Ijtimoiy psixologiya - bu kishilar va jamoa faoliyati psixologik va ijtimoiy
omillarning o’zaro aloqasi qonunlarini, turli sotsial guruhlar xususiyatlarini, jamoa
muloqoti va o’zaro ta'sir ko’rsatish shakllarini o’rganadigan psixologiya fanining
sohasidir.
Mehnat jamoalaridagi sotsial-ruxiy vaziyat yuzaga kelgan nizolar soni bilan
belgilanadi.
Nizo - bu rahbar, ishchi va boshqa xodimlar orasida muayyan masalalarni hal
qilishda tomonlarning bir-biri bilan bir echimga kela olmaganligini bildiradi.
Jamoa a'zolari orasidagi nizolar, asosan ishlab chiqarishning qoniqarsiz tashkil
qilinganligi, jamoa a'zolarining ruhiy holatlari hisobga olinmaganligi, zarur ish
sharoitining yaratilmaganligi va boshqa sabablar natijasida vujudga keladi.
Mehnat jamoalari orasida nizo chiqaruvchi ayrim shaxslar bo’lishi ehtimoldan
uzoq emas. Bunday shaxslar ish paytida foydali mehnat bilan shug’ullanish o’rniga,
o’zlarining o’rinsiz e'tirozlarini gapirib ham o’zlarini, ham boshqalarni ishdan
chalg’itib, ishlashga halaqit beradi.
Bunday nosog’loim vaziyat jamoa a'zolarining kayfiyatiga salbiy ta'sir qiladi,
ularni asabiylashtiradi, natijada sotsial-ruhiy vaziyat yomonlashdi. Bu esa o’z-o’zidan
ishga salbiy ta'sir ko’rsatadi.
Qisqa xulosalar Boshqaruv usullari bu xodimlarga va umuman ishlab chiqarish jamoalariga
ta'sir ko’rsatish usullari bo’lib, bu usullar qo’yilgan maqsadlarga erishish jarayonida
mazkur xodimlar va jamoalarning faoliyatini uyg’unlashtirishni nazarda tutadi.
Boshqarish usullari ishlab chiqarish yoki xizmat ko’rsatish jarayonidagi
mavjud munosabatlardan ob'ektiv tarzda kelib chiqadi.
Tashkiliy-ma'muriy usullar boshqarish usullari tizimida alohida o’rin tutadi.
Tashkiliy-ma'muriy usullar yuqori organlar hokimiyatiga va quyi organlarning
bo’ysunishiga asoslanadi. Shuning uchun ularni ko’pincha ma'muriy usullar deb
yuritiladi. Yuqori ma'muriy organlar boshqariluvchi ob'ektning bajarishi majburiy
bo’lgan tartib-qoidalarni ishlab chiqadi, shuningdek bo’ysunuvchi organlarga
farmoyishlar beradi.
Boshqarishning iqtisodiy usullari iqtisodiy manfaatlardan foydalanishga
asoslanadi. Zero, har qanday jamiyatning iqtisodiy munosabatlari, eng avvalo
manfaatlarda namoyon bo’ladi.