilan yerdilar. Taomlanib boʻlgach, artib tashlashdan oldin 
uchala barmoqlarini yalardilar
6
.
Sahobalarini ham barmoqlar va tovoqni yalab-tozalab 
qoʻyishga buyurib: “Sizlar taomning qaysinisida baraka 
borligini bilmaysizlar”, derdilar
7
. 
U zot sollallohu alayhi vasallam orqalari bilan oʻtirib, 
boldirlarini tik qilgan holda ovqat yerdilar. Ovqatni tez va 
muhtoj boʻlgandagina yerdilar
8
. Biror taomni 
yomonlamasdilar. Yoqtirsalar yerdilar, yoqtirmasalar tark 
qilardilar
9
. 
1
Abu Dovud, 4847. 
2
Buxoriy, 6272. 
3
Buxoriy, 5191. 
4
Abu Dovud, 4143. Termiziy, 2770. 
5
Buxoriy, 2100. Muslim, 2100. 
6
Muslim, 2032. 
7
Muslim, 2033. 
8
Muslim, 3044 
9
Buxoriy, 3563. Muslim, 2064. 

---

20 
U zot sollallohu alayhi vasallam: “Birortangiz taomi 
yerga tushib ketsa uni olsin. Undagi ozorni ketkazsinda, 
yesin. Uni shaytonga qoldirmasin. Barmoqlarini yalab 
olmagunicha roʻmolchaga artmasin”, dedilar
1
. 
U zot sollallohu alayhi vasallam suyangan holda 
yemasdilar
2
. 
Biror marta likopda ovqatlanmaganlar. Hecham xontaxta 
ustida ovqat yemaganlar. Faqatgina supralarda yerdilar
3
. 
Ulamolar aytishadi: Likopda ovqat yemaganlarining 
sababi, oʻsha paytda ularda bunday likopcha yasalmagan yoki 
kichikligi sabab boʻlishi mumkin. Chunki ular odatda 
koʻpchilik boʻlib ovqatlanishgan. Yoki bu kichik likopchalar 
hazm qiladigan narsalar uchun ishlatilgan boʻlsa, ular 
toʻyadigan darajada ovqatlanishmasdi va hazmi taomga 
ehtiyojlari boʻlmagan
4
.